Mới đây, các tác phẩm vào chung khảo giải thưởng “Văn học tuổi 20” lần thứ bảy được công bố. Đây là một trong những cuộc thi, giải thưởng dành cho cây bút trẻ và viết cho giới trẻ đã góp phần nuôi dưỡng tình yêu văn chương.
 |
| Một số tác phẩm vào chung khảo giải thưởng "Văn học tuổi 20" lần thứ bảy. Ảnh: NXB Trẻ. |
Khuyến khích viết cho giới trẻ
“Văn học tuổi 20” là cuộc thi sáng tác văn chương do Nhà xuất bản Trẻ tổ chức từ năm 1994. Qua 28 năm tổ chức, “Văn học tuổi 20” đã nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người cầm bút, số lượng tác phẩm dự thi là 2.133 tác phẩm (lượng người viết gần bằng số tác phẩm).
Đây cũng là giải thưởng phát hiện, khuyến khích các tác giả trẻ, sau này trở thành những tên tuổi của văn đàn như: Nguyễn Ngọc Tư, Nguyễn Ngọc Thuần, Dương Thụy, Phong Điệp…
Từ năm 2019, cuộc thi được tổ chức với hình thức mới, trở thành một giải thưởng; các bản thảo phù hợp sẽ được chọn in trong tủ sách “Văn học tuổi 20”, định kỳ 3 năm một lần, các tác phẩm xuất sắc sẽ được xét trao giải.
Mục đích chính của cuộc vận động sáng tác là để phát hiện và nuôi dưỡng những cây bút trẻ, cây bút mới, cũng như khơi gợi, tạo sân chơi cho các bạn trẻ đam mê sáng tác gửi gắm đứa con tinh thần của mình. Với chủ đề viết cho bạn đọc tuổi 20, cuộc thi khuyến khích phản ánh đời sống, tâm hồn người trẻ.
Giải thưởng lần thứ bảy có chủ đề “Tuổi 20 hôm nay - Cuộc sống và Góc nhìn”, từ 1/1/2019 đến 30/10/2021 đã nhận 511 tác phẩm dự thi. 12 tác phẩm được chọn vào chung khảo.
Bên cạnh những tác giả đã có sách xuất bản từ trước, giải thưởng nhận được những bản thảo của các cây bút lần đầu chạm ngõ văn chương. Theo ban tổ chức, các tác giả tham gia giải thưởng lần này đến từ mọi vùng miền trên Tổ quốc, có những tác giả đang học tập và làm việc tại nước ngoài. Độ tuổi trung bình là 9X, nghề nghiệp đa dạng. Kết quả giải thưởng sẽ được công bố vào tháng 5 tới.
Ông Dương Thành Truyền - nguyên Trưởng ban tổ chức giải thưởng - đánh giá 12 tác phẩm vào chung khảo năm nay đã dựng nên bức tranh cuộc sống đương đại với đầy ắp hiện thực.
Ông Truyền tổng kết giải thưởng bằng những con số: “Một lực lượng cây bút trẻ sung sức viết và giàu sức sáng tạo; hai thế giới hiện thực được phản ánh đồng thời, song song và ba phương thức biểu đạt: Bằng những suy tưởng có tính triết lý, những ám ảnh có tính hình tượng, những chất liệu từ khoa học và nghệ thuật”.
 |
| Nắng Thổ Tang (phải) là cuốn sách giúp Đinh Phương đoạt giải "Tác giả trẻ". Cây bút này cũng từng đoạt giải cuộc thi truyện ngắn Văn nghệ Quân đội. Ảnh: Y Nguyên. |
Khuyến khích những tài năng trẻ của văn chương
Một cuộc thi sáng tác khác tạo dựng được uy tín, là sân chơi với các nhà văn và phép thử cho các cây bút trẻ. Đó là cuộc thi truyện ngắn do tạp chí Văn nghệ Quân đội tổ chức từ năm 1958. Tạp chí cũng tổ chức cuộc thi thơ, tạo sân chơi cho người yêu thi ca. Qua hơn 60 năm, cuộc thi đã phát hiện, tôn vinh những cây bút như Lê Lựu, Nguyễn Thị Thu Huệ, Y Ban, Võ Thị Xuân Hà, Nguyễn Đình Tú, Đỗ Bích Thúy…
Lần gần nhất cuộc thi này thực hiện là năm 2018-2019, với tên “Lửa mới”, với mục đích khơi lên ngọn lửa xúc cảm, phấn khích mới, cùng những góc tiếp cận, những suy ngẫm trên bình diện mới, để từ đó có thể viết ra những tác phẩm đủ sức sưởi ấm và lay động tâm hồn người đọc…
Cuộc thi truyện ngắn này đã trao giải và tổng kết vào tháng 12/2019. Hiện, tạp chí này tổ chức cuộc thi thơ, dự kiến tổng kết trao giải vào cuối năm 2022.
Nhà văn Bảo Ninh đánh giá cao cuộc thi văn, thơ này. Ông nói: “Hầu hết nhà văn xuất sắc đều có tác phẩm qua tạp chí văn chương này. Các kỳ thi của Văn nghệ Quân đội đều xuất hiện những tác giả mới. Cái hay của giải thưởng này là họ chọn rất đúng các nhà văn để trao giải, chứ không chỉ chọn tôn vinh một tác phẩm tốt”.
Một giải thưởng mới ra đời, nhanh chóng tạo được tiếng vang trên văn đàn, đó là giải thưởng "Tác giả trẻ" của Hội Nhà văn Việt Nam. Giải thưởng trao cho những tác phẩm văn học xuất sắc trong năm (xuất bản từ 1/10 năm trước đến trước 30/9 năm trao giải). Tác giả dự giải dưới 35 tuổi. Giải thưởng có các hạng mục như: Văn xuôi, thơ, phê bình - lý luận, tác phẩm dịch.
Giải thưởng được Hội Nhà văn Việt Nam thực hiện với mong muốn khuyến khích, đặt lòng tin vào lực lượng sáng tác trẻ. "Qua giải thưởng, Hội Nhà văn mong muốn các tác phẩm văn học trẻ có sự kế thừa tinh hoa của thế hệ trước, đề cao tính tự tôn dân tộc, hướng con người đi về phía ánh sáng, dẫn dắt bạn đọc đến với những điều thiện, tốt đẹp của cuộc sống", ông Nguyễn Bình Phương, Phó chủ tịch hội Nhà văn, nói về mục đích tổ chức giải thưởng.
Còn ông Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho rằng giải thưởng chính là sự tìm kiếm những chỉ dấu cho nền văn chương mới, cảm hứng, nghệ thuật, ngôn ngữ, luồng sinh khí, tinh thần mới tác động đến văn học Việt Nam. Việc lắng nghe, quan sát, gợi mở, động viên, phát hiện và tạo điều kiện tinh thần, vật chất tốt nhất cho các tác giả trẻ là nghĩa vụ của Hội Nhà văn.
Ở mùa giải thứ nhất, 2021 (trao giải vào đầu năm 2022), giải thưởng đã tôn vinh những cây bút trẻ như Lý Hữu Lương, Nguyễn Bình, Đinh Phương, Phương Đặng.
