Từng phục vụ gia đình ông Obama, dẫn chương trình nấu ăn với đầu bếp nổi tiếng Gordon Ramsey, là tác giả của 25 cuốn sách về ẩm thực và là chủ của nhà hàng có sao Michelin với những món ăn có giá lên tới 40.000 USD, Vikas Khanna không hề thiếu thốn cả về tiền tài lẫn danh vọng.
Nhưng trong vòng 2 tháng vừa qua, mối quan tâm duy nhất của ông được hướng tới Ấn Độ - quê hương của mình - nơi hàng chục triệu người nghèo đang lâm vào cảnh thiếu ăn vì Covid-19.
 |
| Những bữa ăn được cung cấp cho người nghèo ở khu ổ chuột Dharavi nhờ nỗ lực của ông Khanna. Ảnh: New York Times. |
Thành công từ 2 bàn tay trắng
Cách đây 20 năm, ông Khanna rời bỏ quê nhà Ấn Độ để tới New York làm việc với giấc mơ trở thành đầu bếp. Ông từng phải rửa bát và giao hàng để kiếm sống trong những ngày đầu ở thành phố này.
Gần đây, trong khi nhiều khu vực của Ấn Độ đang lâm vào tình trạng khủng hoảng nhân đạo vì nhiều người nghèo bị ảnh hưởng do Covid-19, ông Khanna cảm thấy cần phải làm gì đó khi xem những tin tức này từ căn hộ của mình ở khu Manhattan.
"Chúng tôi đã hoàn toàn làm người dân thất vọng. Tôi muốn cho thấy rằng tinh thần đùm bọc vẫn tồn tại. Mẹ tôi sống một mình ở Amritsar và tôi nghĩ rằng: 'Nếu như mẹ cần sự giúp đỡ nhưng không có ai giúp thì sao'", ông Khanna chia sẻ.
Là người Hindu nhưng ông Khanna lớn lên ở bang Amritsar, nơi cũng có phần đông dân số là người Sikh. Vị đầu bếp cho biết mình được truyền cảm hứng từ các bếp ăn công cộng lớn của người Sikh Gurdwaras - nơi mọi người cần thức ăn đều được phục vụ miễn phí.
Hồi đầu tháng 4, ông Khanna đã đăng lời kêu gọi lên Twitter, yêu cầu mọi người gửi cho ông thông tin chi tiết về những người cần trợ giúp thức ăn. Vì có lượng người theo dõi khá đông ở Ấn Độ, chỉ trong vài giờ ông có danh sách của hàng nghìn người. Nhưng việc tiếp cận với những người này lại không hề dễ dàng.
Ban đầu, ông tổ chức quyên góp đồ ăn cho viện dưỡng lão ở Bengaluru (thành phố trước đây có tên Bangalore), nhưng người giao hàng bất ngờ "bốc hơi" cùng 900 kg gạo và 400 kg đậu. Việc tìm ra đối tác tin cậy để giúp đỡ người dân Ấn Độ dẫn ông Khanna tới Lực lượng Cứu trợ Thiên tai Quốc gia - đơn vị hoạt động trong các trường hợp khẩn cấp.
Người đứng đầu cơ quan này, ông Satya Pradhan, mặc dù đang rất bận vì phải xử lý hậu quả của một vụ tai nạn lao động và một cơn bão trong tuần này, chia sẻ rằng ông muốn giúp đỡ đầu bếp từ New York vì ấn tượng trước lòng dũng cảm của ông Khanna.
 |
| Ông Khanna điều phối hoạt động từ căn hộ của mình ở Manhattan. Đến New York với 2 bàn tay trắng cách đây 20 năm, bây giờ ông đã là một đầu bếp nổi tiếng. Ảnh: New York Times. |
"Ông ấy tự bỏ tiền túi ra, mặc dù điều đó chắc là không dễ. Vì vậy chúng tôi muốn giúp đỡ ông ấy nhiều nhất có thể", ông Pradhan nói.
Nỗ lực của ông Khanna đã giúp phân phát hơn 7 triệu gói thực phẩm khô và các bữa ăn nấu chín trong vòng một tháng qua tại hơn 100 thành phố của Ấn Độ. Thực phẩm được hỗ trợ bởi 2 công ty gạo là Indian Gate và Daawat, hãng Paytm hỗ trợ về mặt công nghệ, trong khi HungerBox, một công ty công nghệ thực phẩm khác, cho phép ông Khanna sử dụng bếp ăn công nghiệp tại cơ sở của họ ở Mumbai và Noida để nấu hơn 20.000 bữa ăn mỗi ngày.
Hai tháng tuyệt vời nhất sự nghiệp
Mặc dù các biện pháp phong toả đã giảm bớt phần nào, nhưng việc vượt qua các hạn chế chặt chẽ ở Ấn Độ là một thách thức, cũng như việc di chuyển qua biên giới các bang với mức độ phong toả khác nhau. Ông Khanna điều phối tất cả từ căn hộ của mình ở Manhattan, và chênh lệch múi giờ khiến cho ông gần như phải thức trắng hàng đêm.
Ấn Độ được đặt dưới lệnh phong toả nghiêm ngặt kể từ ngày 25/3 và chỉ trong vòng vài giờ, hàng chục triệu lao động di cư đã rời khỏi các thành phố để trở về nông thôn. Đây được coi là một cuộc khủng hoảng nhân đạo, thể hiện sự bất bình đẳng ở quốc gia đông dân này.
Ông Khanna bắt đầu bằng việc cung cấp nguyên liệu kho cho các tổ chức như trại trẻ mồ côi, viện dưỡng lão, bệnh viện và các khu dân cư nghèo. Người dân trên khắp Ấn Độ liên lạc với ông qua email và Twitter, và ông tìm cách gửi đồ ăn tới họ hoặc những người cần.
Vài tuần trước đây, đầu bếp nhận ra rằng nỗ lực cứu trợ của ông sẽ không tới được với bộ phận dân số bị thiệt thòi nhất - những người lao động nhâp cư tìm đường về quê từ thành phố. Thực phẩm khô sẽ không giúp được họ và thứ họ cần là những bữa ăn đã được nấu sẵn. Ông Khanna đã hợp tác với Bharat Petroleum - công ty xăng dầu lớn nhất Ấn Độ - để lập ra các bếp ăn trên các trạm xăng ở đường cao tốc.
Một ngày trước lễ Eid đánh dấu sự kết thúc tháng ăn chay Ramadan của người Hồi giáo, nhóm của ông Khanna đã phân phối bữa ăn cho hơn 200.000 người ở Mumbai. Ngày lễ này có một vị trí đặc biệt trong trái tim của ông Khanna, người từng đến Mumbai học việc năm 1992 và bị kẹt giữa cuộc bạo loạn sắc tộc của những người Hồi giáo.
Một phụ nữ Hồi giáo đã cho ông ở trong nhà khi cuộc bạo loạn xảy ra. "Bà ấy đã cứu sống tôi", ông Khanna chia sẻ. Kể từ đó, mặc dù không phải người Hồi giáo, mỗi năm ông Khanna đều ăn chay 1 ngày trong lễ Ramadan.
 |
| Một bếp ăn công nghiệp được sử dụng để chế biến thực phẩm trong dự án của ông Khanna. Ảnh: New York Times. |
Nỗ lực của đầu bếp New York hiện cung cấp bữa ăn cho khoảng 275.000 người mỗi ngày, và ông Khanna vẫn muốn con số này được tăng thêm.
"Tôi cảm thấy như 30 năm làm việc 20 tiếng mỗi ngày đã giúp tôi được chuẩn bị cho giờ phút này. Hai tháng qua là thời gian hài lòng nhất trong sự nghiệp đầu bếp của tôi", ông Khanna chia sẻ.
Bên cạnh những email đề nghị trợ giúp thực phẩm, ông Khanna - người vẫn đang độc thân - cũng nhận được hàng nghìn email cầu hôn của các phụ nữ.
