Củ tam thất nghiền thành bột mịn, kết hợp với các dược liệu khác, có thể dùng đắp ngoài da trị nám. Ảnh: P.H.

Tam thất ăn chín chủ yếu dùng để dưỡng huyết, còn bột tam thất sống hoặc củ tam thất sống lại có công dụng hoạt huyết. Để miêu tả về công dụng của tam thất sống và chín, người Trung Quốc có câu “sinh đả thục bổ”, nghĩa là: Tam thất sống giúp cầm máu, hoạt huyết, tán ứ, tiêu sưng, giảm đau; còn tam thất chín chủ yếu hỗ trợ bồi bổ cơ thể, bổ huyết dưỡng huyết.

Vì vậy, chúng ta thường nấu chín tam thất bằng cách ninh với cháo, nấu canh hoặc uống cùng sữa nóng để phát huy tác dụng bồi bổ cơ thể. Ở đây chúng ta cần loại bỏ can huyết ứ và thúc đẩy tuần hoàn máu nên sẽ cần ăn bột tam thất sống.

Dưới góc độ nghiên cứu dược lý y học hiện đại, do chất flavonoid trong bột tam thất có thể tăng lưu lượng máu, giảm sức cản của động mạch vành tim, ngăn chặn sự kết tập tiểu cầu nên có công dụng hoạt huyết. Sau khi đun chín bột tam thất sống, các thành phần hoạt huyết cũng sẽ thay đổi, làm giảm chức năng thúc đẩy tuần hoàn máu, thay vào đó là chức năng sản sinh ra máu mới.

Bột tam thất sống được làm từ rễ tam thất phơi khô rồi gia công thành bột, sau khi mua về mọi người có thể uống trực tiếp với nước ấm, mỗi lần 2g, mỗi ngày hai lần. Chú ý nước không được quá nóng, tốt nhất nên dùng nước dưới 30 độ C.

Bột tam thất sống vị hơi đắng nên bạn có thể cho mật ong để dễ uống hơn. Uống tam thất với nước ấm vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, lúc bụng rỗng mang lại hiệu quả hấp thụ tốt hơn. Vào buổi tối, tốt nhất nên uống trước bữa ăn, không nên uống trước khi đi ngủ vì thuốc có tác dụng hoạt huyết mạnh, có thể khiến bạn bị khát nước vào ban đêm.

Ngoài ra, có thể đắp trực tiếp bột tam thất sống lên vết thương để cầm máu. Nó là thành phần quan trọng trong thuốc Vân Nam Bạch Dược và Phiến Tể Hoàng [1].

Bột tam thất chúng ta mua được trên thị trường đa phần là tam thất sống, bạn cũng có thể mua bột tam thất chín và ăn trực tiếp, nhưng hiệu quả sẽ khác so với bột tam thất sống. Tốt nhất các bạn nên hỏi rõ người bán trước khi mua.

Nếu bị huyết ứ nặng, mặt hay có nám, môi thâm, hãy thử ăn bột tam thất để thúc đẩy lưu thông máu, xóa tàn nhang, dưỡng trắng da và làm đẹp. Các bạn gái đau bụng kinh dữ dội, kinh nguyệt không đều cũng có thể sử dụng bột tam thất dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Tuy nhiên, nếu muốn điều hòa kinh nguyệt và có thể phải dùng tam thất trong thời gian dài, bạn nên nghe theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Dù sao tam thất cũng là thuốc, cần thận trọng khi sử dụng.

Ngoài ra, các chị em yêu cái đẹp cũng có thể dùng ngoài da. Trước đây tôi có một bệnh nhân sau khi nghe nói về tác dụng của bột tam thất đã trộn nó với mật ong để làm thành mặt nạ đắp mặt trị nám, hiệu quả cũng rất khả quan.

Thực ra, tam thất đã phát huy tác dụng hoạt huyết hóa ứ, lại kết hợp cả đường uống và bôi ngoài da nên thúc đẩy khí huyết trên mặt lưu thông, da dẻ trắng lên và nám cũng sẽ biến mất.

[1] Vân Nam Bạch Dược là thuốc có tác dụng hoạt huyết, làm tan máu bầm, giảm sưng. Phiến Tể Hoàng thanh nhiệt giải độc, hóa ứ, tiêu sưng được dùng để chữa trị các bệnh về gan, mụn nhọt lở loét, các khối u sưng không rõ nguyên nhân, các tổn thương do va đập và viêm nhiễm.