 |
| Bên ngoài trụ sử ngân hàng Paribas tại Pháp ngày nay. Ảnh: Financial Times. |
Trong nửa đầu thế kỷ XIX, với tư cách là một ngân hàng trung ương, vai trò của ngân hàng Pháp trong lĩnh vực tài chính Pháp không quá nổi bật, với sức ảnh hưởng kém hơn nhiều so với của các ngân hàng tư nhân, đặc biệt là ngân hàng Rothschild. Mãi đến cuộc cách mạng năm 1848 thì tình trạng này mới có chút thay đổi. Cùng với sự bùng nổ của cuộc cách mạng, hệ thống quyền lực xã hội truyền thống bị phá hủy ở mức độ lớn hơn, một mô hình quyền lực mới nhanh chóng được hình thành, trong lĩnh vực kinh doanh và tài chính cũng như vậy.
Sau cuộc cách mạng năm 1848, quyền phân phối tiền giấy của ngân hàng Pháp lan ra ngoài phạm vi Paris và xâm nhập vào các trung tâm công nghiệp và thương mại quan trọng ở các tỉnh thành khác. Cuộc khủng hoảng đã chấm dứt chính sách chiết khấu hóa đơn bảo thủ của ngân hàng Pháp, mở ra hoạt động kinh doanh chiết khấu sang các đối tượng khác nhau như biên lai kho (Warehouse Warrant), trái phiếu chính phủ và thương phiếu có chữ ký ba bên (Three-signature Commercial Paper), đồng thời được phép phát hành tiền giấy với mệnh giá 100 franc, những điều này đã thúc đẩy tầm ảnh hưởng của ngân hàng Pháp trên toàn quốc.
Ngay sau đó là Ngân hàng Chiết khấu Quốc gia Paris, được thành lập vào ngày 8/3/1848 nhằm cung cấp cho giới thương gia Paris những thanh khoản khẩn cấp để hạn chế làn sóng phá sản với quy mô lớn của các tổ chức thương mại ở Paris.
Đến năm 1854, dưới sự đôn đốc của chính phủ, Ngân hàng Chiết khấu Quốc gia Paris từ bỏ địa vị bán quốc hữu và trở thành một công ty cổ phần bình thường. Nội dung nghiệp vụ của nó cũng được chuyển đổi, từ cung cấp dịch vụ tài chính cho các tổ chức thương mại ở Paris sang dịch vụ tài chính ngoại thương. Ngoài Ngân hàng Chiết khấu Quốc gia Paris, có 76 ngân hàng chiết khấu địa phương đã được thành lập trên khắp nước Pháp, chủ yếu cung cấp dịch vụ chiết khấu đối với các loại giấy tờ thương mại khác nhau cho các doanh nhân ở địa phương.
Đầu thế kỷ XIX, tư tưởng về chủ nghĩa công nghiệp của Saint Simon trở nên phổ biến, ảnh hưởng sâu sắc đến không ít người. Tư tưởng của Saint Simon nổi tiếng với lý luận mang tính thực dụng, đặt ra giả thiết về một chế độ lý tưởng trong tương lai là "chế độ thực nghiệp". Các nhà thực nghiệp và học giả có quyền kiểm soát tất cả khía cạnh của xã hội như chính trị, kinh tế và văn hóa. Mục đích duy nhất của xã hội là cố gắng hoàn thiện hóa việc sử dụng các kiến thức về khoa học, nghệ thuật và thủ công để đáp ứng nhu cầu của mọi người, đặc biệt là các nhu cầu vật chất và tinh thần của những người thuộc giai cấp bần cùng nhất và đông nhất.
Đối với những người theo chủ nghĩa Saint Simon và những người quan tâm đến sự phát triển lâu dài của nền kinh tế Pháp, để tiến hành kiến thiết một nền kinh tế quy mô lớn ở Pháp, đặc biệt là phát triển lĩnh vực đường sắt, vận tải, kênh đào và các doanh nghiệp công nghiệp lớn, họ bắt buộc phải thành lập các công ty theo chế độ cổ phần hữu hạn trên quy mô lớn nhằm tổ chức và huy động tài sản của toàn bộ tầng lớp trung lưu Pháp với hiệu suất cao.
Một mặt là để có nguồn vốn cung ứng cho các công trình này. Mặt khác là để trả lại thu nhập phát triển kinh tế cho quần chúng dưới hình thức cổ tức và hoa hồng, từ đó thực hiện được vòng tuần hoàn tích cực mang tên "dân giàu nước mạnh".
Sự khuếch trương thế lực của ngân hàng Pháp và sự xuất hiện của các ngân hàng đầu tư theo chế độ cổ phần đã đe dọa nghiêm trọng đến cấu trúc quyền lực của ngân hàng tư nhân truyền thống ở hai phương diện. Thái độ của gia tộc Rothschild là bảo vệ một cách bản năng các quyền lợi của mình, kiên quyết phản đối sự đổi mới tài chính đó và sử dụng mọi cách để kìm hãm và bóp nghẹt sự xuất hiện của các ngân hàng theo chế độ cổ phần.
Sau khi đánh bại "phái đổi mới", gia tộc Rothschild thành lập phiên bản ngân hàng đầu tư theo chế độ cổ phần của riêng họ, đó chính là ngân hàng Paribas - một ngân hàng có ảnh hưởng cực kỳ quan trọng đối với đời sống kinh tế nước Pháp cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX.
