Theo South China Morning Post, sản xuất một lần nữa là động lực chính giúp Trung Quốc vượt Mỹ để trở thành nền kinh tế hàng đầu thế giới. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng, Bắc Kinh đang nỗ lực đổi mới lĩnh vực sản xuất, thay vì dựa vào chi tiêu bất động sản và cơ sở hạ tầng như trước đây.
"Phải thừa nhận rằng Trung Quốc vẫn đi sau các nước sản xuất công nghệ cao như Nhật Bản và Đức", ông Gao Gao, Phó tổng thư ký Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC), nhận định.
"Nhưng kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc chủ yếu tập trung vào việc nâng mức lương trong lĩnh vực sản xuất, phát triển các ngành sản xuất mới, tích hợp dịch vụ và sản xuất. Tất cả đều nhằm tăng sức hút của lĩnh vực sản xuất đối với người lao động", ông Gao chia sẻ.
 |
| Ông Gao Gao - Phó tổng thư ký Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc. Ảnh: Beijing Finance Street. |
Đẩy mạnh sản xuất
Tuần trước, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc tiết lộ đang đặt mục tiêu đào tạo hơn 75 triệu người lao động để tăng số lượng công nhân lành nghề.
Trung Quốc tuyên bố sau khi kết thúc kế hoạch 5 năm 2021-2025, đất nước sẽ trở thành một quốc gia thu nhập cao và hướng đến việc tăng gấp đôi quy mô nền kinh tế vào năm 2035. Điều này có nghĩa là Trung Quốc vượt qua Mỹ để trở thành nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Hồi tháng 7, các chuyên gia của Bloomberg Economics dự báo Trung Quốc có thể vượt Mỹ vào năm 2031.
Trong quá khứ, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc phụ thuộc vào đầu tư cơ sở hạ tầng và bất động sản. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, Bắc Kinh muốn kiểm soát nợ và chuyển sang đẩy mạnh chi tiêu vào sản xuất.
Tiêu dùng của Trung Quốc vẫn chưa phục hồi sau cuộc khủng hoảng vì dịch Covid-19. Do đó, sản xuất được xem là cứu tinh cho triển vọng tăng trưởng của đất nước tỷ dân.
 |
| Nếu tăng gấp đôi quy mô nền kinh tế vào năm 2035,Trung Quốc sẽ vượt Mỹ để trở thành nền kinh tế hàng đầu thế giới. Ảnh: Bloomberg. |
“Sự phát triển chất lượng cao của ngành sản xuất đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế chất lượng cao”, NDRC nhấn mạnh.
"Sản xuất là nền tảng quyết định sức mạnh quốc gia và vị thế tương lai trên thế giới", cơ quan này nói thêm.
Theo ông Xia Le - nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại BBVA, các nhà hoạch định chính sách có thể dễ dàng chấp nhận sự sụt giảm ở những khu vực khác. Tuy nhiên, mục tiêu chính của họ là duy trì tăng trưởng trong lĩnh vực sản xuất vào các năm tới.
Đóng góp của ngành sản xuất vào GDP Trung Quốc đã giảm từ hơn 30% năm 2017 xuống 27,7% năm 2019.
Báo cáo của NDRC cho biết số lượng công ty đăng ký thành lập mới trong lĩnh vực sản xuất giảm trung bình 5,2% trong giai đoạn 2017-2019. Trong khi đó, số lượng nhà sản xuất đóng cửa tăng đáng kể cùng kỳ với tốc độ trung bình 24,6%.
Nền kinh tế hướng nội
Theo ông George Magnus tại Trung tâm Trung Quốc của Đại học Oxford, Trung Quốc có thể phát triển ngành sản xuất để cạnh tranh, thậm chí vượt các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đức. Tuy nhiên, lĩnh vực này vẫn còn thiếu đổi mới.
"Tôi cho rằng Trung Quốc cần phải kết hợp sự cam kết đối với lĩnh vực sản xuất và cải cách", ông bình luận.
Bắc Kinh nhấn mạnh vào "phát triển chất lượng", hướng nền kinh tế về nội địa nhiều hơn. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng Trung Quốc sẽ giảm bớt sự quan tâm đối với thương mại quốc tế, xóa bỏ những hứa hẹn về việc tăng hiệu quả thị trường và mở cửa hơn nữa.
Tuy nhiên, theo ông Zhang Ming - Phó giám đốc Viện tài chính thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS), công cuộc cải cách và mở cửa đã đạt hiệu quả trước đó. Do đó, Trung Quốc cần phải thúc đẩy sự tăng trưởng mới trên sân nhà.
Quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc xấu đi. Điều đó có nghĩa là Bắc Kinh khó có thể trông chờ vào nhu cầu từ bên ngoài.
- Ông Zhang Ming tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc
"Quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc xấu đi. Điều đó có nghĩa là Bắc Kinh khó có thể trông chờ vào nhu cầu từ bên ngoài", ông Zhang bình luận.
Chính quyền Washington đã siết chặt việc xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc vì các vấn đề địa chính trị. Điều đó cho thấy Bắc Kinh cần tận dụng những nguồn lực của mình và ngăn các ngành công nghiệp rơi vào tay những nước đang phát triển khác.
Theo ông Zhang, những trở ngại trong việc luân chuyển vốn và tài sản giữa các địa phương đã ngăn cản sự phát triển của ngành công nghiệp. Bởi chính quyền địa phương luôn muốn giữ lại nguồn lực.
Theo giới phân tích, việc Trung Quốc có thể trở thành cường quốc công nghệ hay không sẽ phụ thuộc vào sự phân phối, chuyển giao của các chính quyền địa phương.
Ngoài ra, Bắc Kinh cũng không hoàn toàn từ bỏ kế hoạch đẩy mạnh chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và bất động sản để phát triển nền kinh tế, ngay cả khi cách làm này mang đến rủi ro bom nợ.
"Một số chính quyền địa phương có xu hướng tập trung vào tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn", phó giáo sư Li Xiaohua tại Viện Kinh tế Công nghiệp của CASS bình luận.
"Họ đổ nguồn lực vào các ngành công nghệ cao. Nhưng điều này thường dẫn đến tình trạng dư thừa năng lực. Sự phát triển tiên tiến bị biến thành những dự án chất lượng thấp", ông bình luận.
"Họ chỉ quan tâm đến việc xây dựng một thị trường hẹp trong khu vực, tham gia vào chu kỳ kinh tế nhỏ của riêng mình, thay vì xây dựng thị trường quốc gia thống nhất và giúp phát triển quốc gia", ông Li chỉ trích.
