Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Dạy trẻ cách viết văn và thuyết trình

Kích thích trí tưởng tượng, khơi dậy sự hoạt ngôn, tìm đến những điều bình dị trong cuộc sống và truyền tình yêu vào con chữ là những phương pháp giúp trẻ có văn phong tốt.

Nhiều trẻ nhỏ cảm thấy khó làm quen khi bắt đầu với thể loại văn miêu tả ở trường. Lý do nằm ở sự thiếu vốn từ, tính sáng tạo và khả năng diễn đạt ý tưởng.

Không chỉ đối với những đứa trẻ có ước mơ văn chương, việc rèn cho con khả năng ngôn ngữ, viết lách cũng là điều các bậc phụ huynh luôn mong muốn ở con trẻ. Bởi nếu biết truyền đạt tốt trong giao tiếp, mỗi đứa trẻ sau khi lớn lên đều có thể gặp lợi thế trong công việc và cuộc sống.

Một số cuốn sách được xuất bản, giúp cha mẹ giải quyết bài toán khó đó. Tôi đã tình cờ viết một cuốn sách như thế nào kể về hành trình cô bé Katinka muốn trở thành nhà văn. Bộ Cao thủ viết lách nêu lên những bí quyết chinh phục viết lách. Trong khi đó, Những chuyện kể của Thornton Burgess đánh bay nỗi sợ viết văn ở trẻ. Những khám phá trọng đại về ma mút siêu sao nhạc rock rèn cho các em khả năng ăn nói lưu loát khi diễn thuyết.

day tre viet van anh 1

Cuốn sách kể về hành trình viết văn của một cô bé. Ảnh: K.Đ.

Cô bé 13 tuổi trở thành nhà văn

Tôi đã tình cờ viết một cuốn sách như thế nào của nữ nhà văn Hà Lan Annet Huizing kể về câu chuyện nhẹ nhàng mà đầy cảm động của cô bé 13 tuổi có ước mơ trở thành nhà văn.

Katinka là cô bé mồ côi, luôn nỗ lực để làm quen cuộc sống không có mẹ. Những cuộc đối thoại của Katinka với hàng xóm là nhà văn nổi tiếng Lidwien khiến cô bé phần nào được an ủi, sốc lại tinh thần. Mặt khác, những lời khuyên của Lidwien có lồng ghép trong đó nhiều bài học viết văn đầu đời.

Cảm hứng viết lách, khả năng ngôn ngữ và sáng tạo từ những vẻ đẹp bình dị của cuộc sống cứ thế ngấm vào Katinka. Dần dần, cô bé viết tốt hơn và biết cách điều tiết cảm giác mất mát của mình, mở lòng ra với mọi người xung quanh.

Những lời khuyên của nhà văn Lidwien như bài dạy ngắn gọn, dễ hiểu của một giáo viên tiểu học, giúp Katinka tìm ra chủ đề, nội dung cho những sáng tác sau đó của mình.

Một số lời khuyên hữu ích về quá trình viết văn được đề cập trong sách như: Hãy để độc giả cảm nhận hơn là nói tuột ra với họ; bắt đầu câu chuyện bằng cảnh khiến người đọc tò mò; nếu muốn độc giả mở sang trang sau, phải có gì còn chưa tỏ để họ suy đoán; thời gian là một trong những công cụ quan trọng nhất của nhà văn (có thể nhảy đến 10 năm sau chỉ trong một câu, hoặc mô tả 10 trang về một nụ hôn chóng vánh)...

Với ý nghĩa đan xen đó, cuốn sách được trao giải bạc Sách hay của Hà Lan (năm 2015) và nhanh chóng được dịch ra nhiều tứ tiếng, trở thành một trong những tác phẩm được khuyến khích đọc trong các chương trình thư viện dành cho trẻ em.

day tre viet van anh 2

Cuốn sách nằm trong bộ ấn phẩm gồm 12 cuốn của Cecilia Minden và Kate Roth. Ảnh: K.Đ.

Chinh phục thử thách viết văn

Đối với nhiều đứa trẻ, dù yêu thích viết lách, mỗi khi cầm bút lại cảm thấy bí bách, không biết cách truyền đạt. Bộ Cao thủ viết lách giúp các em giải quyết khó khăn này thông qua những bí quyết hữu ích khi viết 12 dạng văn bản: Nhật ký, tiểu sử, thơ, truyện...

Bộ sách gồm 12 cuốn: Múa bút viết tiểu sử, Tâm sự cùng nhật ký, Xuất khẩu thành thơ, Trổ tài viết đánh giá, Tung chiêu quảng cáo, Trổ tài viết phỏng vấn, Tạo nhật ký đọc sách, Thử sức với truyện tranh, Sáng tác cổ tích, Cải biên cổ tích, Luyện viết bản tin và Chinh phục thể loại du ký.

Các phương pháp được đề ra trong bộ sách đều là kinh nghiệm đúc rút của các nhà ngôn ngữ học, chuyên gia đọc và viết. Cụ thể là tác giả Cecilia Minden - cựu Giám đốc chương trình Ngôn ngữ và Đọc viết và Kate Roth - tiến sĩ Ngôn ngữ và Đọc viết (Đại học Harvard, Mỹ).

Mỗi cuốn sách được trình bày một cách ngắn gọn, hình minh họa sinh động, nêu lên bí quyết đơn giản để viết một dạng văn bản, giúp trẻ hiểu hơn về thể loại văn mà mình sẽ thực hành.

Bên cạnh đó, bộ sách cũng đưa ra gợi ý giúp các em tìm kiếm đề tài, lên dàn bài, xây dựng cấu trúc, cách biên soạn từng phần, hoàn thiện và chỉnh sửa văn bản.

day tre viet van anh 3

Một trang trong cuốn sách của tác giả chuyên viết sách cho thiếu nhi Thornton Burgess. Ảnh: C.B.

Xây dựng hình ảnh, tạo cảm xúc với ngôn ngữ

Bộ Những chuyện kể của Thornton Burgess là tuyển tập những truyện ngắn hay nhất của nhà văn viết sách thiếu nhi nổi tiếng Thornton Burgess. Bộ sách giúp các bạn nhỏ học cách viết văn giàu hình ảnh và có cảm xúc chân thật hơn mỗi khi cầm bút.

Thiếu vốn từ, khả năng sáng tạo và diễn đạt qua ngôn ngữ là 3 điểm hạn chế thường gặp ở trẻ khi đứng trước một bài viết. Nhưng với bộ sách này, nỗi sợ bộ môn tập làm văn ở trẻ sẽ không còn nữa.

Bộ sách gồm 3 cuốn. Mỗi cuốn gồm 16-23 câu chuyện nhỏ, mang đến kho từ vựng phong phú cho các em. Bên cạnh đó, khả năng miêu tả các sự vật, hiện tượng thiên nhiên và lối kể chuyện lôi cuốn sẽ được khai phá qua văn phong của Thornton Burgess. Ngoài ra, phần tranh minh họa của bộ sách cũng giúp trẻ phát huy sự sáng tạo khi liên kết chúng với nội dung câu chuyện.

Bộ sách mang đến những câu văn miêu tả không quá phức tạp, đoạn hội thoại gần gũi, hứa hẹn là những kinh nghiệm hữu ích để trẻ làm quen và thực hành văn miêu tả.

Khi có vốn từ, việc diễn đạt trau chuốt trong giao tiếp và diễn thuyết ở trẻ cũng trở nên dễ dàng hơn. Góp phần làm tăng tính thuyết phục trong khả năng ăn nói của trẻ, mới đây, cuốn Những khám phá trọng đại về ma mút siêu sao nhạc rock ra mắt độc giả nhí.

Trong sách, cậu nhóc Louis phải làm một bài thuyết trình về thú cưng của cậu. Ai nấy trong lớp đều cực kỳ bàng hoàng, sửng sốt khi cậu chọn trình bày về một chú voi “ma mút siêu sao nhạc rock”.

Tác phẩm được thiết kế tựa một cuốn vở học ở trường, đi kèm với đó là những sự thật thú vị, hình ảnh minh họa cuốn hút và các chú thích vui nhộn bên lề.

Lối kể chuyện thú vị và dí dỏm đến từ trí tưởng tượng của Luis mang lại cho các bạn nhỏ bài học về nghệ thuật thuyết trình, khả năng diễn thuyết tài ba.

Cuốn sách nhận được giải thưởng Tamarac Express (2019) và giải Minh họa cho thanh, thiếu niên tại Hội sách Trois-Rivières (Canada) ở hạng mục Sách hư cấu có minh họa (2018).

Nuôi dưỡng tình yêu văn chương cho giới trẻ

Một số cuộc thi viết, giải thưởng đã tìm ra những cây bút triển vọng, đồng thời khuyến khích, nuôi dưỡng tình yêu văn chương nơi người trẻ.

Nuôi dưỡng tình yêu văn chương qua những tủ sách

“Việt Nam danh tác”, “Văn chương và Mỹ thuật”, “Văn học trong nhà trường” là những tủ sách quý giúp bạn đọc thêm yêu tác phẩm văn chương.

Thu Huệ

Bạn có thể quan tâm