Chính phủ vừa có tờ trình dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong đó, đáng chú ý, khác với các phiên bản dự thảo trước đây của Bộ Xây dựng đề xuất 2 phương án, tại tờ trình dự thảo lần này, Chính phủ đưa ra một phương án là sở hữu nhà chung cư có thời hạn.
Luật Nhà ở 2014 đã quy định về thời hạn sử dụng chung cư
Theo đó, tờ trình Chính phủ cho biết Luật Nhà ở 2014 đã có quy định cụ thể về thời hạn sử dụng nhà chung cư, hết thời hạn sử dụng mà không còn đủ điều kiện an toàn thì phải phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại. Tuy nhiên, thời gian quan việc phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư tại các địa phương còn chậm, gặp nhiều khó khăn.
Các chủ sở hữu đều cho rằng quyền sở hữu nhà chung cư là vĩnh viễn do đó họ không thực hiện di dời, phá dỡ nhà chung cư, ngay cả khi chung cư không còn đủ điều kiện an toàn.
"Cần thiết phải bổ sung quy định cụ thể về xác lập, chấm dứt quyền sở hữu nhà chung cư trong trường hợp nhà chung cư không còn đủ điều kiện bảo đảm an toàn cho người sử dụng và quy định cụ thể quyền, trách nhiệm của chủ sở hữu nhà chung cư khi chấm dứt quyền sở hữu để phá dỡ, xây dựng lại nhà chung cư", tờ trình Chính phủ nêu.
Theo dự thảo, thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định theo hồ sơ thiết kế và thời gian sử dụng thực tế do cơ quan có thẩm quyền thẩm định, ra kết luận. Chủ sở hữu sẽ phải chấm dứt quyền sở hữu khi nhà chung cư thuộc diện bị phá dỡ. Họ được tiếp tục sử dụng phần diện tích đất có nhà chung cư, nhưng phải nộp kinh phí xây dựng khu mới.
Dự kiến, ngày 17/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, thảo luận dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) tại phiên họp thứ 21.
Tuy nhiên, góp ý dự thảo này trước đó, Liên đoàn Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng thời hạn sở hữu nhà chung cư là quy định can thiệp đến quyền sở hữu, tác động rất lớn đến quyền lợi của người dân và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.  |
| Chính phủ đề xuất sở hữu chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi. Ảnh: Chí Hùng. |
Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam cũng cho rằng phương án đề xuất sử dụng chung cư có thời hạn là hợp lý vì tòa nhà chung cư không tồn tại vĩnh viễn.
"Ngay như quy định đất sử dụng chung cho chung cư hiện nay là hàng trăm, hàng nghìn hộ dân trên cùng thửa đất đó, việc phân chia rất phức tạp. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây khó khăn cho việc cải tạo chung cư thời gian qua", ông nói.
Trước đó, ở dự thảo lần hai, Bộ Xây dựng đưa ra 2 phương án quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư. Phương án 1: Bổ sung quy định mới về thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định căn cứ vào thời hạn sử dụng công trình theo quy định của pháp luật xây dựng. Phương án 2: Giữ nguyên như quy định hiện hành (không quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư, người mua nhà chung cư được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ổn định, lâu dài).
Tổ chức nước ngoài được quyền sở hữu nhà
Theo Chính phủ, Luật đất đai hiện không có quy định cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài được nhận chuyển quyền sử dụng đất ngoài dự án để xây nhà ở dẫn đến hạn chế quyền phát triển nhà ở của đối tượng này.
Trong khi đó, Luật Nhà ở hay Kinh doanh bất động sản lại cho phép cá nhân, tổ chức nước ngoài mua và sở hữu nhà ở gắn liền với đất. Điều này gây khó khăn trong việc công nhận quyền sở hữu nhà của người nước ngoài tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, một số quy định còn chưa rõ ràng cần phải được sửa đổi, bổ sung nên cần thiết phải luật hóa để đảm bảo tính pháp lý trong thực hiện.
Do đó, tại dự thảo trình lần này, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà khi xây nhà ở trên đất thừa kế, tặng cho; mua, thuê nhà ở thương mại. Còn người nước ngoài được sở hữu nhà tại các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị, trừ các dự án trong khu vực cần đảm bảo an ninh, quốc phòng.
 |
| Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, thảo luận dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) tại phiên họp thứ 21, ngày 17/3. Ảnh: Chí Hùng. |
Cũng trong dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi, Chính phủ quy định bổ sung một số nội dung liên quan phát triển nhà ở xã hội.
Theo đề xuất của Chính phủ, trong trường hợp chủ đầu tư không dùng ngân sách xây nhà ở xã hội thì sẽ hưởng các ưu đãi như được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất toàn bộ diện tích dự án; được miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp; được hưởng lợi nhuận định mức 10% với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội.
Giá bán nhà ở xã hội với các dự án không dùng nguồn ngân sách, sẽ được tính đúng, đủ các chi phí để chủ đầu tư thu hồi vốn xây dựng (gồm chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật, lãi vay), lợi nhuận định mức (10%) với phần diện tích xây nhà ở xã hội.
Độc giả Zing có thể tìm đọc thêm các cuốn sách hay về kinh tế tại Tủ sách kiến thức kinh tế. Các cuốn sách cung cấp cho độc giả nhiều kiến thức về kinh tế vĩ mô, chứng khoán, bất động sản, lạm phát, các cuộc suy thoái từng xảy ra, kinh nghiệm quản lý chi tiêu...
