Hội đồng Kiểm phiếu của bang Michigan sẽ họp để chứng nhận kết quả bầu cử của bang vào ngày 23/11 (tức ngày 24/11, giờ Hà Nội). Sau bước này, các đại cử tri, người bầu ra tổng thống Mỹ, sẽ được lựa chọn.
Tuy nhiên, chiến dịch tranh cử của ông Trump và các đồng minh vẫn đang tiếp tục cố gắng can thiệp vào quá trình chứng nhận.
Ngày 21/11, đảng Cộng hòa ở Michigan và Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa (RNC) gửi thư đến Hội đồng Kiểm phiếu Michigan yêu cầu họ trì hoãn việc chứng nhận trong 14 ngày. Họ được yêu cầu chờ kiểm tra xong kết quả bầu cử ở hạt Wayne, hạt lớn nhất Michigan - mặc dù luật của bang không cho phép điều đó.
 |
| Lãnh đạo Đa số Thượng viện Michigan Mike Shirkey (phải) và Chủ tịch Hạ viện Michigan Lee Chatfield nói chuyện với giới truyền thông tại Michigan. Hai người này đã đến Nhà Trắng để gặp ông Trump. Ảnh: AP. |
Bức thư này là một phần trong nỗ lực của ông Trump và các đồng minh Cộng hòa để cố gắng trì hoãn việc chứng nhận kết quả và thậm chí gây áp lực lên các quan chức địa phương.
Tuy nhiên, các nhà lập pháp thuộc đảng Cộng hòa của Michigan, những người đã gặp ông Trump tại Nhà Trắng vào ngày 20/11, đã giáng một đòn mạnh vào tổng thống khi tuyên bố không thấy bất kỳ bằng chứng nào có thể thay đổi kết quả cuộc bầu cử ở bang này.
Ông Biden đang dẫn trước với khoảng cách hơn 154.000 phiếu bầu tại đây.
Trước đó, vào đầu tuần, ông Trump đã gọi cho hai thành viên đảng Cộng hòa trong Hội đồng Kiểm phiếu hạt Wayne ngày 17/11. Sau đó, ngày 18/11, hai thành viên này đệ trình bản tuyên thệ yêu cầu hủy bỏ việc chứng nhận kết quả bầu cử mà họ đã thông qua. Tracy Wimmer, người phát ngôn của tổng thư ký Michigan, nói với CNN rằng không có cơ chế pháp lý nào để họ làm như vậy.
Bà Wimmer nói với CNN rằng Văn phòng Tổng thư ký hy vọng Hội đồng Kiểm phiếu cấp bang sẽ chứng nhận kết quả vào cuộc họp ngày 23/11.
"Chúng tôi không có lý do gì để nghĩ những thành viên hội đồng sẽ không thực hiện nghĩa vụ chứng nhận kết quả. Toàn bộ 83 hạt của Michigan đã làm điều đó. Các thư ký của đảng Cộng hòa và Dân chủ đã xác nhận rằng không có bằng chứng về sự bất thường nào trên diện rộng. Hội đồng này trước đó đã chứng nhận các cuộc bầu cử có nhiều vấn đề và cách biệt còn nhỏ hơn”, bà Wimmer nói với CNN.
Hội đồng Kiểm phiếu của bang Michigan gồm hai đảng viên Dân chủ và hai đảng viên Cộng hòa. Các thành viên được thống đốc bổ nhiệm "với sự cố vấn và đồng ý của Thượng viện bang".
Vai trò của Hội đồng Kiểm phiếu
Vai trò của hội đồng này rất hẹp và hạn chế. Họ sẽ kiểm tra và xác nhận kết quả bầu cử. Các chuyên gia luật bầu cử Michigan nói với phóng viên vào ngày 20/11 rằng theo luật, Hội đồng Kiểm phiếu "phải thông qua kết quả bầu cử".
“Đó là một yêu cầu bắt buộc”, John Pirich, cựu trợ lý của người đứng đầu cơ quan tư pháp bang Michigan và hiện là giáo sư luật tại Đại học bang Michigan, giải thích luật về Hội đồng Kiểm phiếu.
 |
| Người ủng hộ ông Trump biểu tình phản đối việc thông qua kết quả bầu cử ở Michigan. Ảnh: Reuters. |
"Tòa án tối cao Michigan thể hiện rất rõ ràng rằng 'shall' nghĩa là 'phải'. Đó là điều bắt buộc. Họ không có lựa chọn nào khác", Mark Brewer, Chủ tịch của đảng Dân chủ Michigan và là một luật sư, cho biết.
Theo luật Michigan, hội đồng không thể yêu cầu kiểm lại tra phiếu bầu trước khi chứng nhận kết quả.
Norman Shinkle, thành viên đảng Cộng hòa trong Hội đồng Kiểm phiếu cấp bang, nói với Washington Post rằng ông đang nghĩ về một cuộc kiểm tra lại.
“Tôi nghĩ với tất cả vấn đề tiềm ẩn, nếu thực sự có vấn đề thì một cuộc kiểm tra lại là phù hợp”, ông Norman Shinkle nói.
Trên lý thuyết, lý do duy nhất để hội đồng trì hoãn việc chứng nhận là khi họ không có tất cả kết quả của các hạt hoặc thông tin cần thiết để chứng nhận. Tuy nhiên, vì mọi hạt ở Michigan đã chứng nhận xong, không có lý do gì để hội đồng cấp bang trì hoãn việc thông qua kết quả trong cuộc họp ngày 23/11.
"Hội đồng Kiểm phiếu luôn nhất trí chứng nhận kết quả vào ngày đó", ông Brewer nói.
Điều gì xảy ra nếu lại tiếp tục bế tắc 2-2?
Nếu có 2 phiếu thuận và 2 phiếu chống trong cuộc họp ngày 23/11, giống những gì đã xảy ra với Hội đồng Kiểm phiếu hạt Wayne vào ngày 17/11, hai quá trình song song có thể xảy ra.
Steve Liedel, cố vấn pháp lý chính cho cựu Thống đốc Michigan Jennifer Granholm, cho biết Michigan đã gặp phải trường hợp này.
Biện pháp đầu tiên để buộc thông qua kết quả là nhờ tòa án. Nếu hội đồng không chứng nhận vào ngày 23/11, Tòa phúc thẩm Michigan sẽ yêu cầu hội đồng làm điều đó.
Ông Liedel cho biết trước đây, tòa đã tiến hành các thủ tục tố tụng về tội coi thường tòa án đối với thành viên hội đồng không chịu chứng nhận kết quả. Các thành viên này có thể bị buộc tội cố ý bỏ bê nhiệm vụ. Nếu Tòa phúc thẩm không giải quyết được, vấn đề sẽ được chuyển đến Tòa án tối cao Michigan. Tuy nhiên, các luật sư bầu cử Michigan đồng ý vào ngày 20/11 rằng chuyện khó có thể xảy ra đến mức đó.
Đồng thời, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, đảng viên đảng Dân chủ, có quyền loại bỏ và thay thế bất kỳ thành viên hội đồng nào. Bà Whitmer có thể hành động mà không cần đợi tòa án hoặc bất kỳ ai khác. Tuy nhiên, đây sẽ là một động thái rất phức tạp về mặt chính trị với bà Whitmer.
 |
| Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, một đảng viên đảng Dân chủ. Ảnh: Reuters. |
Khi được hỏi liệu thống đốc có sẵn sàng can thiệp nếu các thành viên hội đồng từ chối thông qua kết quả, thư ký báo chí của bà Whitmer, Tiffany Brown, nói với CNN: "Chúng tôi không sẵn sàng làm đến mức đó và hy vọng các cá nhân sẽ làm điều đúng đắn và tôn trọng ý chí của cử tri".
Nếu một thành viên hội đồng không xuất hiện, hội đồng vẫn có thể hoạt động miễn là mỗi đảng có một thành viên. Nếu có nhiều hơn một vị trí trống, thống đốc sẽ đảm nhận nhiệm vụ của người đó.
Nghị viện có thể tự chọn đại cử tri không?
Câu trả lời ngắn gọn, theo các chuyên gia bầu cử Michigan, là không.
Ngay cả khi Hội đồng Kiểm phiếu cấp bang từ chối chứng nhận kết quả khiến vấn đề được đưa ra tòa án và bà Whitmer phải can thiệp, nghị viện không thể tự chỉ định đại cử tri.
"Bạn có thể xem qua toàn bộ quy tắc bầu cử Michigan được nghị viện soạn ra và các thống đốc của cả hai đảng ký vào. Cơ quan lập pháp không có vai trò gì trong quá trình này", ông Brewer nói.
"Michigan có điều khoản phân lập quyền lực khá chặt chẽ. Việc bổ nhiệm thành viên của cử tri đoàn không phải là hoạt động lập pháp hay thông qua luật. Không có điều khoản nào trong Hiến pháp Michigan cho phép nghị viện làm điều đó", ông Liedel cho biết.
Ông Liedel nói thêm rằng điều duy nhất mà cơ quan lập pháp có thể thực hiện trong trường hợp này là cố gắng thông qua một dự luật, nhưng dự luật này sẽ cần chữ ký của thống đốc.
Cả hai đảng đều chọn ra các đại cử tri cho đảng tại đại hội vào mùa thu vừa qua.
Có thể hủy bỏ kết quả sau khi thông qua không?
Tại hạt Wayne, sau khi hội đồng chứng nhận kết quả, hai thành viên đảng Cộng hòa trong hội đồng đã nộp đơn cố gắng thu hồi phiếu bầu của họ. Vì yêu cầu này được nộp sau thời hạn thông qua kết quả ở các hạt, không có cách nào để hủy bỏ việc chứng nhận.
 |
| Hai thành viên đảng Cộng hòa của Hội đồng Kiểm phiếu hạt Wayne đã nộp đơn yêu cầu hủy việc thông qua kết quả. Ảnh: Washington Post. |
Điều này cũng áp dụng ở cấp bang. Sau khi hội đồng xác nhận kết quả, cuộc họp được hoãn lại. Để thu hồi quyết định, hội đồng sẽ phải triệu tập một cuộc họp khác, nhưng các chuyên gia bầu cử Michigan ngày 20/11 nói điều đó sẽ không xảy ra.
