 |
Giai đoạn 2020-2021 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của thị trường tiền điện tử. Với đà tăng trưởng chóng mặt, cả Bitcoin lẫn Ethereum đều thiết lập nhiều kỷ lục mới. Có thời điểm, giá Bitcoin vượt ngưỡng 63.000 USD/BTC, gấp 3 lần mức đỉnh lịch sử năm 2017. Tương tự, tháng 2/2021, giá trị của đồng Ethereum lần đầu tiên chạm mốc 2.000 USD/ETH.
Cơn sốt tiền điện tử tạo tâm lý khởi sắc cho nhiều nhà đầu tư, nhất là cộng đồng “thợ đào”. Bên cạnh đó, việc tiền điện tử biến động mạnh cũng khiến thị trường thiết bị, linh kiện lắp đặt máy đào trong nước gặp nhiều xáo trộn.
“VGA không có để mua”
Thị trường khai thác tiền điện tử đã có nhiều sự thay đổi. Tuy là đồng tiền điện tử đầu tiên, cũng là đồng tiền điện tử có giá trị nhất thế giới, Bitcoin nay đã biến mất khỏi danh mục khai thác của các thợ đào tại Việt Nam.
Theo anh Lê Sinh, đại diện một đơn vị phân phối VGA lớn tại Việt Nam, đào tiền điện tử đang trở thành xu hướng toàn cầu. Tuy nhiên, thợ đào hiện nay hiếm ai đầu tư “trâu cày” Bitcoin.
“Số lượng Bitcon còn lại rất ít, chưa đến 3 triệu đơn vị. Bitcoin khó đào hơn, máy đào cũng đòi hỏi cấu hình mạnh, độc quyền từ những nhà cung cấp như Bitmain”, anh Sinh cho biết phần lớn thợ đào hiện nay tập trung đầu tư vào Ethereum.
 |
| Một mẫu trâu cày sử dụng VGA cỡ nhỏ dành cho người mới tham gia. Ảnh: NVCC. |
Khác Bitcoin, Ethereum có thể dùng VGA (card đồ họa) để khai thác. Một hệ thống đào Ethereum thường được trang bị từ 6-8 VGA. Tùy từng dòng, giá một hệ thống đào Ethereum có thể dao động trên dưới 100 triệu đồng.
Càng sử dụng VGA cao cấp, tốc độ đào coin càng được tối ưu. Chính vì vậy, VGA đang trở thành mặt hàng nóng, được thợ đào Việt Nam săn lùng với số lượng lớn.
“Từ đầu năm 2021, nhu cầu về VGA tăng mạnh. Có thời điểm cửa hàng không còn VGA để bán. Tình trạng khan hiếm gây ra không ít khó khăn cho người dùng, đặc biệt là những người có nhu cầu mua VGA để lắp PC”, anh Lê Sinh trả lời.
Cơn sốt tiền điện tử cũng khiến nhiều nhà đầu tư mới tìm đến cửa hàng của anh. Tuy nhiên phần lớn họ chỉ tham khảo, tò mò chứ chưa nắm được nhiều kiến thức về khai thác coin.
Trao đổi với Zing, đại diện nhiều chuỗi cửa hàng máy tính tại Hà Nội, TP.HCM cho biết nhu cầu mua VGA lắp máy đào khiến tình hình kinh doanh ít nhiều chịu ảnh hưởng. Đơn cử, một số khách hàng muốn lắp đặt PC phải chọn cấu hình VGA khác với lựa chọn ban đầu do thiếu hàng hoặc giá cao.
"Không bán được VGA đúng yêu cầu của khách thì các linh kiện khác như chip, mainboard, nguồn, màn hình... cũng không bán được vì không có VGA để lắp", đại diện chuỗi cửa hàng cho biết.
Không chỉ xảy ra tại Việt Nam, tình trạng này còn xuất hiện tại nhiều nước trên thế giới. Theo thống kê trên trang PC Part Picker, giá bán VGA sử dụng GPU của NVIDIA và AMD đều tăng liên tục suốt thời gian qua. Theo TechRadar, 50.000 VGA model NVIDIA RTX 3000 bán trên eBay và StockX, được mua về để lắp đặt hệ thống đào tiền điện tử.
VGA bị đẩy giá, nhiều thợ đào phải thu mua hàng cũ
“Đối với một số dòng cao cấp, cấu hình cao, giá có thể bị độn lên gấp đôi. Tuy nhiên, không phải cứ có tiền là mua được”, anh Sinh nói.
Nhu cầu cao nhưng nguồn cung khan hiếm, nhiều model VGA bị đẩy giá cao. Anh Sinh cho biết giá một VGA thường tăng thêm trung bình từ 10-20%, thậm chí gấp đôi so với giá niêm yết.
 |
| Nhiều hàng net tháo PC thanh lý hoặc tranh thủ dùng VGA có sẵn để lắp "trâu cày" nhưng chỉ dùng để đào các loại alt-coin, không đào được Bitcoin. Ảnh: NVCC. |
Chia sẻ với Zing, anh Trần Công Doãn, một thợ đào tiền điện tử lâu năm tại Việt Nam, cho biết để tối ưu chi phí và mở rộng hệ thống, anh đã phải thu mua VGA cũ về để lắp đặt máy đào.
“Ý tưởng này vốn có từ lâu. Nhưng thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát tại một số tỉnh thành ở Việt Nam, nhiều cửa hàng net đã phải đóng cửa, thanh lý linh kiện PC cho các bên trung gian, nhất là VGA đã qua sử dụng. Tuy nhiên tôi chỉ mua VGA có cấu hình 6 GB trở lên. Những model 4 GB cũ nay không còn giải mã được Ethereum nữa. Độ khó đào tăng đòi hỏi tôi phải liên tục nâng cấp phần cứng”, anh Doãn cho biết.
Phần lớn số VGA còn khá mới, được sử dụng chưa đến một năm. Theo anh Doãn, chỉ cần mua về và hiệu chỉnh lại, thợ đào đã có thể lắp đặt hệ thống đào Ethereum mới hoặc thay thế những VGA hỏng trước đó.
Tuy nhiên, việc sử dụng VGA tồn tại một số hạn chế nhất định.
“Độ ổn định của VGA cũ chắc chắn không bằng mua mới. Ngoài ra tôi cũng phải biết cách chọn lọc kỹ, tránh mua phải những VGA chất lượng thấp”, anh Doãn trả lời Zing.
“Dân buôn Trung Quốc đang biến rác thành tiền”
“Nhiều tay buôn tại Trung Quốc đang gom VGA cũ/hỏng tại Việt Nam. Họ mua về tháo dỡ linh kiện, lắp đặt máy đào chuyên dụng rồi bán lại cho nhà đầu tư tại Việt Nam. Người Trung Quốc đang biến rác thành tiền”, anh Sinh chia sẻ.
Cũng theo chia sẻ của anh Dũng Quý, chủ một cửa hàng linh kiện tại Hà Nội, thương lái Trung Quốc đang thu mua nhiều chủng loại VGA cũ/hỏng với giá cao. Hầu hết chúng sẽ được gỡ GPU, tận dụng linh kiện để lắp ráp máy đào. Phần linh kiện không sử dụng được sẽ được chuyển tới nhà máy tái chế.
Linh kiện giá trị và quan trọng nhất của VGA là GPU. Với một số người, những chiếc VGA hỏng sẽ không còn giá trị. Tuy nhiên khi vào tay thợ Trung Quốc, linh kiện có giá trị như GPU sẽ được tách riêng và sử dụng để lắp ráp máy đào Ethereum.
Hiện nay, chỉ một số hãng như NVIDIA hay AMD mới đủ khả năng sản xuất ra bộ phận này. Chỉ cần GPU còn nguyên vẹn, không xước mẻ là đã có thể tận dụng lại để lắp ráp cho hệ thống đào Ethereum mới.
 |
| VGA cũ sẽ được dỡ bỏ để tận dụng GPU. Ảnh: NVCC. |
Máy đào sau khi lắp ráp, xuất xưởng sẽ được bán trên các sàn thương mại điện tử tại Trung Quốc theo nhiều mức giá khác nhau, tùy theo công suất hoạt động. Theo ghi nhận của Zing, “trâu cày” thành phẩm đang được bán với giá từ 10.000-20.000 USD trên sàn Alibaba.
“Một card đồ họa RX 570 8 GB chỉ có tỷ lệ băm (hash rate) tầm 30 mh/s. Tuy nhiên, máy đào được lắp ráp lại cho tỷ lệ băm lên tới 720 mh/s, tương đương công suất của 24 VGA. Tính ra giá đầu tư rẻ hơn so với việc mua VGA riêng lẻ”, anh Sinh nói.
Thậm chí, các mẫu VGA 4 GB cũng được tay buôn Trung Quốc thu mua, nâng cấp thêm bộ nhớ để đào Ethereum.
Cửa hàng anh Lê Sinh đang là một trong những đơn vị thu mua VGA cũ/hỏng. Theo anh Sinh, một VGA cũ vẫn hoạt động được có thể được mua với giá khoảng 50-60% so với số tiền bỏ ra ban đầu. Đối với VGA chết, giá thanh lý rơi vào khoảng 20-30%.
Cơn sốt đào tiền mã hóa đang khiến toàn bộ thị trường máy tính bị ảnh hưởng. Tại Trung Quốc, "thủ phủ" đào tiền mã hóa trên thế giới, người dùng có nhu cầu cũng khó có thể mua VGA.
Theo SCMP, kể cả khi ghé thăm Hoa Cường Bắc, chợ linh kiện lớn nhất châu Á, người mua hàng cũng không thể khảo giá. Chợ Hoa Cường Bắc có hàng trăm cửa hàng nhỏ chuyên bán linh kiện máy tính. Đây được coi là khu chợ bán linh kiện nổi tiếng nhất tại Thâm Quyến, và cả thương nhân ở Hong Kong cũng làm ăn tại đây.
