Đặc điểm cơ bản của những nghệ sĩ, vận động viên nổi tiếng, và các tổ chức thành công
Dean Keith Simonton là một nhà Tâm lý học xã hội với chuyên môn rất đặc biệt.
Trong khi hầu hết các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này đều tập trung phân tích cuộc sống của những sinh viên chưa tốt nghiệp bình thường, Simonton lại điều tra một nhóm dân số khác. Đối tượng của ông là những người như William Shakespeare, Ludwig van Beethoven và Leonardo da Vinci.
Đúng vậy, Simonton nghiên cứu các thiên tài. Cụ thể hơn, đó là những thiên tài sáng tạo, để ông tìm được câu trả lời cho câu hỏi: Sự sáng tạo đó đến từ đâu? Nó phát triển như thế nào? Chúng ta có thể làm gì để nuôi dưỡng nó trong cuộc sống của mình?
Bằng cách phân tích cuộc sống của những cá nhân có khả năng sáng tạo cao, bao gồm lý lịch, phương pháp giáo dục và năng suất làm việc, Simonton có thể đưa ra một số quan sát thú vị về sự khác biệt của họ so với những người trong cùng lĩnh vực.
 |
| Tranh chân dung nhà soạn nhạc Beethoven. Nguồn: BBC. |
Vậy đâu là điểm khác biệt của các thiên tài này?
Một điểm mà Simonton phát hiện ra là những thiên tài sáng tạo thường thích thú, quan tâm tới nhiều lĩnh vực hơn người bình thường. Khi họ tìm cách giải quyết vấn đề trong một lĩnh vực, họ sẽ tìm tòi thông tin của các lĩnh vực không liên quan, thậm chí là nghiên cứu sang thế giới nghệ thuật, âm nhạc và văn học. Trông họ giống như đang lười biếng hay trốn việc, thế nhưng những hành động tưởng chừng không liên quan này lại thúc đẩy họ tìm ra lời giải, phương pháp xử lý mới mà chưa ai nghĩ tới.
Simonton cũng tin rằng so với những người khác trong cùng lĩnh vực của họ, những thiên tài sáng tạo chỉ nhận được mức độ giáo dục vừa phải. Nếu họ học quá ít, họ sẽ không có đủ kiến thức để mang đến những đóng góp giá trị. Ngược lại, dành quá nhiều năm cho việc học sẽ khiến cho tư duy của họ bị bó buộc và giới hạn.
Nhưng có lẽ, phát hiện thú vị nhất trong nghiên cứu của Simonton chính là các thiên tài sáng tạo không chỉ đưa ra các giải pháp sáng tạo hơn. Họ mang đến nhiều giải pháp hơn.
Vậy, điểm chung của những thiên tài như Shakespeare, Dickens, Tolstoy, Picasso, Monet, Bach, Mozart, Wagner, Schubert, Brahms và Dostoyevsky là gì? Đó là: Tất cả đều mang đến nhiều tác phẩm hơn rất nhiều so với những nghệ sĩ cùng thời.
Một điều quan trọng mà chúng ta có thể thấy là không phải mọi tác phẩm của họ đều là kiệt tác. Ngày nay, trên thực tế, họ được nhớ đến chỉ vì một số lượng nhỏ tác phẩm mà thôi. Điều này chỉ ra rằng những thiên tài sáng tạo không tạo ra kiệt tác hàng ngày một cách dễ dàng. Trái lại, họ đã nỗ lực và sản xuất ra số lượng khổng lồ các tác phẩm để có thể đem lại chất lượng kiệt tác tuyệt vời, để lại dấu ấn đến tận hiện tại.
Simonton ví sự thành công của các ý tưởng sáng tạo như một nguồn gen. Nếu bạn đang đọc đến đây, bạn rõ ràng đang sống và khỏe mạnh, nhờ vào bộ gen trên cơ thể của bạn. Nhưng liệu bộ gen của bạn có còn tồn tại trong một thế kỷ nữa không? Điều đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong số đó có số lượng con cái bạn sinh ra. Bạn sinh càng nhiều em bé, thì bạn càng có thêm cơ hội di truyền bộ gen của bạn cho những thế hệ kế tiếp.
Dưới góc nhìn của Simonton, một nguyên tắc tương tự cũng có thể áp dụng được cho các ý tưởng sáng tạo. Bạn càng tạo ra nhiều giải pháp, bạn càng có nhiều khả năng mang lại những ý tưởng tuyệt vời và ứng dụng được lâu dài, vì nó vừa mới lạ vừa hữu ích.
Và bạn hãy nhớ rằng, với yếu tố số lượng, không có con số nào là đủ lớn. Dù tôi có quyết định nghỉ việc và cống hiến toàn bộ thời gian của mình để vẽ tranh phong cảnh, thì khả năng tác phẩm của tôi được đưa vào Viện Bảo tàng Mỹ thuật Metropolitan vẫn rất nhỏ. Thế nhưng, “rất nhỏ” đã là một bước tiến lớn so với thực tại rồi. Nếu thiếu đi số lượng các tác phẩm tạo ra, cơ hội của tôi sẽ chỉ là con số không tròn trĩnh.
Một phát hiện thú vị khác nữa trong nghiên cứu của Simonton đó là: Các thiên tài sáng tạo không chỉ nỗ lực mang đến nhiều giải pháp hơn - họ cũng thường xuyên bỏ cuộc trong quá trình tìm kiếm chúng.
Bình luận