Báo cáo về việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, Đoàn giám sát đã chỉ rõ thực trạng lãng phí bằng một bức tranh tổng quát, thể hiện qua những con số biết nói.
Thảo luận nội dung này chiều 31/10, nhiều đại biểu chia sẻ xót xa trước việc hàng nghìn dự án thất thoát, hàng chục nghìn ha đất hoang hóa, lãng phí.
Làm rõ trách nhiệm để tránh “sợi dây kinh nghiệm kéo dài”
Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng và An ninh Trịnh Xuân An nhấn mạnh lãng phí còn tai hại hơn tham ô vì lãng phí rất phổ biến.
“Những con số biết nói về hàng trăm dự án, hàng trăm nghìn ha đất, hàng chục nghìn tỷ bị lãng phí là một cảm giác rất xót xa”, ông An nói.
Báo cáo đã hình thành được danh mục dự án, công trình phải xử lý, theo đại biểu Trịnh Xuân An, là điều rất tốt. Song, ông cho rằng còn thiếu trách nhiệm của chủ thể, cá nhân, tổ chức để xảy ra “tình trạng bi đát” này nên báo cáo cần làm rõ.
 |
| Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng và An ninh Trịnh Xuân An. Ảnh: Phạm Thắng. |
Ví von chuyên đề giám sát về nội dung này như một “liều kháng sinh cực mạnh” để đặc trị bệnh lãng phí, ông An nhấn mạnh để xử lý dứt điểm, phải chỉ rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân.
“Tôi tin rằng các cơ quan Nhà nước, chủ thể khi quyết định chủ trương dự án không ai muốn mình bị xử lý vì để xảy ra lãng phí, nhưng với những dự án, công trình có yếu tố cá nhân, tư lợi, cố ý làm sai thì phải xử lý”, ông An nêu quan điểm.
Ông dẫn chứng lãng phí trong lĩnh vực quy hoạch điện gió hay việc những công trình giao thông biết rõ sẽ có vấn đề nhưng vẫn để Nhà nước phải bù thêm hàng chục nghìn tỷ. Với những nội dung này, ông An nhắc lại phải làm rõ trách nhiệm của người đưa ra chủ trương.
Đại biểu Hồ Thị Minh (Quảng Trị) đặt vấn đề: “Báo cáo đã chỉ ra ưu điểm, khuyết điểm nhưng chúng ta có quyết liệt sửa đổi không, hay báo cáo chỉ ra còn trách nhiệm khắc phục thì ta đùn đẩy?”.
 |
| Đại biểu Hồ Thị Minh (Quảng Trị). Ảnh: Phạm Thắng. |
Nữ đại biểu dẫn chứng lãng phí trong lĩnh vực đất đai là vấn đề nóng, không chỉ của một tỉnh mà ở tất cả địa phương với thực trạng hàng loạt lô đất vàng quy hoạch treo; đất rừng, đất nông nghiệp vẫn bất cập trong quản lý, sử dụng.
Nếu không giải quyết được vấn đề đã đặt ra, bà Minh cho rằng chúng ta sẽ lại rơi vào tình trạng “sợi dây rút kinh nghiệm vẫn kéo dài, hạn chế báo cáo vẫn được nhắc lại hàng năm”.
“Lãng phí không phải bây giờ mới có mà nó xảy ra từ rất lâu và trách nhiệm thuộc về ai thì đến nay vẫn chưa chỉ rõ”, theo lời bà Minh.
Nhắc đến việc xây dựng trụ sở, vị đại biểu tỉnh Quảng Trị cho rằng nguồn đầu tư chính cho việc này vẫn là từ ngân sách. Thực tế, có công trình thực sự xuống cấp cần được đầu tư xây mới, nhưng có những công trình còn sử dụng tốt vẫn bằng nhiều hình thức tranh thủ xin cải tạo, sửa chữa, thậm chí xây dựng mới hoàn toàn trên vùng đất mới, bỏ hoang trụ sở cũ.
“Khi đoàn giám sát của Quốc hội đề xuất thu hồi giao lại cho địa phương, có ngành đồng tình nhưng cũng có nơi khư khư giữ lại cho mình để làm kho lưu trữ tài liệu không cần thiết”, bà Minh phản ánh.
Bà đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành rà soát lại văn bản còn bất cập để khi xây dựng trụ sở mới, việc trả lại trụ sở cũ là đương nhiên chứ không phải chờ đến giám sát, kiến nghị mới giải quyết.
Lãng phí nhân lực khu vực công
Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa nhắc đến tình trạng lãng phí nguồn nhân lực ở khu vực sử dụng ngân sách Nhà nước.
Ghi nhận kết quả về tinh giản biên chế, song bà Hoa đặt vấn đề: “Việc tinh giản biên chế có thực sự đạt mục tiêu đề ra hay chỉ đạt chỉ tiêu về mặt cơ học? Và vấn đề xu thế cán bộ, công nhân, viên chức nghỉ việc gia tăng trong 2 năm qua có liên quan gì tới việc tinh giản biên chế ở các bộ, ngành, địa phương?”.
 |
| Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa. Ảnh: Phạm Thắng. |
Nữ đại biểu phân tích càng tinh giản biên chế, áp lực công việc đối với những người làm được việc càng lớn, trong khi lương “ba đồng ba cọc”, ít cơ hội thăng tiến; ngạch và bậc lương vẫn theo thâm niên, bằng cấp chứ không theo vị trí việc làm và mức độ cống hiến…
Đó chính là nguyên nhân khiến cho cán bộ, công chức rời khu vực công sang khu vực tư để tìm một môi trường làm việc tốt hơn, có cơ hội thăng tiến nhanh hơn, chế độ lương bổng cao hơn, cơ chế tuyển dụng, sử dụng lại thông thoáng hơn.
Dẫn thông tin từ Bộ Nội vụ cho thấy hơn 2 năm qua, gần 40.000 cán bộ công chức, viên chức nghỉ việc, bà Hoa cho rằng đây là tình trạng lãng phí nguồn nhân lực, lãng phí nguồn ngân sách đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong khu vực công.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục góp ý việc sắp xếp lại bộ máy tổ chức cần hợp lý và quyết liệt, cần sáp nhập bộ phận đang chồng chéo chức năng nhiệm vụ; đẩy nhanh tiến độ tư nhân hóa dịch vụ công mà khối tư nhân làm tốt hơn, thuận lợi cho người dân hơn để giải thể một số bộ phận chức năng…
“Cơ cấu tổ chức lại bộ máy cần tránh máy móc, cơ học khi áp tỷ lệ tinh giản biên chế cho mỗi cơ quan, mỗi đơn vị”, bà Hoa nói.
Mục Xã hội gửi đến độc giả gợi ý về một số tác phẩm hay, tin tức xuất bản về chủ đề xã hội, thời sự, chính trị.
