 |
| Philip Freeman là tác giả của nhiều cuốn sách về lịch sử La Mã như Alexander Đại Đế, Julius Caesar, Hannibal. Nguồn: Simonandschuster |
TS Philip Freeman hiện là giảng viên chuyên ngành Nhân văn tại Đại học Pepperdine ở Malibu, California (Mỹ). Ông lấy bằng tiến sĩ ở Đại học Harvard về Triết học Cổ điển, Ngôn ngữ và Văn học Celtic. Các công trình nghiên cứu của ông đã được chuyển ngữ sang tiếng Việt gồm Alexander Đại Đế, Julius Caesar, Hannibal và sắp tới là Thần thoại Celt.
Các cuốn sách của ông đều cho thấy một bức tranh toàn cảnh về lịch sử các trận chiến của đế chế La Mã, những nhân vật sừng sỏ mà cho đến ngày nay vẫn có sức ảnh hưởng về mặt tư tưởng và văn hóa. Philip Freeman đã chia sẻ về La Mã và những nghiên cứu của mình.
Những lý giải về lịch sử La Mã
- Xin chào giáo sư Freeman, theo ông, nếu Julia (con gái của Caesar và cũng là vợ của Pompey) vẫn còn sống sau khi sinh con, thì liệu Pompey và Caesar có còn xung đột trực tiếp không?
- Chúng ta thường nghĩ các sự kiện trong lịch sử là kết quả của những thế lực kinh tế và xã hội to lớn vượt xa tầm ảnh hưởng của một cá nhân. Tôi cũng nghĩ điều này là đúng, nhưng các cá nhân cũng có thể tạo ra sự khác biệt to lớn. Pompey và Caesar là một ví dụ điển hình. Nếu Julia còn sống, tôi nghĩ Pompey và Caesar có thể đã không ghét nhau và có thể tránh được cuộc nội chiến.
Dù tôi có tin vào Chúa và các thế lực ngoài tự nhiên, tôi cho rằng lịch sử là kết quả của bản chất và những quyết định của con người.
 |
| Chân dung vua Caesar. Nguồn: Historic Figures. |
- Trong đời sống của người dân trung cổ, thần thoại Celt có mối liên hệ nào với các vị thần ở La Mã?
- Có nhiều điểm tương đồng giữa thần thoại Celt và thần thoại Hy Lạp cổ điển và thần thoại Bắc Âu. Tất cả con người đều sống trong một thế giới có nhiều vị thần và thế lực thần thánh. Thần thoại Celt khác ở một số khía cạnh bởi thế giới con người và thế giới siêu nhiên có mối liên hệ chặt chẽ hơn so với thần thoại La Mã, và so với thần thoại Bắc Âu thì mối liên hệ ấy còn chặt chẽ hơn nữa. Thần thoại Celt cũng nhấn mạnh vào ý tưởng về Thế giới khác - một nơi siêu nhiên của các vị thần và phép thuật mà thi thoảng, con người cũng có thể bước vào.
- Ông đã viết một vài tiểu thuyết về những cuộc phiêu lưu mang đậm màu sắc đêm trường trung cổ. Ông có kế hoạch viết các tác phẩm hư cấu liên quan đến La Mã của Julius Caesar hay Hy Lạp của Alexander Đại đế không?
- Tôi rất thích viết những cuốn sách giả tưởng về Ireland thời trung cổ. Dĩ nhiên là tôi từng nghĩ đến việc viết một cuốn tiểu thuyết lấy bối cảnh ở La Mã cổ đại hoặc Alexandria rồi, và có thể một ngày nào đó tôi sẽ thực hiện tác phẩm này.
Lịch sử sẽ dạy cho bạn về việc bạn đến từ đâu
- Ông từng tìm hiểu các nhân vật lịch sử đến từ phương Đông chưa đặc biệt là những nhân vật nổi tiếng của Việt Nam như Hưng Đạo vương (Trần Quốc Tuấn) - người đã đánh bại quân xâm lược Mông Nguyên vào thế kỷ 13?
- Giá mà tôi biết nhiều hơn về lịch sử Đông Á. Tôi luôn tập trung vào lịch sử châu Âu cổ đại và trung cổ, nhưng cũng rất thích thú với những mối liên hệ giữa châu Âu và châu Á, đặc biệt là với Ấn Độ và Trung Quốc. Thật đáng tiếc là tôi không biết nhiều về lịch sử Việt Nam. Còn rất nhiều điều tôi muốn được biết thêm.
- Ông có cảm nghĩ gì khi biết nhiều tác phẩm của mình được chuyển ngữ và đến gần hơn với độc giả Việt Nam?
- Tôi rất vui khi biết các tác phẩm của mình đã và sẽ được xuất bản bằng tiếng Việt. Tôi chưa bao giờ đến Việt Nam, nhưng tôi luôn quan tâm đến đất nước của các bạn và rất muốn được đến thăm một ngày nào đó. Tôi rất vinh dự khi tác phẩm của mình được dịch sang tiếng Việt và được đọc ở một đất nước khác.
- Là một giáo sư lịch sử với nhiều kinh nghiệm, ông có lời khuyên nào dành cho các bạn trẻ Việt Nam để nuôi dưỡng niềm đam mê lịch sử?
- Tôi từng nói với rất nhiều học trò của mình rằng lịch sử sẽ dạy cho bạn về việc bạn đến từ đâu. Việc tìm hiểu về quá khứ cũng giúp bạn đưa ra quyết định để sống một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Hàng tỷ người đã sống trên hành tinh này trong hàng nghìn năm và họ cũng đã trải qua những vấn đề tương tự như bạn. Lịch sử là bài học của tiền nhân, và bạn có thể học hỏi từ những sai lầm và sự khôn ngoan của họ, bạn có thể tránh được rất nhiều rắc rối trong cuộc sống.
Xin cảm ơn giáo sư!
Giải thưởng Sách Quốc gia do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức. Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ sáu (2023) tổ chức ngày 29/12/2023 tại Nhà hát Lớn (Hà Nội). Đơn vị tài trợ Kim cương: Ngân hàng VIB, Đơn vị tài trợ bạc: THACO.
