Một cách khác để hiểu rõ tính phức tạp và lan tỏa của chuỗi cung ứng là đặt bản thân mình vào trung tâm của chuỗi cung ứng cá nhân. Đây là cách làm gợi ý của học giả Yossi Sheffi thuộc Viện Kỹ thuật Massachusetts trong tác phẩm The Resilient Enterprise.
Bài tập tư duy của Sheffi sẽ giống như sau:
Bạn thức dậy vào buổi sáng khi tiếng chuông báo thức vang lên. Chiếc đồng hồ báo thức này có thể được mua tại Walmart và được sản xuất tại Trung Quốc. Bạn ra khỏi giường (ngồi dậy trên tấm nệm Casper Wave với các lớp riêng được sản xuất tại Georgia, Bỉ, bang Indiana, và Canada) và pha cà phê (đến từ Brazil hay Costa Rica). Bạn chuẩn bị một bữa sáng có trứng gà (được chở đến từ một nông trại ở địa phương), bánh mì nướng (từ một tiệm làm bánh gần nhà), và nước cam (được chở bằng toa hàng lạnh từ Florida).
 |
| Ảnh minh hoạ. Nguồn: Amazon UK. |
Sau khi xong bữa sáng, bạn kiểm tra email và xem tin tức (trên chiếc máy tính sản xuất tại Trung Quốc có gắn chip xử lý của Đài Loan), sau đó nhảy lên xe hơi (do một công ty Nhật Bản sản xuất tại Tennessee) và đi mua sắm. Bạn mua quần áo mốt mới (sản xuất tại Thái Lan và Việt Nam), đến lấy mắt kính đã đặt trước ở tiệm kính thuốc (có tròng kính của Đức và gọng kính của Italia), và đổ xăng trên đường về nhà (xăng được sản xuất tại Houston từ nguồn dầu hỏa khai thác từ Mexico, chở đến nhà máy lọc dầu trên những con tàu thuộc sở hữu của Frontline Ltd, một tập đoàn đặt tại Bermuda, và vận chuyển đến trạm xăng bằng xe bồn).
Một ngày của bạn còn tiếp diễn, và cứ thế bạn có thêm những điểm tiếp xúc với chuỗi cung ứng toàn cầu. Chung quanh bạn là những hàng hóa và dịch vụ được truy nguồn từ khắp nơi trên thế giới, và được vận chuyển bằng xe tải, tàu hỏa, hay tàu hàng đến trung tâm phân phối và xử lý đơn hàng khu vực và giao đến cho cửa hàng gần nhà hay tận cửa nhà bạn. Bạn chính là trung tâm của chuỗi cung ứng cá nhân của mình.
Tiếp theo chúng ta áp dụng phân tích chuỗi cung ứng mở rộng cho chuỗi cung ứng cá nhân của bạn. Chiếc đồng hồ báo thức được làm tại Trung Quốc có những phụ tùng đến từ những nhà cung cấp khắp nơi trên thế giới (con chip vi xử lý, dây đồng, khuôn đúc nhựa, màn hình LED).
Ly cà phê buổi sáng được pha bằng chiếc bình lọc hay chiếc máy pha nhỏ giọt được sản xuất từ inox, kính cường lực, vi mạch, và các cấu phần khác từ các nhà cung cấp đến từ Đức, Đài Loan, và Mexico. Hạt cà phê được rang, đóng gói, và vận chuyển trong các container trên tàu thuộc sở hữu của Maersk (Đan Mạch), COSCO (Trung Quốc), hay Hapag-Lloyd (Đức). Chiếc tàu hàng thì được đóng tại Hàn Quốc.
Chiếc xe hơi bạn dùng để đi mua sắm cần có vi mạch đến từ Công ty Sản xuất Vi mạch Đài Loan (TSMC). Quần áo bạn mua được làm từ sợi bông vải trồng tại Ai Cập và gắn nút áo sản xuất tại Malaysia.
Chúng ta có thể tiếp tục phân tích như vậy mãi không thấy điểm dừng. Hạt nhựa dùng để sản xuất nút áo tại nhà máy của Malaysia đến từ một công ty hóa chất tại Đức. Chất nhuộm vải được sản xuất bởi Công ty Hóa chất Yamada tại Kyoto. Đây chính là trọng điểm.
Chuỗi cung ứng có thể mở rộng vô tận vì mỗi đầu ra lại có một hay nhiều hơn đầu vào, và những đầu vào này lại có đầu vào riêng của nó, kéo dài mãi đến tận những ngành công nghiệp cơ bản như khai thác khoáng sản và sản xuất thép. Dĩ nhiên, những ngành công nghiệp này cũng có đầu vào của nó là máy móc và điện năng. Và để vận hành tất cả những thứ này ta cần nguồn nhân lực, từ nhân lực chuyên môn kỹ thuật đến lao động chân tay. Chuỗi cung ứng vì vậy là vô tận.
Bình luận