Đã đến lúc tác giả minh bạch chuyện sử dụng AI khi viết văn

Trong bài viết cho The Guardian, tác giả Kester Brewin cho rằng trước khi con người có cơ chế kiểm tra sản phẩm của AI, tác giả cần cởi mở và minh bạch về việc dùng công cụ này.

Trước đây, khi nghe câu hỏi “Bạn lấy thời gian ở đâu để viết sách vậy?”, nhà văn Kester Brewin thấy tự hào vì cảm nhận được sự ngưỡng mộ từ bạn bè. Nhưng vài tháng qua, khi xuất bản một cuốn sách mới, khi nghe câu nói tương tự “Bạn lấy đâu ra thời gian?”, Brewin lại nhận thấy một giọng điệu buộc tội ngầm: “Không có thời gian nên có phải bạn đã sử dụng ChatGPT không?”

Không tránh khỏi xu thế sử dụng AI

Sự thật là việc không sử dụng AI trong viết văn ngày càng trở nên khó khăn hơn. Trình xử lý văn bản của Brewin hiện luôn sẵn sàng đề xuất nội dung kế tiếp hoặc chỉnh sửa nội dung vừa viết.

Công việc của Brewin cho một tổ chức nghiên cứu khám phá tác động của AI lên thị trường lao động Vương quốc Anh hiện khiến ông phải đọc về những tác động sâu sắc của cuộc cách mạng công nghệ đối với mọi ngành nghề hàng ngày. Trong đó, các ngành công nghiệp sáng tạo chịu tác động rất lớn.

Brewin công bố với độc giả những nội dung có liên quan đến AI trong cuốn sách của mình. Ảnh: Amazon.

Đây là lý do sau khi viết xong cuốn sách mới, Brewin quyết định mình cần phải đối mặt trực tiếp với câu hỏi không thể tránh khỏi (có dùng AI hay không) và đưa ra lời giải thích đầy đủ. Do đó, ông đã đưa ra một tuyên bố minh bạch về AI ngay đầu cuốn sách.

Khi tìm kiếm trên Internet cách viết dạng tuyên bố như vậy, Brewin không tìm thấy thông tin gì. Ông đã phải tự mình nghĩ ra, quyết định nêu lên 4 khía cạnh: Những nội dung nào do AI viết ra?; Có nội dung nào được AI chỉnh sửa trở nên hay hơn hay không (tính cả các ứng dụng cơ bản như Grammarly để chỉnh sửa ngữ pháp); những nội dung nào được AI đề xuất (bao gồm gợi ý dàn ý hoặc soạn thảo nội dung kế tiếp dựa trên văn bản trước đó); và cuối cùng những nội dung nào sai được AI sửa lại.

Đối với tác phẩm của chính mình, câu trả lời của Brewin là 1: Không, 2: Không, 3: Không và 4: Có. Trong khi tiêu chuẩn để xác định 4 nội dung này là chưa hoàn hảo và vẫn cần tiếp tục được xây dựng và cải thiện thêm, Brewin cho rằng đây là một động thái có thể giúp thúc đẩy sự thảo luận cởi mở và trung thực về những công cụ giới nhà văn và nhiều người khác đang sử dụng.

Cần khai thác tốt AI và minh bạch với độc giả. Ảnh: The Guardian.

Cởi mở về cách AI tham gia vào công việc hàng ngày

Trong bối cảnh công việc ngày càng căng thẳng, mọi người thận trọng khi thừa nhận với sếp hoặc đồng nghiệp rằng họ đang sử dụng các công cụ cho phép họ tăng tốc một số nhiệm vụ nhất định để có thể giảm thời gian làm việc, từ đó, vừa có thể giải trí và tăng thêm sự sáng tạo.

Như CEO nổi tiếng Elon Musk tuyên bố, nếu một ngày nào đó AI “giải quyết” được công việc và cho phép chúng ta phát triển và sáng tạo hơn, thì chúng ta cũng nên bắt đầu cởi mở về cách thức AI có thể tham gia vào công việc ngay lúc này.

Thêm vào đó, với tư cách là một nhà văn quan tâm đến ngành nghề của mình, Brewin cũng muốn nâng cao sự minh bạch về AI. Cho đến khi giới xuất bản có một số cơ chế để có thể kiểm tra sự tham gia của AI, thì ít nhất ngành sách cũng có một cách để người viết xây dựng niềm tin với độc giả, thông qua việc minh bạch về các công cụ họ đã sử dụng.

Trở lại tháng 8 năm 2021, Vauhini Vara đã xuất bản một bài viết trên Believer, trong đó bà sử dụng phiên bản đầu tiên của ChatGPT để giúp bà phát triển một bài viết sâu sắc và rất độc đáo về sự mất mát khi người thân ra đi. Việc Vara công khai sử dụng ChatGPT cũng là một cách để gia tăng sự sáng tạo.

Với tốc độ phát triển hiện nay, Brewin cho rằng AI sẽ sớm “viết” được một cuốn sách tuyệt vời. Như đã phác thảo trong cuốn sách của mình, Brewin khẳng định AI - giống như quả bom nguyên tử - là một thế giới sáng tạo rất mạnh mẽ mà giờ đây con người không có lựa chọn nào khác ngoài việc học cách tồn tại cùng với nó. Cởi mở về những vũ khí mới là một bước đi nhỏ để những “chiến sĩ văn chương” ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang bằng văn bản, vốn đang dễ dàng dẫn đến sự ngờ vực và chia rẽ.