Vài phút trước cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Hezbollah vào một căn cứ quân sự ở miền Bắc Israel tối 13/10 (giờ địa phương), các sĩ quan nước này đã báo với lực lượng Không quân Israel về việc phát hiện một máy bay đáng ngờ.
Tuy nhiên, các sĩ quan nói trên được thông báo rằng họ không cần lo lắng vì đó là máy bay Israel, tờ New York Times dẫn nguồn tin nội bộ cho biết.
Nhận định này hóa ra không chính xác. Chỉ trong vài phút, bốn binh sĩ Israel đã thiệt mạng cùng hàng chục người khác bị thương trong đợt không kích gây bất ngờ của Hezbollah.
Vụ tấn công này đã phơi bày điểm yếu của Israel trong việc phát hiện máy bay không người lái, tờ New York Times nhận định.
Trước đó, vào tháng 7, lực lượng Houthi ở Yemen đã tấn công một tòa nhà chung cư ở Tel Aviv khiến một thường dân thiệt mạng. Tuần trước, Hezbollah đã nhắm vào một viện dưỡng lão ở phía bắc Tel Aviv, gây ra thiệt hại nhưng chưa ghi nhận thương vong.
Vào đầu năm, Hezbollah đã phát sóng video do một máy bay không người lái ghi lại khi bay qua các cơ sở nhạy cảm ở khu vực Haifa và dường như thiết bị này không bị phát hiện.
Cuộc tấn công mới nhất nhằm vào một căn cứ huấn luyện ở phía nam thành phố Haifa của Israel như một lời tuyên bố về năng lực phản đòn của Hezbollah bất chấp việc trước đó Israel đã không kích dữ dội vào Lebanon, ám sát nhiều lãnh đạo cấp cao và nhằm cơ sở hạ tầng của lực lượng này.
Đợt tấn công nói trên cũng chỉ ra những thiếu sót trong phòng thủ của Israel. Người phát ngôn quân đội Israel hôm 13/10 cũng thừa nhận: "Chúng tôi cần phòng thủ tốt hơn".
 |
| Cơ sở quân sự gần nơi Hezbollah tổ chức tấn công bằng máy bay không người lái ở Binyamina, Israel. Ảnh: New York Times. |
Viki Kadosh, một trong những thường dân phát hiện máy bay không người lái của Hezbollah, cho biết bà cảm thấy "rất thất vọng vì đã gọi cho lực lượng chức năng 10 phút trước khi cuộc tấn công xảy ra".
"Thiết bị đó bay rất thấp, ngay phía trên nhà tôi", bà Kadosh nói với Galei Tzahal, một đài phát thanh do quân đội Israel điều hành. "Chúng tôi nghe thấy tiếng động và biết ngay là có gì đó không ổn".
Quân đội Israel hiện từ chối bình luận về thông tin trên.
Chuỗi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đã gây báo động ở Israel trong bối cảnh xung đột giữa nước này và Iran đang leo thang. Sau khi Iran bắn một loạt tên lửa đạn đạo vào Israel hồi đầu tháng 10, Israel được cho là sẽ trả đũa, một phản ứng có thể khiến Iran tăng cường các đợt không kích.
Hệ thống phòng thủ của Israel được đánh giá vào hàng tốt nhất thế giới khi đối đầu với các đầu đạn phản lực và tên lửa có vận tốc lên đến 1.600 km/h.
Tuy nhiên, hệ thống phòng không Israel lại gặp nhiều thách thức hơn trong việc phát hiện máy bay không người lái với vận tốc đôi khi chỉ bằng 1/10 con số nói trên.
 |
| Vòm Sắt của Israel chặn được tên lửa nhưng không phát hiện được máy bay không người lái của Iran. Ảnh: New York Times. |
Máy bay không người lái thường chứa ít kim loại và tỏa ra ít nhiệt hơn so với tên lửa và đạn pháo tốc độ cao, khiến radar khó quét thấy hơn. Ngay cả khi bị phát hiện, các máy bay không người lái này cũng dễ bị nhầm thành máy bay Israel khi có vận tốc và độ cao bay tương tự.
“Tất cả các hệ thống mà chúng ta có ở phương Tây chứ không chỉ riêng Israel đều được xây dựng để phòng thủ hoặc bảo vệ không phận khỏi các máy bay chiến đấu và tên lửa thông thường”, Ofer Haruvi, cựu giám đốc bộ phận máy bay không người lái của Không quân Israel, cho biết.
“Chúng ta cần thiết kế lại một phần của các hệ thống này để chúng có thể nhìn thấy, phát hiện và theo dõi loại mục tiêu di chuyển chậm này”, ông Haruvi nói thêm.
Hệ thống chống tên lửa "Vòm Sắt" của Israel đã phá hủy phần lớn các tên lửa được bắn từ Gaza và Lebanon, trong khi những tên lửa đánh chặn Arrow 3 của nước này đóng vai trò quan trọng trong việc chặn đứng hai loạt tên lửa đạn đạo lớn do Iran bắn vào tháng 4 và đầu tháng 10.
 |
| Giới chuyên gia cho rằng Israel cần cải thiện bộ phận rà soát máy bay không người lái của hệ thống phòng không. Ảnh: New York Times. |
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng hệ thống chống máy bay không người lái của Israel nói riêng cần được cải thiện.
Hiện nay, hệ thống này hoạt động dựa vào radar, vốn được thiết kế chủ yếu để phát hiện các vật thể kim loại tương đối lớn như máy bay bằng cách truyền tín hiệu và nhận được tiếng vang phản xạ của tín hiệu.
Ông Onn Fenig, giám đốc R2 Wireless, một công ty thiết kế hệ thống phát hiện máy bay không người lái và hợp tác với quân đội Israel, cho biết có những giải pháp thay thế radar, bao gồm các thụ thể thụ động phát hiện và phân loại sóng vô tuyến do máy bay không người lái phát ra, các cảm biến quang học quét bầu trời để tìm dấu hiệu trực quan của máy bay không người lái và các cảm biến âm thanh phát hiện âm thanh của động cơ máy bay không người lái.
Ông Fenig cho biết những hệ thống này đều có ưu và nhược điểm riêng. Do đó, Israel cần kết hợp chúng để xây dựng một hệ thống phát hiện máy bay không người lái mạnh mẽ hơn.
