 |
Hồ sơ Pandora do Guardian và các đối tác truyền thông toàn cầu khác công bố hôm 3/10 đã tiết lộ vai trò hàng đầu của Mỹ trong ngành công nghiệp offshore (công ty ngoại biên, đăng ký, hoạt động tại nước ngoài), với bang South Dakota là tâm điểm chú ý.
Hồ sơ bom tấn này cũng tiết lộ việc sử dụng những khu vực pháp lý bí mật nước ngoài của các nhà lãnh đạo thế giới trong quá khứ và hiện tại, cũng như các chính trị gia khác và các quan chức công quyền hàng đầu.
Sau khi hồ sơ được công bố, phản ứng đã nổ ra trên khắp thế giới theo nhiều chiều hướng, từ phẫn nộ, phủ nhận, chỉ trích, đến cam kết.
Cam kết xử lý mạnh tay
Chính quyền Biden cho biết họ sẽ "xử lý mạnh tay với các hoạt động không công bằng từ các tập đoàn lớn". Nhà Trắng thông tin trên Twitter: “Đã đến lúc thảo luận với những người Mỹ chăm chỉ và đảm bảo những người siêu giàu đóng góp một cách công bằng”.
Nhiều quốc gia bao gồm Tây Ban Nha, Mexico, Panama, Pakistan, Ấn Độ, Brazil, Anh và Australia cho biết họ sẽ điều tra các tài liệu Pandora - gồm 11,9 triệu tệp bị rò rỉ từ 14 nhà cung cấp nước ngoài.
Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak cho biết cơ quan thuế của nước này sẽ “xem xét tài liệu để xem liệu chúng tôi có thể xác định được gì không”.
Sunak - có bố vợ là một tỷ phú và tài phiệt Ấn Độ - được hỏi liệu ông có thu lợi riêng từ giao dịch nước ngoài hay không. “Không, tôi không liên quan”, ông nói với Sky News.
Văn phòng thuế Australia cho biết họ sẽ kiểm tra bất kỳ người Australia nào xuất hiện trong Hồ sơ Pandora. Khoảng 400 cái tên Australia đã được liệt kê trong hồ sơ.
Chính phủ Panama cho biết họ sẽ bắt đầu "giám sát" các công ty dịch vụ nước ngoài được đề cập trong Hồ sơ Pandora. Một trong những nhà cung cấp đó, công ty luật có trụ sở chính tại Panama có tên là Alcogal, đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp tầng lớp chính trị ở Mỹ Latin thành lập các công ty vỏ bọc tại các thiên đường thuế.
Thủ tướng Pakistan Imran Khan nói rằng chính phủ của ông sẽ điều tra tất cả công dân được đề cập trong các tài liệu - bao gồm một số bộ trưởng và thân tín của ông.
 |
| Thủ tướng Pakistan Imran Khan hứa sẽ điều tra tất cả công dân có tên trong Hồ sơ Pandora. Ảnh: Guardian. |
Ông cho rằng giới thượng lưu cầm quyền ở các nước đang phát triển đã cướp bóc của cải quốc gia.
Ông Khan nói: “Thật không may, các quốc gia giàu có không quan tâm đến việc ngăn chặn hành vi cướp bóc quy mô lớn này cũng như hồi hương số tiền cướp được này”.
Thủ tướng cho biết Liên Hợp Quốc đã tính toán rằng một khoản tài sản bị đánh cắp trị giá 7 tỷ USD đã được gửi vào các thiên đường thuế ở nước ngoài.
Tức giận và bác bỏ
Tại Moscow, Điện Kremlin khẳng định không có gì để xem xét về vụ việc, dù một số thân tín của Tổng thống Vladimir Putin đã xuất hiện trong dữ liệu.
Dmitry Peskov, người phát ngôn của ông Putin, cho biết Hồ sơ Pandora là “những tuyên bố không có cơ sở”. Người phát ngôn nhấn mạnh không có tài sản giấu giếm nào được tìm thấy ở các nhân vật thân cận của Tổng thống Putin.
Trong khi đó, Thủ tướng tỷ phú Czech Andrej Babiš tỏ ra tức giận trước những tuyên bố trong Hồ sơ Pandora.
Tài liệu cho thấy ông đã sử dụng một hệ thống phức tạp ở nước ngoài để mua một dinh thự trị giá 13 triệu bảng Anh (17,67 triệu USD) vào năm 2009 ở miền Nam nước Pháp.
Ông cho rằng việc Hồ sơ Pandora được tung ra vào ngày 3/10 - ngay trước cuộc bầu cử sẽ diễn ra ngày 8 và 9/10 - là một âm mưu chính trị.
“Tôi đã lường trước họ sẽ làm gì đó để kéo tôi ra ngay trước cuộc bầu cử, làm hại tôi và gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử ở Czech”, ông viết trên Twitter.
Ông khẳng định mình chưa bao giờ làm bất cứ điều gì "bất hợp pháp hoặc sai trái". "Điều đó không ngăn cản họ cố gắng gièm pha tôi một lần nữa”, ông viết.
Trong khi đó, đơn vị chống tội phạm có tổ chức của cảnh sát Czech cho biết họ sẽ điều tra những tiết lộ liên quan đến ông Babiš và khoảng 300 người Czech khác.
 |
| Vua Abdullah II của Jordan đã dành nhiều thập kỷ qua để xây dựng một đế chế bất động sản xa xỉ ở nước ngoài trị giá hơn 100 triệu USD. Ảnh: Guardian. |
Tại Jordan, tòa án hoàng gia bác bỏ các thông tin về việc Vua Abdullah II đã chi 100 triệu USD vào các tài sản ở Mỹ và Anh qua các tập đoàn vỏ bọc.
Họ tuyên bố các báo cáo của Guardian, Washington Post và các phương tiện truyền thông khác là "xuyên tạc".
Tòa án nói rằng hồ sơ "bao gồm những điều không chính xác và phóng đại sự thật". Việc xác định địa chỉ của các khu nhà là "vi phạm an ninh và là mối đe dọa đối với sự an toàn của đức vua và gia đình của ông".
Ở Ukraine, các chính trị gia đối lập đã sử dụng Hồ sơ Pandora để công kích Tổng thống Voldymyr Zelenskiy. Dữ liệu cho thấy ông Zelenskiy có liên quan một công ty nước ngoài mà ông đã bí mật chuyển nhượng cho một người bạn vào tháng 3/2019, vài tuần trước khi giành được quyền lực.
Người đứng đầu văn phòng của Zelenskiy, Mykhailo Podoliak, bác bỏ báo cáo và nói rằng tổng thống tuân thủ luật chống tham nhũng.
Tuy nhiên, ông Petro Poroshenko, người tiền nhiệm của ông Zelenskiy, đã phát động một cuộc tấn công dữ dội vào quốc hội. Ông nói rằng vì các hành động của Zelenskiy mà Ukraine đã xuất hiện trên các tiêu đề thế giới như một nơi liên quan đến tham nhũng và rửa tiền toàn cầu.
Không có cuộc điều tra nào được thực hiện, vì cơ quan tình báo SBU của đất nước có liên quan đến “lãnh đạo chính trị hàng đầu” của Ukraine, ông Poroshenko nói.
 |
| Hồ sơ Pandora làm sáng tỏ dòng chảy tài chính của các tỷ phú và quan chức trên khắp thế giới. Ảnh: Guardian. |
"Biển" tiền trong bóng tối
Các nhà vận động minh bạch kêu gọi các chính trị gia hành động. Susana Ruiz, trưởng nhóm thuế của nhóm chống đói nghèo toàn cầu Oxfam International, nói: “Đây là một sự phơi bày gây sốc khác về ‘biển’ tiền đang nằm trong bóng tối của các thiên đường thuế trên thế giới”.
Alex Cobham, một nhà kinh tế học và giám đốc điều hành của Tax Justice Network, cho biết "hành động cá nhân" của một số người trong Hồ sơ Pandora là "đáng xấu hổ". Ông cũng cho rằng các ngân hàng, công ty luật, công ty kế toán, và những quốc gia tạo điều kiện cho các tổ chức này có trách nhiệm lớn trong những giao dịch né thuế.
Trong khi đó, chính trị gia châu Âu mô tả Hồ sơ Pandora là một "lời cảnh tỉnh" cho các bộ trưởng tài chính của EU. Họ cho biết sẵn sàng hành động để giảm số lượng quốc gia trong danh sách đen thiên đường thuế của EU.
