Mùa hè năm 1923, Franz Kafka, thiên tài văn chương của thế kỷ XX, gặp Dora Diamant, bên bờ biển Baltic, khi cô 25 tuổi thanh xuân, còn ông thì đang kiệt quệ vì bệnh lao. Dora nhanh chóng si mê ông, và Kafka, có lẽ cũng không thể lý giải được, tại sao bản thân lại cảm thấy gắn kết với cô gái mới vừa nhìn thấy, mới vừa đi dạo cùng nhau vài lần. Cảm tưởng như, Dora ấy, cô đã kéo người đàn ông này vào một bể ái tình đầy mê đắm, khi ông vẫn nhút nhát, sợ sệt, đầy âu lo, đầy mâu thuẫn.
Người đọc được biết trước đây là câu chuyện tình của Kafka, nhưng khi Micheal viết Phút tráng lệ cuối cùng, không có một lần nào cái tên Kafka được nhắc đến. Ông xuất hiện bằng ba từ ông tiến sĩ, và sau ấy, khi ở bên cạnh Dora, ông được gọi bằng Franz.
Ông là một cây đại thụ văn học, là người khiến cả thế giới, dù thích hay không thích văn chương của ông cũng đều nghiêng mình ngưỡng mộ, nhưng ở Phút tráng lệ cuối cùng, ông tuyệt đối không phải là một Kafka của Lâu đài, của Vụ án, hay Hóa thân. Ông là chỉ là Franz, là Franz vô cùng yếu đuối, từ tốn, nhân hậu, dịu dàng của Dora.
Franz đã từng có những người tình trước đó, nhưng Dora, vì yêu Franz đã trở thành một cô gái đặc biệt. Người con gái 25 tuổi, dù cách Franz đến 15 tuổi, gặp Frank vào lúc ông đã kiệt sức vì bị bệnh lao hành hạ, nhưng không một giây phút nào ngừng yêu ông. Vì Franz, Dora sẵn sàng bước vào những tháng ngày sống lang bạc, từ Berlin, đến Praha, để rồi chứng kiến cảnh ông lìa bỏ cõi đời này tại Praha, bên cạnh cha mẹ ông. Cái khoảnh khắc cô ngồi bên cạnh quan tài ông, đã được Michael miêu tả bằng một sự tinh tế thăm thẳm. Ấy là nỗi buồn thấm đẫm, nhưng lại không hề có sự bi lụy, ướt át. Dora sau đám tang Frank muốn quay về Berlin, bởi cô không thể sống ở nơi nào thiếu vắng hình ảnh của Franz.
Câu chuyện tình của hai người được đặt trong bối cảnh đầy xáo trộn của thời cuộc những năm 1923, 1924. Từ cái rối loạn ấy, vẻ đẹp của người con gái Do thái Đông Âu, Dora, đã được bừng sáng. Cô dành toàn bộ thời gian, tâm trí, linh hồn và sức lực của mình cho người đàn ông cô yêu. Nhớ nhung của cô, bao dung, và hy sinh của cô, Franz thấu hiểu, và cô thực sự khiến người đọc cảm động.
 |
| Tác phẩm huy hoàng về cuộc tình cuối đời Franz Kafka. |
Cuối cuộc đời, một mùa hè duy nhất ở bên Dora, đã khiến Kafka cảm thấy ông trở thành một con người khác. Ông biết yêu thương, biết có một sự thấu hiểu, lặng yên và kiên nhẫn ngay bên cạnh mình. Dora đã khiến ông tin tưởng vào đời sống, và Franz là người đã khiến Dora bừng sáng.
Franz chính là người khích lệ Dora tìm kiếm và nhìn thấy được những nét đẹp đẽ trong tâm hồn cô. Vì có Franz, cô gái Dora hiền lành, giản dị, đã trở thành một người phụ nữ ân cần, sâu sắc tinh tế, trưởng thành. Mối tình của họ là một mối tình quá đỗi giản dị, quá đỗi êm dịu. Một mối tình dịu dàng, vượt khỏi hoàn toàn cái khắc nghiệt của thời cuộc và số phận. Đó cũng là sức mạnh bí ẩn mà chỉ có tình yêu mới có khả năng khơi dậy.
Để viết về một câu chuyện mà kết thúc của nó đã được biết tới, và về một nhân vật đã quá nổi tiếng, thực sự là một khó khăn. Nếu không tìm được những điểm bắt nối hấp dẫn, sẽ rất dễ khiến người đọc nhàm chán. Và Michael đã bắt vào những điểm tráng lệ đẹp đẽ nhất để viết về Frank và Dora. Dù tác giả đã kể chuyện tình tráng lệ ấy bằng một lối văn truyền thống, tức là kể chi tiết tỉ mỉ theo tuần tự diễn biến thời gian, với ngôn ngữ giọng điệu vô cùng giản dị, nhưng nó làm bật lên được những nét tinh tế, vừa bi ai ấy và lại vô cùng lấp lánh. Tình yêu của Dora và Kafka, dẫu ngắn ngủi, giản dị, phập phồng những mong manh nhưng nó thực sự là phút tráng lệ trong cuộc đời nhiều buồn bã của Kafka.
Dù câu chuyện viết dựa vào cuộc đời Kafka, về Kafka, nhưng những thư từ trao đổi giữa Franz với Dora, và những ghi chép của Kafka đều gần như không còn, Michael đã phải tưởng tượng rất nhiều. Và ông đã thành công với Phút trang lệ cuối đời, khi tái hiện lại hình ảnh Kafka không chỉ là một thiên tài vĩ đại, xa xôi nữa mà thực sự là một con người, rất gần gũi, rất dịu dàng. Cùng với cuốn sách mang đậm màu sắc tự truyện Thư gửi bố, Phút tráng lệ cuối cùng, là hai cuốn sách giúp độc giả đến gần hơn cuộc đời của một người vĩ đại xa lạ, với đầy những huyền thoại, Franz Kafka.
