Đề xuất trao quyền cho Thủ tướng ban bố tình trạng khẩn cấp

Sáng 19/3, Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP.HCM tổ chức Hội thảo góp ý cho dự án Luật Tình trạng khẩn cấp. Dự kiến, dự án Luật Tình trạng khẩn cấp sẽ được Quốc hội khóa XV cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 tới đây.

Ông Lê Nguyễn Hồng Quang nêu ý kiến. Ảnh: Ngô Tùng.

Ông Lê Nguyễn Hồng Quang, Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM, nhìn nhận trong thời gian qua, TP.HCM chưa chính thức ban bố tình trạng khẩn cấp (TTKC). Tuy nhiên, trong giai đoạn xảy ra dịch COVID-19 thì các biện pháp thực thi phòng chống dịch cũng đã gắn với việc ứng phó với đại dịch trên địa bàn. Trong đó, MTTQ TP.HCM cũng phối hợp kêu gọi, vận động nhân dân ủng hộ chính quyền thực hiện các nhiệm vụ phòng chống, khắc phục hậu quả của đại dịch.

Trao đổi thêm, ông Quang cho biết, trong dự thảo luật mới nhất chưa có nội dung quy định trách nhiệm của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội trong giám sát đối với TTKC. “TTKC là trạng thái mà các cơ quan chức năng đảm bảo quyền lợi cho người dân, giữ an toàn tính mạng, tài sản cho nhân dân, các tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, trong trạng thái đặc biệt này cũng sẽ làm giảm quyền công dân, quyền con người. Nếu không có cơ quan giám sát thì việc lạm quyền, vượt quyền có khả năng xảy ra” - ông Quang nhìn nhận.

Từ đó, đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM đề xuất các cơ quan nghiên cứu đưa cơ chế giám sát của tổ chức mặt trận vào Điều 38 để quy định trách nhiệm của MTTQ trong giám sát nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân, đảm bảo quyền tối thiểu của con người.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM Nguyễn Vinh Huy cho rằng, cần ban hành Luật Tình trạng khẩn cấp trong tình hình hiện nay. Ông cho biết, nhiều nước như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Anh, Đức, Canada... cũng đã có luật này. Luật ban hành cần đảm bảo không chồng chéo với một số luật khác có nhắc đến TTKC.

Ông Nguyễn Vinh Huy trao đổi ý kiến tại hội thảo.

Về thẩm quyền ban bố TTKC, ông Huy cho rằng hiện nay dự thảo luật còn bất cập ở chỗ quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội là cơ quan ban bố TTKC. “Điều này có thể gây chậm trễ trong trường hợp khẩn cấp, cần phản ứng nhanh. Từ thực tiễn, tôi đề xuất nên trao quyền này cho Thủ tướng, còn Quốc hội sau đó có thể giám sát việc phê chuẩn, thực thi thì sẽ hợp lý hơn. Nếu chờ họp hành xong thì có thể bao nhiêu hậu quả xảy ra” - ông Huy góp ý.

Cũng theo ông Nguyễn Vinh Huy, hiện dự thảo luật cũng chưa đặt vấn đề kiểm soát quyền lực trong TTKC. Theo ông, có thể giao cho Ủy ban Tư pháp của Quốc hội là cơ quan giám sát việc ban bố, thực thi tình trạng này.

Từ thực tiễn hoạt động ở cơ sở, đại diện UBND quận Tân Phú cho rằng, cấp cơ sở biết cần huy động bao nhiêu nhân lực, lực lượng gì để tham gia phòng chống dịch, cứu hộ.

Vị này cho hay, thực tế cơ sở cũng băn khoăn liệu có trách nhiệm, thẩm quyền như thế nào để thực hiện điều đó không, nếu không có thì sẽ không đủ bác sĩ để tổ chức tiêm phòng cho người dân trên địa bàn. Do đó cơ sở cũng làm ở tâm thế “làm liều”, nếu có gì sẽ tự chịu trách nhiệm. Từ đó, đại diện địa phương kiến nghị trong luật cần quy định được quyền huy động nguồn lực để tham gia ứng phó các TTKC, qua đó trao cho họ trách nhiệm cũng như được miễn trừ trách nhiệm nếu có hậu quả xảy ra trong thực thi nhiệm vụ.

Các đại biểu góp ý cho dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp. Ảnh: Ngô Tùng.

Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH TP.HCM Hà Phước Thắng cho biết, Đoàn sẽ tập hợp những ý kiến góp ý, tập hợp báo cáo, gửi đơn vị chủ trì soạn thảo và các ĐBQH trong đoàn để nghiên cứu cũng như tiếp tục tham gia thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường Quốc hội.

Ông Thắng đề nghị trong quá trình hoàn thiện, Bộ Tư lệnh TP.HCM và các đơn vị liên quan phối hợp với Đoàn ĐBQH thành phố hoàn thiện tốt nhất luật này để Quốc hội có thể bấm nút thông qua tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới.