 |
Cuộc chiến tranh giành tàu chở khí đốt đã dẫn đến tình trạng thiếu tàu và tiếp tục đẩy giá nhiên liệu lên cao. Khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) được vận chuyển bằng các tàu chuyên dụng, vốn có số lượng hạn chế, theo Wall Street Journal.
Các nước châu Âu đã tăng cường mua LNG từ Mỹ, Qatar và nhiều nguồn khác vào năm nay, khi Nga giảm nguồn cung cho EU. Họ đang cạnh tranh với các công ty cùng ngành ở Hàn Quốc và Nhật Bản - nơi nhu cầu khí đốt đã tăng cao trong đợt nắng nóng.
Vì sao nhu cầu đối với tàu chở LNG tăng?
Sự cạnh tranh đã làm tăng nhu cầu đối với các tàu vận chuyển LNG, cũng như giá của chúng. Giá thuê các tàu chở nhiên liệu hiện có cũng tăng vọt, từ đó đẩy giá khí đốt ở châu Âu và châu Á lên mức kỷ lục.
Giá khí đốt ở châu Âu đã tăng thêm 15% vào hôm 22/8, sau khi Nga cho biết sẽ tạm thời ngừng cung cấp khí đốt qua một đường ống quan trọng để bảo trì đột xuất vào cuối tháng này. Cùng với đó, thị trường khí đốt tự nhiên của Mỹ tăng 3,7% lên mức cao nhất kể từ năm 2008.
Các nhà giao dịch dự đoán giá khí đốt và giá tàu chở dầu sẽ còn tăng cao hơn nữa nếu Trung Quốc, nơi nhu cầu năng lượng giảm do đợt phong tỏa vì Covid-19, quay trở lại thị trường trước mùa đông.
Cuộc chạy đua để giành được các tàu chở nhiên liệu là một dấu hiệu khác của việc tái định hình bản đồ năng lượng toàn cầu, sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự” tại Ukraine. Xung đột đã làm gia tăng sự cạnh tranh về nguồn cung năng lượng và làm đứt gãy nhiều bộ phận của thị trường dầu khí toàn cầu.
Thậm chí, nhu cầu về LNG và các tàu chở nhiên liệu đã ở mức cao ngay cả trước khi xung đột ở Ukraine xảy ra, khi thời tiết khắc nghiệt đã ảnh hưởng đến sản xuất thủy điện, và nhiều nền kinh tế tìm cách loại bỏ than đá. Xung đột tại Ukraine đã thúc đẩy xu hướng đó.
 |
| Một tàu chở LNG đang được đóng tại nhà máy ở Geoje, Hàn Quốc. Ảnh: Bloomberg. |
Phó thủ tướng Nga Alexander Novak cho biết 40% nguồn cung khí đốt của Liên minh châu Âu là đến từ Nga, theo TASS. Khí đốt cũng chủ yếu được cung cấp qua đường ống.
Do sẽ mất thời gian để nâng cấp mạng lưới đường ống giúp châu Âu có thể nhập khẩu khí đốt từ nơi khác, giải pháp thay thế ngắn hạn chính là LNG. Mặc dù có giá cao hơn, LNG có thể được mua và vận chuyển từ các nhà sản xuất ở khoảng cách xa hơn.
Trong quá trình sản xuất LNG, khí được làm lạnh đến -160 độ C và hóa lỏng, sau đó nó có thể được lưu trữ và vận chuyển đến các cảng. Tại đây, nó được đưa trở lại trạng thái khí và được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các nhà máy, cũng như sưởi ấm những ngôi nhà.
Châu Âu càng thêm thách thức
Việc tranh giành tàu chở LNG tạo thêm một thách thức khác đối với châu Âu, nơi chính phủ các nước đang chạy đua để lấp đầy những cơ sở lưu trữ trước mùa đông. Nhiều công ty trong khu vực cũng đang phải đối mặt với giá khí đốt cao.
Kể từ ngày 27/7, nguồn khí đốt cung cấp qua đường ống Nord Stream đã giảm xuống còn 20% công suất tối đa do một số tuabin khí ngừng hoạt động, theo TASS.
Moscow cho rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây là nguyên nhân của việc này. Trong khi đó, giới chức Đức và châu Âu đã gọi động thái này là một cuộc tấn công kinh tế.
 |
| Một công trình dự kiến xây dựng kho cảng LNG nổi ở cảng Wilhelmshaven của Đức - nước đang tìm các nguồn nhiên liệu khác để giảm sự phụ thuộc vào Nga. Ảnh: Reuters. |
Giữa cơn sốt khí đốt, giá thuê của các tàu chở dầu dự kiến sử dụng từ giữa tháng 9 đến tháng 11 đã tăng lên 105.250 USD/ngày, so với con số 64.000 USD/ngày ở thời điểm hiện tại.
Để tránh rơi vào tình thế khó khăn, các thương nhân cũng đang mua nhiều con tàu. Theo Stephen Gordon, Giám đốc điều hành của công ty vận tải biển Clarkson, khách hàng đã thanh toán 24,1 tỷ USD cho các đơn đặt hàng tàu chở LNG mới từ đầu năm đến nay. Chúng đã vượt qua con số của cả năm 2021 là 15,6 tỷ USD.
Hiện tại, 257 tàu đang có trong danh sách đặt hàng trên toàn cầu, theo công ty tư vấn Rystad Energy. Rystad ước tính những công ty đóng tàu ở Hàn Quốc, nhà sản xuất tàu chở LNG lớn nhất thế giới, sẽ không còn công suất cho các đơn đặt hàng mới cho đến năm 2027.
Qatar nằm trong số những khách hàng lớn nhất. Đây cũng là một trong những nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới. Quốc gia này nổi lên như niềm hy vọng của châu Âu trong việc loại bỏ khí đốt của Nga. Nhiều nước châu Âu đã đàm phán về các hợp đồng LNG dài hạn cùng với quốc gia này.
Kaushal Ramesh, một nhà phân tích của công ty tư vấn, cho biết giá tàu chở nhiên liệu cao hơn và tỷ lệ thuê tàu tăng đang ảnh hưởng đến chuỗi giá trị LNG. Ông khẳng định điều đó cũng đang đẩy giá LNG toàn cầu, vốn đã ở mức cao, tiếp tục tăng.
Nhu cầu đối với kho nổi chứa và tái hóa khí (FSRU) cũng tăng lên. Việc thiết lập các cơ sở này nhanh hơn việc xây dựng một cảng LNG chuyên dụng, vốn thường mất nhiều năm.
Trên khắp châu Âu, 14 FSRU hiện được lên kế hoạch xây dựng. Theo Rystad, giá thuê của FSRU đã tăng lên 200.000 USD/ngày, cao gấp đôi so với đầu năm 2021.
Đức, quốc gia trong nhiều năm phụ thuộc vào khí đốt của Nga, không có cảng để tiếp nhận LNG. Berlin đang dự định có hai FSRU sẵn sàng hoạt động vào cuối năm nay, cũng như một số FSRU khác trong những năm tới.
