Thị trường sách ngày một phong phú. Sách thiếu nhi cũng có sự đa dạng nhằm đáp ứng thị hiếu của độc giả. Các đơn vị xuất bản trong nước liên tiếp thực hiện các cuốn sách tương tác trên nhiều khía cạnh.
Bên cạnh việc xây dựng cốt truyện kích thích trí tò mò, các tác giả còn sáng tạo khi thực hiện phần hình ảnh khơi gợi sự tương tác, mang đến phản ứng thích thú, giúp trẻ thêm yêu câu chuyện trong sách và tìm được niềm vui mỗi khi đọc.
 |
| Những cuốn sách tương tác lật mở giúp trẻ hứng thú với việc đọc hơn. Ảnh: Ngọc Hiền. |
Sách tương tác được ghi nhận
Sách tương tác thường đi kèm các hoạt động giúp trẻ vừa đọc, vừa chơi thông qua những chuyển động vật lý được sắp đặt thật trên trang sách. Ngoài việc đọc, trẻ có thể dùng xúc giác để lật mở, di chuyển; dùng khứu giác để ngửi mùi hương và thính giác để lắng nghe âm thanh được kết hợp trong sách.
Tạo được sự mới mẻ trong cách tiếp cận cho lứa tuổi thiếu nhi, một số cuốn sách tương tác đã nhận được sự đánh giá cao từ các chuyên gia.
Năm 2020, Giải C - Giải thưởng Sách quốc gia trao cho 14 tên, bộ sách; trong đó có bộ Giáo dục đa giác quan và Lật mở cùng con.
Lật mở cùng con là bộ sách gồm 4 cuốn (Con từ đâu tới, Bình tĩnh nói chuyện giới tính, Tự lập không hấp tấp, Làm việc nhà dễ thôi) có tính tương tác bằng cách lật mở. Trẻ có thể vừa xem hình ảnh, vừa nghe lời dẫn giải từ người lớn.
Cho trẻ tiếp cận sách tương tác nghĩa là chúng ta đang từng bước gieo vào các em niềm yêu sách, góp phần hình thành thói quen đọc.
Ông Lê Hoàng - Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam
Những miếng lật sáng tạo giúp tăng khả năng tương tác giữa sách với bố mẹ và trẻ nhỏ. Phần tranh minh họa sinh động mang đến cho độc giả nhí cảm giác thích thú, không nhàm chán khi đọc.
Ông Lê Hoàng - Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - cho rằng dòng sách này rất cần có trong các tủ sách gia đình. Nó giúp các bậc phụ huynh dẫn dụ các em đến với sách nhiều hơn.
“Hiện nay, thói quen trẻ dùng smartphone, lướt web, xem những nội dung có thể là vô bổ, không thích hợp cho việc giáo dục đang rất phổ biến. Thay vào đó, cho trẻ tiếp cận sách tương tác nghĩa là chúng ta đang từng bước gieo vào các em niềm yêu sách, góp phần hình thành thói quen đọc”, ông Lê Hoàng chia sẻ.
Năm 2020, độc giả nhí trong nước cũng có cơ hội tiếp cận cuốn sách chuyển động (scanimation) đầu tiên của hai tác giả Việt Nam qua ấn phẩm Lướt cùng Tí Địa Lí. Cuốn sách nhận được Giải B - Giải thưởng Sách quốc gia năm 2021.
Với ấn phẩm này, các bạn nhỏ có thể trượt nhẹ nhàng tấm scan trên trang sách. Từ đó, những chuyển động được tạo ra, giúp hành trình khám phá Việt Nam cùng nhân vật Tí Địa Lí trở nên sinh động, chân thực hơn.
Các đường vân dọc của tấm scan có độ phân giải tính đến pixel sẽ trùng với các đường vân trên mặt sách, tạo ra hiệu ứng chuyển động.
Hoạt động tương tác chuyển động khiến việc đọc sách trở nên thú vị hơn khi mở ra hình ảnh dòng sông đang trôi, con tàu đang chạy, những cơn gió dập dìu trên thửa ruộng bậc thang hay ánh đèn nhấp nháy trên sông Hàn...
Dòng sách tương tác chuyển động còn được biết đến qua bộ Chuyển động thông minh đa ngữ Anh - Việt - Pháp. Xuất bản lần đầu tiên tại Pháp, bộ sách đã nhanh chóng lan rộng ra 22 quốc gia trên thế giới và trở thành một trong những ấn phẩm best-seller dành cho trẻ trong độ tuổi 0-6.
 |
| Khi chạm tay vào chiếc tem gắn trên hoa quả, mùi hương của loại hoa quả đó sẽ tỏa ra. Ảnh: Đ.T. |
Gieo vào lòng trẻ niềm yêu sách
Sau sự xuất hiện của sách lật mở, sách chuyển động kích thích xúc giác từ đôi bàn tay, dòng sách sách chiếu bóng, âm thanh và tỏa mùi hương cũng liên tiếp ra mắt độc giả nhí trong nước.
Một trong những yếu tố quan trọng khiến trẻ nuôi dưỡng tình yêu sách chính là niềm vui khi đọc. Niềm vui ấy được tạo ra từ sự kết nối của trẻ với những cảm xúc thông qua cốt truyện hấp dẫn và hoạt động tương tác thú vị.
Gõ nhẹ vào thân cây kỳ diệu; Trong này, ngoài kia mở ra thế giới về các loài cây kỳ diệu và những ô cửa sổ nhỏ được cắt trực tiếp từ trang sách. Bên cạnh việc giúp bé rèn luyện khả năng bắt chước và kỹ năng cử động bằng tay, mỗi ô cửa còn lấp ló một gợi ý nhỏ, khơi gợi trí tò mò và khả năng tưởng tượng của các em.
Năm 2021, bộ sách tỏa ra mùi hương (tương tác với bạn đọc thông qua khứu giác) đầu tiên có mặt tại Việt Nam với hai tập đầu là Sách mùi hương: Các loại hoa và Sách mùi hương: Các loại trái cây.
Đúng như tên gọi, bộ sách có thể tỏa hương thơm khi chạm tay vào những chiếc tem mùi hương được gắn lên trang sách. Đó là những mùi hương dễ chịu từ hoa oải hương, hoa lan, hay trái dâu tây, chuối…
Đặc biệt, trong mỗi cuốn còn có hình ảnh về các loài hoa quả và từ vựng tiếng Anh tương ứng với nội dung, giúp trẻ làm quen và ghi nhớ mặt chữ cái. Đi kèm bộ sách là mã QR học tiếng Anh, hỗ trợ các bạn nhỏ nghe cách phát âm chuẩn các từ vựng tiếng Anh trong sách.
Lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam, bộ Sách chiếu bóng - Truyện kể trên tường (gồm 7 cuốn) gây ấn tượng mạnh bởi hình thức độc đáo, sáng tạo, mang ý nghĩa gợi nhắc kỷ niệm của thế hệ 7X, 8X về cách kể chuyện trên tường bằng những ngón tay chuyển động.
Bộ sách song ngữ này có kết cấu đặc biệt với khuôn giấy trong suốt, tạo nên hiệu ứng bóng đổ trên tường khi có ánh sáng đèn pin chiếu qua, cứ thế nhẹ nhàng đưa bé vào giấc mơ như trong truyện cổ tích.
Mới đây, bộ Kể chuyện âm nhạc - Một chuyến rong chơi đi kèm app âm nhạc cũng ra mắt độc giả. Đây là một hình thức sách mới mẻ, không chỉ giúp trẻ cảm thấy thích thú với việc đọc, mà còn tăng trải nghiệm với những bài hát có tiết tấu, giai điệu vui nhộn.
Sự kết hợp này cũng là cách giúp các bạn nhỏ “giải phóng cơ thể”, tìm niềm vui trong những ngày chưa thể tới trường do dịch bệnh còn căng thẳng.
