Báo chí Philippines ngày 16/6 dẫn lời Ngoại trưởng Albert del Rosario rằng Philippines sẽ đề nghị các đại biểu ASEAN trong cuộc họp ngoại trưởng đặc biệt sắp tới cùng kêu gọi "đình chỉ các hoạt động gây căng thẳng trong khu vực”.
“Cộng đồng quốc tế cần phải đứng dậy và tuyên bố rằng chúng ta có thể hạ nhiệt căng thẳng trên Biển Đông trước khi nó vuột khỏi tầm kiểm soát”, AP dẫn lời Ngoại trưởng Philippines nhấn mạnh.
 |
| Trung Quốc tăng cường hoạt động phi pháp ở Hoàng Sa. Ảnh: AFP |
AP dẫn lời Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario nêu rõ ông sẽ kêu gọi ASEAN yêu cầu Trung Quốc dừng các hoạt động xây dựng, trong đó động thái mới nhất là khởi công xây trường học phi pháp tại đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. AP nhận định, nhiều khả năng Trung Quốc sẽ làm ngơ hoặc bác bỏ kêu gọi của ASEAN.
Theo lịch trình, các ngoại trưởng ASEAN sẽ có cuộc họp tại Myanmar vào tháng 8/2014. Tuy nhiên phía Indonesia đã đề nghị gặp mặt sớm hơn để thảo luận về tình hình trên Biển Đông. Các nước đang thảo luận để chọn thời gian và địa điểm tổ chức phiên họp đặc biệt này.
 |
| Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động xây dựng phi pháp tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: China Times |
Ngoại trưởng Philippines lý giải hành động vội vã của Trung Quốc trong việc xây dựng trái phép trên Biển Đông là vì nước này muốn các công trình sau khi hoàn thành sẽ không bị ràng buộc bởi Bộ Quy tắc Ứng xử giữa các bên trên Biển Đông (COC). Bộ quy tắc này vẫn đang trong quá trình bản thảo.
“Họ muốn hoàn tất các công trình trước khi COC hoàn thành, vì COC (quy định những luật lệ ngăn chặn những sự cố trên Biển Đông) hướng tới những sự việc trong tương lai chứ không xét đến các tình tiết cũ”, trang GMANews dẫn lời Ngoại trưởng Del Rosario.
Cuối tuần qua, Philippines tiếp tục gửi công hàm phản đối Trung Quốc về việc nước này đang tiến hành cải tạo đất tại ít nhất 5 đảo đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam - gồm Đá Gạc Ma, Đá Châu Viên, Đá Ga Ven, Đá Tư Nghĩa, Đá Én Đất. Trước đó, vào tháng 4/2014, Bộ Ngoại giao Philippines phản đối công trình xây dựng một đảo nhân tạo tại đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa. Các lãnh đạo và giới chuyên gia lo ngại việc cải tạo của Trung Quốc nhằm các mục đích quân sự, đặc biệt là việc xây dựng một đường băng, để làm nền tảng thiết lập vùng phòng không trên Biển Đông.
