Biến thể mới của virus corona, vốn được phát hiện tại Anh, đang lây lan với tốc độ đáng báo động. Các nhà khoa học Đan Mạch so sánh chủng virus này với một chiếc xe bị đứt phanh: không thể bị cản lại dù sử dụng kế hoạch ứng phó như thế nào.
Viện Huyết thanh Nhà nước Đan Mạch, một cơ quan chính phủ chuyên theo dõi và tư vấn trong ngành y tế, đã phân tích các trường hợp mắc Covid-19 từ đầu tuần trước.
 |
| Người dân chờ tàu điện ngầm ở thành phố Copenhagen, Đan Mạch. Ảnh: Daily Mail. |
Theo đơn vị này, các trường hợp liên quan đến biến thể mới tăng 70% trong mỗi tuần, bất chấp nhiều biện pháp phòng chống dịch nghiêm ngặt.
Hôm 22/1, Thủ tướng Anh Boris Johnson nhận định biến thể mới có khả năng sát thương "gián tiếp" cao hơn chủng virus ban đầu. Đó là vì biến thể này có thể lây lan nhanh hơn, dễ dàng hơn, khiến hệ thống y tế trên toàn quốc bị quá tải.
Cùng lúc này, Mỹ ghi nhận 0,3% trường hợp mắc Covid-19 có liên quan đến biến thể mới. Con số này không làm họ lo lắng. Các nhà khoa học dự đoán biến thể B.1.1.7 chỉ có thể lan rộng ở Mỹ vào khoảng tháng 3.
Sự xuất hiện của B.1.1.7
Tại Đan Mạch, biến thể mới của virus corona lây lan nhanh chóng đến mức giới chức dự đoán đây sẽ là loại virus phổ biến nhất vào giữa tháng 2.
Đến đầu tháng 4, số ca mắc Covid-19 có liên quan đến biến thể này dự kiến tăng gấp 4 lần mỗi ngày.
Trong trường hợp xấu nhất, số liệu dịch tễ vẫn sẽ tăng nhanh, dù Đan Mạch áp dụng các biện pháp phòng chống dịch nghiêm ngặt.
Trong những tình huống khả quan, khi biến thể ít lây lan hơn dự kiến, đợt bùng phát chỉ được kiểm soát nếu Đan Mạch tiến hành tiêm chủng.
Giám đốc Viện Huyết Thanh Đan Mạch Tyra Grove Krause ví von: “Giai đoạn này sẽ giống như lúc chúng ta đối mặt với cơn sóng thần. Việc của bạn là đứng trên bờ biển và chờ dòng nước rút đi. Sau đó, cơn sóng lại ùa đến và khiến bạn bị choáng ngợp”.
Krause lần đầu biết đến B.1.1.7 vào ngày 14/12/2020, sau khi các nhà khoa học Anh đăng tải mã di truyền của biến chủng này lên hệ thống cơ sở dữ liệu.
 |
| Đường phố ở Copenhagen trở nên vắng lặng. Ảnh: Daily Sabah. |
Khi ấy, các nhà nghiên cứu Đan Mạch nhận ra một vài trường hợp có biến chủng tương tự. Điều này chứng tỏ B.1.1.7 đã vượt ra ngoài lãnh thổ của Anh và đến Đan Mạch sớm nhất vào ngày 14/12/2020.
Khi biến thể ở Anh được xác định là mối nguy mới, Đan Mạch lập tức đưa ra nhiều biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt: đóng cửa trường tiểu học, giảm số người tụ tập nơi công cộng, cấm khách du lịch không có mục đích đặc biệt, và thiết lập quy trình kiểm dịch ở biên giới.
Ngoài ra, Đan Mạch còn thực hiện kế hoạch tiêm chủng một cách bài bản, trở thành quốc gia có chương trình tiêm vaccine nhanh gọn nhất ở châu Âu.
Dù vậy, số ca mắc Covid-19 liên quan đến biến thể mới vẫn tăng theo cấp số nhân.
Các nghiên cứu ở Anh cho thấy biến thể B.1.1.7 có khả năng lây lan cao hơn chủng virus ban đầu từ 30% đến 70%.
Trong khi đó, giới chức Đan Mạch ước tính rằng tỉ lệ chênh lệch này là từ 20% đến 50%.
Tính đến ngày 17/1, Đan Mạch phân tích và ghi nhận được 464 trường hợp mắc Covid-19 vì biến thể mới.
Thách thức phong tỏa
Cùng lúc này, chính phủ Đan Mạch phải tìm cách giải thích cho người dân về quyết định tiếp tục phong tỏa.
Dựa trên chỉ số tổng thể, đáng lẽ Đan Mạch được dỡ bỏ các biện pháp hạn chế và mở cửa trở lại từ vài tuần trước.
Trong một bài đăng trên Facebook, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen yêu cầu mọi người thử tưởng tượng họ đang ngồi ở hàng trên cùng của sân vận động Parken, một đấu trường với sức chứa 38.000 người tại thành phố Copenhagen.
 |
| Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen |
Bà dẫn dắt vấn đề: “Một chiếc vòi nhỏ giọt đang làm đầy sân vận động, một giọt vào phút đầu tiên, hai giọt vào phút thứ hai, bốn giọt vào phút thứ ba. Với tốc độ đó, sân vận động sẽ chứa đầy nước chỉ sau 44 phút. Nhưng nó sẽ chưa đầy trong 42 phút đầu tiên”.
Cuối cùng, nữ thủ tướng kết luận: “Vấn đề ở đây là khi các bạn nhận ra nước dâng lên cao thì đã quá muộn rồi”.
Ở thời điểm này, giới chức Đan Mạch đang chạy đua với thời gian để tiêm vaccine cho càng nhiều người càng tốt. Họ hy vọng sẽ hoàn thành chương trình tiêm chủng trước khi biến chủng mới lan rộng.
Cũng theo giới chức Đan Mạch, tiêm chủng chính là chìa khóa để ngăn chặn sự lây lan và tác động nghiêm trọng của B.1.1.7. Dù vậy, nước này có khả năng không kịp tiếp nhận đủ lượng vaccine chống Covid-19.
Trong một hội nghị thượng đỉnh trực tuyến hôm 21/1, bà Frederiksen cùng với một số nhà lãnh đạo trong Liên minh châu Âu (EU) đã thúc giục Cơ quan Thuốc châu Âu nên đẩy nhanh quá trình phê duyệt và phân phối vaccine Covid-19.
Cơ quan Thuốc châu Âu đang xem xét vaccine của công ty dược phẩm AstraZeneca, với mục đích triển khai vào giữa tháng 2.
Hôm 22/1, đại diện từ AstraZeneca cảnh báo họ không thể cung cấp số lượng lớn vaccine như EU mong chờ.
Những ngày này, thành phố Copenhagen trở nên vắng lặng một cách bất thường.
Người dân không còn đạp xe đi làm, đi học mà thực hiện mọi việc tại nhà riêng. Các cửa hàng không thiết yếu cũng phải đóng cửa.
Giám đốc y tế Michael Dall tại Bệnh viện Đại học Odense, bệnh viện lớn nhất ở miền nam Đan Mạch, cho biết: “Đây là sự im lặng kỳ lạ như thời chiến”.
Bệnh viện của ông Dall đã mở thêm nhiều phòng điều trị Covid-19. Bệnh viện tự tin có thể kiểm soát tình hình ngay cả khi số ca nhập viện tăng đột biến.
Song, điều ông Dall lo lắng là nguồn nhân lực: “Nếu biến chủng lan rộng, chúng tôi sẽ gặp vấn đề lớn trong khâu nhân sự”.
