Tạp chí National Interest của Mỹ đưa ra nhận định về chiến lược mới của Trung Quốc trên Biển Đông.
Đấu tranh tâm lý thay vì cưỡng ép bằng vũ lực
Trong khi Mỹ còn đang bận rộn với vấn đề hòa bình tại Trung Đông. Trung Quốc đã điều chỉnh chiến lược của họ về tuyên bố chủ quyền phi lý trên Biển Đông.
Dường như Trung Quốc đã tìm ra một kế sách mới để củng cố những tuyên bố chủ quyền. Lập luận mới của Trung Quốc khá đơn giản: Tại sao phải sử dụng sức mạnh quân sự để cưỡng ép và chiếm đoạt các vùng đất khi mà Trung Quốc có thể đạt ý đồ bằng giàn khoan dầu khí và bản đồ?
Trong khi việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam (và có thể còn có nhiều giàn khoan khác nữa) đã trở thành tâm điểm của báo chi thế giới trong tháng qua, những toan tính sắp tới của Trung Quốc còn khiến cho các nước châu Á lo ngại hơn.
Ngày 24/6 vừa qua, Trung Quốc chính thức công bố bản đồ dọc của với đường 10 đoạn bao trọn toàn bộ vùng Biển Đông và có diện tích trên biển gần tương đương diện tích đất liền của Trung Quốc.
Bắc Kinh từng được sử dụng các bản đồ trước để củng cố tuyên bố chủ quyền sai trái của Trung Quốc. Việc họ tiếp tục ấn hành bản đồ dọc mới càng giúp dư luận thấy rõ dã tâm của họ.
 |
| Một tàu tuần duyên của Trung Quốc trên Biển Đông. Ảnh: AP |
Đối với Trung Quốc, động thái mới hoàn toàn phù hợp với những điều họ toan tính trước đây để vừa thay đổi dần dần hiện trạng thực tế trên đất liền và trên biển ở Biển Đông vừa nhằm xoay chuyển nhận thức của người dân trong nước và thế giới về các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Trung Quốc cho rằng việc hành động như thể Trung Quốc có chủ quyền thực sự với những điều họ tuyên bố sẽ khiến thế giới thay đổi nhận thức về chủ quyền của Bắc Kinh.
Việc đưa giàn khoan vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của nước khác, đưa các tàu của Trung Quốc hiện diện thường xuyên, liên tục tại các khu vực trên biển còn đang tranh chấp, đưa ra các quy định liên quan đến việc đánh bắt cá tại đây, phát hành bản đồ dọc cho thấy chiến lược của Trung Quốc rất đơn giản: Nói một đằng, làm một nẻo.
Đối với Trung Quốc, việc ngang nhiên xâm chiếm lãnh thổ của các nước khác có thể dẫn đến nguy cơ chiến tranh. Chính vì thế, Trung Quốc đang nhắm tới việc áp đặt tuyên bố chủ quyền ở những mặt trận mà xung đột khó có thể xảy ra.
Mỹ và các nước trong khu vực phải làm gì?
Đối với các nước Đông Nam Á- những nước chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi đường 10 đoạn mới của Trung Quốc, thách thức từ phía Bắc Kinh rất rõ ràng. Các nước Đông Nam Á cần phải phản đối bằng mọi cách có thể, như việc Philippines khởi kiện Trung Quốc.
Manila đệ trình tranh chấp lên Tòa án Trọng tài Quốc tế Thường trực nhằm sử dụng luật pháp quốc tế để làm bẽ mặt Trung Quốc và buộc Trung Quốc phải nhượng bộ. Đây có thể là cách duy nhấn có thể tác động đến tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc và buộc họ phải chùn bước.
Đối với Mỹ, thách thức từ phía Trung Quốc cũng rất rõ rệt, bởi Bắc Kinh đang cố tình thay đổi hiện trạng trên Biển Đông bằng cách đưa ra những bản đồ khác nhau vào những thời điểm khác nhau. Dù Mỹ không chính thức đưa ra quan điểm trước những tuyên bố chủ quyền của các bên trên Biển Đông, rõ ràng là Washington cũng sẽ chịu ảnh hưởng rất nhiều.
Với giá trị hàng hóa vận chuyển trên Biển Đông đạt tới 5.000 tỷ USD/năm, việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đến 90% khu vực Biển Đông là một mối nguy thực sự đối với các nước trong khu vực. Nếu Trung Quốc thay đổi quan niệm lâu đời rằng vùng biển quốc tế không phải lãnh thổ của một quốc gia mà là nơi các quốc gia có thể cùng tạo ra những lợi ích chung thì đó sẽ là một tiền lệ cực kỳ nguy hiểm.
Một gợi ý khác là tất cả các nước Đông Nam Á cón thể cùng kiện Trung Quốc âm mưu độc chiếm Biển Đông và biến hành động của họ thành một vụ kiện lớn nhất từ trước đến nay.
