- Ông có thể giải thích cách tiếp cận của Thụy Điển trong việc chống Covid-19 không?
- Tôi nghĩ rằng việc chiến lược của chúng tôi độc đáo như thế nào đã được cường điệu hóa. Như nhiều quốc gia khác, chúng tôi đặt mục tiêu làm phẳng đường cong, tức làm chậm sự lây lan càng nhiều càng tốt, nếu không, hệ thống chăm sóc sức khỏe và xã hội có nguy cơ sụp đổ.
Đây không phải là một căn bệnh có thể được ngăn chặn hoặc loại bỏ, ít nhất là cho đến khi vắc-xin được sản xuất. Chúng tôi phải tìm giải pháp lâu dài để giữ cho số ca nhiễm ở mức chấp nhận được. Điều mà mọi quốc gia đang cố gắng làm là giãn cách mọi người ra, sử dụng các biện pháp và truyền thống của chúng ta để thực hiện các biện pháp đó. Và đó là lý do các quốc gia có những biện pháp hơi khác nhau.
Luật pháp Thụy Điển về các bệnh truyền nhiễm chủ yếu dựa trên các biện pháp tự nguyện, tức liên quan đến trách nhiệm cá nhân. Luật ghi rõ rằng công dân có trách nhiệm không truyền bệnh. Đây là cốt lõi mà chúng tôi dựa vào vì luật hiện hành không đưa ra nhiều quy định cho phép đóng cửa các thành phố ở Thụy Điển. Việc cách ly có thể được thực hiện ở một vài người hoặc khu vực nhỏ, chẳng hạn như trường học hoặc khách sạn. Nhưng về mặt pháp lý, chúng tôi không thể phong tỏa cả một khu vực.
 |
| Nhà dịch tễ học Anders Tegnell tham dự một cuộc họp báo ở Solna, Thụy Điển. Ảnh: AFP. |
- Cách tiếp cận của Thụy Điển dựa trên bằng chứng nào?
- Thật khó để nói về cơ sở khoa học của chiến lược với loại bệnh này. Chúng ta không biết nhiều về nó và chúng ta đang nghiên cứu thêm từng ngày. Theo quan điểm của tôi, đóng cửa, phong tỏa, đóng biên giới, không biện pháp nào có cơ sở khoa học trong lịch sử. Chúng tôi đã xem liệu một số quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu (EU) có công bố bất kỳ phân tích nào về tác động của các biện pháp này trước khi áp dụng chúng hay không và chúng tôi gần như không thấy phân tích nào cả.
Theo tôi, việc đóng cửa biên giới là vô lý vì Covid-19 có mặt ở mọi quốc gia châu Âu. Chúng tôi lo ngại về việc di chuyển trong Thụy Điển nhiều hơn.
Là một xã hội, chúng tôi thiên về các biện pháp thúc đẩy cá nhân. Chúng tôi liên tục nhắc nhở mọi người sử dụng các biện pháp và cải thiện các biện pháp cần phải điều chỉnh. Chúng ta không cần phải đóng cửa mọi thứ hoàn toàn vì điều này sẽ phản tác dụng.
Thụy Điển không đóng cửa trường học
- Cơ quan y tế công cộng Thụy Điển đưa ra quyết định như thế nào?
- Khoảng 15 người của cơ quan này gặp nhau mỗi sáng để cập nhật các quyết định và khuyến nghị dựa trên dữ liệu được thu thập và phân tích. Chúng tôi nói chuyện với chính quyền khu vực hai lần mỗi tuần.
Cuộc tranh luận lớn hiện nay mà chúng tôi đang phải đối mặt là về nhà dưỡng lão. Nơi này đã chịu ảnh hưởng đáng tiếc của virus corona. Điều này khiến cho tỷ lệ tử vong ở Thụy Điển cao hơn so với các nước láng giềng của chúng tôi. Các cuộc điều tra đang được thực hiện bởi vì chúng tôi phải hiểu những khuyến nghị nào chưa được thực hiện và tại sao như vậy.
- Cách tiếp cận của Thụy Điển chỉ trích là quá lỏng lẻo. Ông đáp lại những chỉ trích này như thế nào? Ông có nghĩ rằng biện pháp này đặt sinh mạng của nhiều người vào tình trạng nguy hiểm hơn mức cần thiết không?
- Tôi không tin là có nguy cơ đó. Cơ quan y tế công cộng đã đưa ra mô hình dự đoán số ca nhập viện và tử vong chi tiết theo từng vùng và kết luận được đưa ra ít bi quan hơn nhiều so với các nhà nghiên cứu khác. Các số liệu có tăng, nhưng nó không tăng quá nhiều. Tất nhiên, chúng tôi sẽ bước vào giai đoạn có nhiều ca nhiễm và nhiều người phải vào phòng chăm sóc đặc biệt hơn trong vài tuần tới. Nhưng điều này cũng giống như bất kỳ quốc gia nào khác. Không nơi nào ở châu Âu có thể làm chậm sự lây lan một cách đáng kể.
Tôi tự tin rằng các trường học sẽ tiếp tục mở cửa trên cả nước. Chúng tôi đang ở giữa dịch bệnh và, theo quan điểm của tôi, khoa học cho thấy việc đóng cửa các trường học trong giai đoạn này không có ý nghĩa gì. Bạn phải đóng cửa các trường học rất sớm từ lúc dịch bệnh bắt đầu mới có tác dụng. Ở Stockholm, nơi tập trung phần lớn ca nhiễm ở Thụy Điển, chúng tôi đang ở gần đỉnh của đường cong lây nhiễm, vì vậy việc đóng cửa trường học là vô nghĩa trong giai đoạn này. Hơn nữa, nó là công cụ duy trì sức khỏe tâm thần và thể chất của thế hệ trẻ.
- Các nhà nghiên cứu đã chỉ trích cơ quan y tế vì không thừa nhận một cách đầy đủ vai trò của người mang virus nhưng không có triệu chứng. Ông có nghĩ rằng người mang mầm bệnh không có triệu chứng là một vấn đề?
- Có khả năng những người mang virus không triệu chứng có thể truyền bệnh, và một số nghiên cứu gần đây chỉ ra điều này. Tuy nhiên, số người không triệu chứng lây bệnh có lẽ khá nhỏ so với những người có triệu chứng. Trong phân phối chuẩn (đường cong hình chuông), người không triệu chứng nằm ngoài rìa trong khi phần lớn đường cong là người có triệu chứng, đối tượng mà chúng ta thật sự cần ngăn lại.
Chiến lược khác biệt
- Ông có nghĩ rằng cách tiếp cận này đã thành công?
- Rất khó để biết điều này. Thực sự là còn quá sớm. Mỗi quốc gia phải đạt được miễn dịch bầy đàn bằng cách này hay cách khác, và chúng tôi đang tiếp cận theo một cách khác.
Có đủ tín hiệu cho thấy rằng chúng ta có thể nghĩ về miễn dịch bầy đàn và về sự trở đi trở lại của dịch. Rất ít trường hợp tái nhiễm được ghi nhận trên toàn cầu. Miễn dịch bầy đàn sẽ kéo dài bao lâu, chúng tôi không biết, nhưng chắc chắn có một phản ứng miễn dịch.
Nếu có thể, ông sẽ thay đổi điều gì trong những việc đã làm?
Chúng tôi đã đánh giá thấp các vấn đề tại viện dưỡng lão và cách các biện pháp được áp dụng. Chúng tôi đáng lẽ nên kiểm soát điều này kỹ lưỡng hơn. Nếu vậy, hệ thống y tế đang phải chịu áp lực bất thường của chúng tôi sẽ vẫn luôn đi trước đường cong.
 |
| Các nhà hàng ở Stockholm cho đến nay vẫn mở cửa trong đại dịch. Ảnh: AFP. |
- Ông có hài lòng với chiến lược này không?
- Có! Chúng tôi biết rằng Covid-19 cực kỳ nguy hiểm với người già và điều này tất nhiên là không tốt. Nhưng nhìn vào đại dịch, có nhiều kịch bản tồi tệ hơn thế này. Hầu hết vấn đề mà chúng tôi gặp phải bây giờ không phải vì căn bệnh này, mà là do các biện pháp chưa được áp dụng đúng cách trong một số môi trường. Tỷ lệ tử vong ở người già là một vấn đề rất lớn và chúng tôi đang chiến đấu hết mình.
Hơn nữa, chúng tôi có dữ liệu cho thấy dịch cúm và virus gây nôn mửa mùa đông (norovirus) giảm liên tục trong năm nay. Điều này có nghĩa là biện pháp cách ly xã hội và rửa tay của chúng tôi đang hoạt động. Và với sự giúp đỡ của Google, chúng tôi nhận thấy người Thụy Điển giảm di chuyển đáng kể. Chiến lược tự nguyện của chúng tôi thực sự có hiệu quả.
