Nếu HLV Gareth Southgate và các học trò có thể đưa ra giải pháp - cũng như có khả năng thực hiện - họ sẽ tiến một bước dài trong công cuộc hướng đến bán kết. Ngặt nỗi, đó lại là câu hỏi mà rất nhiều đối thủ trước đây của Pháp không trả lời được.
Mbappe chưa từng thua một trận nào tại VCK World Cup hay EURO mà anh đá chính (không tính loạt luân lưu). Tiền đạo này đã ghi 9 và 3 kiến tạo trong 13 trận đấu, đó là một kỷ lục và minh chứng cho tài năng của Mbappe.
Kylian Mbappe rõ ràng là siêu sao của thời đại tiếp theo. Anh đã ghi nhiều bàn thắng tại World Cup hơn thần tượng Cristiano Ronaldo và ngang so với đàn anh Lionel Messi. Điều đáng nói là phải đến hai ngày trước trận chung kết thế giới sắp tới, Mbappe mới tròn 24 tuổi.
Siêu sao quê Paris sẵn có chức vô địch World Cup, điều mà nhiều cầu thủ vĩ đại đã hoặc chưa có được. Thế nhưng, anh còn trẻ và khát khao giành thêm nhiều thành tích: “Tôi đến Qatar là để vô địch World Cup lần này”, Mbappe khẳng định sau khi nã hai bàn vào lưới Ba Lan ở vòng 1/8.
Bởi thế, có thể tin anh sẽ cố gắng hết khả năng phi thường hiện tại, hòng có một sinh nhật hoành tráng vào giữa tháng này.
Tuyển Anh sẽ ngáng đường để sớm làm hỏng bữa tiệc mới manh nha ấy? Trong bài viết này, hãy xem xét kỹ hơn thử thách mà đội bóng của Southgate sắp đối mặt.
 |
| Mbappe ghi 5 bàn và đang đạt đỉnh phong độ tại World Cup 2022. Ảnh: Reuters. |
“Cậu ấy đốt cháy chân tôi!”
“Tốc độ, di chuyển, dứt điểm… Cậu ấy sở hữu mọi thứ!”, hậu vệ Matty Cash của tuyển Ba Lan đã bị thả trôi khi cố gắng theo kèm Mbappe ở vòng 1/8 vừa qua. Anh kể lại trải nghiệm phòng ngự phòng ngự trước cầu thủ người Pháp.
“Cậu ấy sút găm hai quả bóng vào góc cao, một ở góc trái và một ở góc phải. Tôi thì không biết nên giữ khoảng cách hay áp sát, thực sự rất khó lựa chọn. Mỗi khi tôi áp sát, cậu ấy chỉ đơn giản là xoay người lại. Còn khi rê dắt, với những pha dừng đột ngột và ngoặt bóng, cậu ấy là thứ nhanh nhất mà tôi từng chứng kiến”.
“Khi đối diện bạn và bắt đầu di chuyển, cậu ấy làm rất tốt ngay từ những chuyển động đầu tiên. Cậu ấy hạ trọng tâm, đẩy bóng ngắn rồi dài rất đa dạng. Tôi nghĩ mình đã làm mọi thứ trong khả năng. Tôi dành cả một buổi chiều chỉ để xem các clip thi đấu của cậu ấy và nghĩ rằng, dù vào thực chiến sẽ khó đấy nhưng mình sẽ làm được khi đối đầu một-một. Song thực tế thì cậu ấy đốt cháy cả hai chân tôi, Mbappe thực sự khác biệt!”, Cash khẳng định.
Còn HLV của tuyển Ba Lan Czeslaw Michniewicz thì kết luận đơn giản: “Chẳng có công thức nào để ngăn chặn cậu ấy cả. Không một ai, chẳng một HLV nào biết đến bí thuật cản đường Mbappe khi cậu ấy sở hữu phong độ như hiện tại”.
Trên hàng công tuyển Pháp lúc này, trong khi Antoine Griezmann chơi linh động phía sau trung phong Olivier Giroud còn Ousmane Dembele thì tung hoành bên cánh phải, Mbappe đơn giản là mối đe dọa chết người ở hành lang trái của Gà trống Gaulois.
Cho dù là bứt tốc dọc biên để vượt qua người kèm, hay là cắt lẹm vào trong để vung chiếc chân phải ưa thích của mình, đó cũng là vai trò Mbappe yêu thích nhất trong màu áo ĐTQG. Thực tế trong suốt hơn một mùa giải gần đây, Mbappe liên tục khẳng định anh muốn đảm nhận vai trò đó ở PSG thay được bố trí ở trung lộ.
 |
| Phạm vi hoạt động của Mbappe trước Ba Lan. Ảnh: Sky Sports. |
Ở tuyển Pháp, HLV Didier Deschamps xây dựng lối chơi phục vụ Mbappe. Nhìn vào mạng lưới đường chuyền của họ trong trận đấu với Ba Lan, ta thấy không chỉ hướng bóng mà cả hướng cơ thể của các đồng đội cũng quay về phía Mbappe thường xuyên nhất có thể.
Cash nói thêm: “Điểm nhấn chiến thuật của họ là đưa bóng cho các tiền đạo cánh, mở ra các tình huống một chọi một và buộc đối phương vất vả ngăn chặn bằng ‘kèo’ kỹ năng”.
 |
| Mbappe là cầu thủ nhận bóng đứng cao nhất trong cách phân bố đường chuyền của Pháp. |
Mbappe cũng có “khắc tinh”?
Chính xu hướng chiến thuật kể trên đặt Mbappe vào thế đối đầu Kyle Walker, người sẽ chơi hậu vệ cánh phải hoặc trung vệ lệch phải tại SVĐ Al Bayt, tùy theo bố trí của tuyển Anh.
 |
| Số cú sút Mbappe đưa ra tại World Cup 2022. |
Nếu Southgate sử dụng hàng phòng ngự 3 người, vốn là hệ thống mà HLV này ưa chuộng trong các trận đánh lớn, Walker sẽ có thêm sự trợ giúp từ Kieran Trippier trong vai trò wing-back.
Lấy “hai chọi một” như thế dường như là nước cờ thông minh khi đối đầu Mbappe. “Có một số ít cầu thủ trên hành tinh mà bạn cần đặc biệt chú ý và chăm sóc”, trợ lý HLV tuyển Anh Steve Holland từng nói thế hồi đầu tuần. Mbappe chắc chắn là một trong số đó.
Nếu Walker được điều động hỗ trợ cho khu vực quan trọng ấy, tốc độ của anh cũng sẽ là một vũ khí quan trọng, thậm chí cốt lõi.
Tốc độ cao nhất của Mbappe tại World Cup lần này là 35 km/h, và từng đạt vận tốc 35,6 km/h tại Champions League mùa này. “Số 10” rõ ràng nhanh như chớp, nhưng cần biết, Walker thậm chí từng chạy đến 37,8 km/h ở Premier League cách đây 3 mùa giải.
Trên đất Qatar mùa Đông này, vận tốc tốt nhất của tuyển thủ Anh là 34,4 km/h. Thông số đó chứng minh dù đã 32 tuổi, Walker vẫn có thể “nhấn ga”. Cash đánh giá thế này về người tiền bối: “Kyle Walker cũng nhanh như Mbappe. Nếu tồn tại người có thể ngăn chặn Mbappe vào lúc này, thì Walker chính là ứng viên sáng giá”.
Mối quan tâm duy nhất được cho là, liệu cuộc phẫu thuật chấn thương háng gần đây của Walker có ảnh hưởng gì khi anh yêu cầu cơ thể thực hiện những cú nước rút siêu nhanh ấy hay không.
Tuy vậy, ở đây không chỉ có chuyện ai nhanh hơn. Một trong những yếu tố tác động lớn còn là ký ức tích cực của Walker khi đối đầu Mbappe. Ở chiều ngược lại, những cuộc gặp gỡ trên sân trước đó, cũng rất có thể ảnh hưởng đến cách tiếp cận trận đấu của chính tiền đạo người Pháp.
Lịch sử chỉ ra trong 4 lần đối đầu, Walker chưa từng bị Mbappe lấn lướt đến mức nghiêm trọng. Đó là một tuyên bố lớn, hay một chi tiết cực kỳ ấn tượng trong hồ sơ của hậu vệ này.
Cụ thể, Mbappe đã hai lần góp mặt trong đội chiến thắng khi đối đầu Walker, song anh lại chưa bao giờ tự thoát khỏi nanh vuốt kèm cặp của đàn anh này để mở ra đường dẫn đến khung thành.
Lần chạm trán đầu tiên của họ cũng là trận đấu gần đây nhất giữa ĐT Anh và ĐT Pháp vào năm 2017. Đó là một trận giao hữu mùa Hè, chứng kiến tiền đạo năm ấy mới 18 tuổi và còn khoác áo AS Monaco thể hiện tiềm năng đáng kinh ngạc. Sau một tình huống sút bóng dội xà, Mbappe kiến tạo cho Dembele ghi bàn thắng muộn ấn định chiến quả 3-2.
Cần chỉ ra việc Trippier và John Stones đã bị cậu thiếu niên làm khó thấy rõ ngày hôm đó. Mbappe khiến Trippier vấp ngã trong vòng cấm chỉ bằng một pha chạy chỗ, trong khi Stones thì bị vặn sườn liên tục và vất vả bám đuổi đàn em suốt trận.
Kể từ đó, cả hai cầu thủ Anh này đều trưởng thành thành những hậu vệ giỏi hơn. Nhưng vấn đề là Mbappe đã biến thành một tiền đạo ưu tú tuyệt đối trong 5 năm ấy.
Trở lại nói về Walker, ở trận đấu năm 2017, anh được tung vào sân thay người ngay từ hiệp một. Walker không để lại nhiều dấu ấn nhưng với tư cách một cầu thủ trưởng thành ở tuổi 27 năm đó, anh chơi không tệ và không bị đàn em làm bẽ mặt.
Những lần đụng độ đáng chú ý nhất giữa Mbappe và Walker diễn ra vào năm 2021: Ở Bán kết Champions League vào tháng 4 và hai trận vòng bảng ở ngay mùa tiếp đó.
Khi Manchester City thắng 2-1 tại Paris ở lượt đi vòng Bán kết mùa 2020-21, Mbappe không thể hiện được nhiều trước Walker, người thậm chí còn suýt làm nên chuyện khi châm ngòi một đợt tấn công nguy hiểm mà Phil Foden suýt ghi bàn. Sự khó nhằn của Walker thậm chí còn khiến Mbappe nhiều lần phải đảo sang cánh phải.
Mbappe sau đó bỏ lỡ trận lượt về vì chấn thương, khi chung cuộc PSG thất bại và nhìn Man City tiến vào Chung kết.
Vì vậy, cuộc tái ngộ giữa họ đến tháng 9 năm đó mới diễn ra. Lần này PSG là đội giành chiến thắng 2-0 ở Paris, còn Mbappe góp công vào cả hai bàn thắng. Song, những khoảnh khắc tuyệt vời đó đã chỉ đến khi anh tránh xa tầm truy cản của Walker.
Bàn mở tỷ số của PSG đến từ một đường cắt bóng của Mbappe khi anh đảo qua cánh phải, còn bàn thứ hai là một pha bật tường kiến tạo cho Messi khi Mbappe chơi ở vị trí trung phong.
Mbappe đã tự mình ghi bàn tại Etihad hai tháng sau đó, nhưng là khi anh đảo qua cánh phải và nhờ đến đường căng ngang của Messi. Thời điểm ấy là hiệp hai, trong lúc cầu thủ người Pháp mải miết tìm một con đường khả dĩ vì một lần nữa, bị Walker hạn chế sức ảnh hưởng trong trận đấu.
Thậm chí trong hiệp một, Walker đã thể hiện một màn trình diễn tốc độ tuyệt vời để áp sát Mbappe và cản phá cú cứa lòng sở trường gần sát khung thành của tiền đạo này.
Đó là lời nhắc nhở dành cho Mbappe về những khó khăn mà Walker từng và sẽ mang đến. Kết luận đáng kể nhất từ những lần đối đầu ấy, là việc cầu thủ người Pháp thường buộc phải thay đổi vị trí trên sân để tránh xa hậu vệ đàn anh này. Sơ đồ chạm bóng sau đây minh chứng luận điểm đó.
 |
| Mbappe chủ động di chuyển rộng, né cánh trái sau khi không vượt qua nổi Kyle Walker. |
Đối mặt một mình Walker đã không dễ dàng, nay lại có thể phải chống đỡ thêm tác động từ Trippier? Mbappe có thể sẽ thích giải pháp đảo sang cánh hoặc đáy biên do Luke Shaw và Harry Maguire bảo vệ hơn.
“Đây không phải là trận đấu giữa Anh và Mbappe mà là Anh vs Pháp. Chúng tôi tôn trọng việc cậu ấy là cầu thủ giỏi và sở hữu phong độ tốt, nhưng Tam Sư sẽ không trải thảm đỏ và mời cậu ấy ghi bàn”, Walker khẳng định trong buổi họp báo trước trận.
“Tôi đang đại diện đất nước của mình tại vòng Tứ kết World Cup, đó thực sự là vấn đề sống còn. Nếu thua, chúng tôi sẽ phải xách vali về nước. Ngay cả cậu ấy cũng không thể cản khao khát giành lấy cúp vàng thế giới cho đất nước của tôi”, anh khẳng định.
Chỉ một người là không đủ
Khả năng Mbappe sẽ di chuyển linh động trên hàng công nếu gặp khó trước Walker, cũng cho thấy tuyển Anh cần một cách tiếp cận toàn diện để phòng ngự trước tiền đạo này. Tức không chỉ là trận chiến cá nhân giữa Mbappe và Walker. Toàn bộ tuyến sau của Tam Sư sẽ phải rất lưu ý đến sự di chuyển của “Số 10”, đặc biệt là những cầu thủ không sở hữu tốc độ cao.
Cash từng nhấn mạnh sự nguy hiểm từ các pha phản công nhanh của tuyển Pháp. Điều đó chắc chắn cũng đã xuất hiện trong suy tính của HLV Southgate và ông cần đưa ra giải pháp ở hàng tiền vệ. Đơn giản là, tuyển Anh không được để lộ quá nhiều khoảng trống giữa tuyến sau và tuyến giữa; hoặc, không được để các tiền vệ Pháp có nhiều thời gian đong đếm giải pháp chuyền.
Nếu Declan Rice, Jordan Henderson và Jude Bellingham sát cánh một lần nữa ở tuyến giữa, bộ ba này cần làm việc rất chăm chỉ để ngăn chặn các đường chuyền hướng đến Mbappe - cũng như cả Giroud và Griezmann, những người có thể luân chuyển bóng gián tiếp cho “Số 10”.
“Một trong những điều thực sự quan trọng là ngăn chặn sự hỗ trợ của Giroud và Griezmann bởi một khi họ có bóng, Mbappe sẽ nhận bóng ở những khu vực nguy hiểm hơn rất nhiều”, cựu danh thủ Gary Neville phân tích.
“Những cầu thủ hoạt động ở trung lộ: Henderson, Bellingham, Rice, Stones và Maguire cũng cần rất tập trung và cố gắng. Bởi nếu họ có thể ngăn các đường chuyền vào khu vực đó, Mbappe sẽ chỉ nhận bóng ở những nơi ít nguy hiểm hơn nhiều” - anh kêu gọi.
Thực tế, chiến lược ấy cũng cần áp dụng với những mối đe dọa khác mà tuyển Pháp sở hữu trên sân. Sẽ rất rủi ro nếu bỏ qua các tài năng đáng kể khác của Gà trống Gaulois.
Karim Benzema chấn thương từ trước giải là mất mát lớn, nhưng tiền đạo vừa xác lập kỷ lục ghi bàn cho tuyển Pháp - Giroud cũng sẽ buộc Stones và Maguire lùi sâu cảnh giác. Griezmann thì được chính HLV Southgate miêu tả với hai từ “hiện tượng” hồi tuần trước. Còn với Dembele, Pháp có một tiền đạo thậm chí sở hữu thành tích bức tốc tốt hơn Mbappe ở Champions League mùa này - 36 km/h.
Đó là một bộ tứ tấn công đầy đáng sợ mà ai cũng nên được tôn trọng. Tập trung quá mức vào người này sẽ chỉ tạo ra không gian và cơ hội cho những người khác trong bộ tứ đó. “Sẽ rất ngây thơ nếu chúng tôi chỉ tập trung hoàn toàn vào Mbappe”, hậu vệ trái Luke Shaw cảnh báo.
Và niềm hi vọng cuối cùng
Trong trường hợp Mbappe phá được “thiên la địa võng”, tuyến phòng ngự cuối cùng của tuyển Anh sẽ là Jordan Pickford. Thủ môn này sở hữu phong độ xuất sắc trong màu áo Everton và vừa cho thấy phản xạ tuyệt vời trước Senegal để giữ sạch lưới 3 trận liên tiếp trên đường tiến vào Tứ kết World Cup.
Chắc chắn là, ngay cả Pickford cũng không muốn đối diện những cú sút sấm sét từ trong vòng cấm như Wojciech Szczesny vừa phải nhận. Nhưng nếu điều tồi tệ nhất ấy xảy ra, các CĐV tuyển Anh vẫn còn hi vọng cuối cùng nếu nhìn vào sơ đồ những cú sút mà Pickford phải đối mặt ở Premier League mùa này.
 |
| Jordan Pickford đã cản phá nhiều cú sút nguy hiểm về góc trái theo hướng nhìn của anh ở Premier League mùa này |
 |
| 5 trên 7 bàn thắng của Mbappe ở Champions League mùa này được ghi vào góc trái theo hướng nhìn của thủ môn. |
Pickford đã cản phá được 7 cú sút có tỷ lệ ăn bàn cao ở góc trái theo hướng nhìn của anh ở Premier League mùa này. Đó là nơi mà Mbappe thường nhắm tới khi anh cắt vào từ cánh sở trường và sút bóng bằng chân phải. 5/7 bàn thắng của anh tại Champions League mùa này đã đi vào khu vực đó của khung thành.
Trong trận đấu sắp tới, liệu các fan Tam Sư sẽ chứng kiến thêm nhiều pha cứu thua như một người hùng của Pickford? Tương lai sẽ trả lời, nhưng rõ ràng Pickford biết nhiệm vụ của anh quan trọng thế nào khi đối diện sẽ là tuyển Pháp đang dẫn đầu World Cup về số lần dứt điểm cầu môn.
Tài gác đền của Pickford, khả năng phòng ngự một chọi một của Walker, sự bố trí hàng phòng ngự, lối chơi pressing và nỗ lực ngăn chặn đối thủ từ khu vực giữa sân… Không có thuốc tiên hay bí thuật huyền diệu nào cả, muốn ngăn chặn Mbappe, tuyển Anh của HLV Southgate sẽ phải dựa vào sức mạnh tập thể và hi vọng kết hợp trơn tru được tất cả những yếu tố kể trên.
Kỳ World Cup đầy bất ngờ
World Cup 2022 đang được giới chuyên môn đánh giá là một trong những kỳ Cúp Thế giới đáng xem nhất lịch sử với dấu ấn đậm nét từ các đại diện châu Á và nhất là châu Phi. Một trong những bất ngờ tương tự từng được viết trong cuốn The official history of FIFA World Cup, xuất bản năm 2019
