Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

SLIDING

Catalonia và ngọn lửa khao khát độc lập suốt 1.000 năm

Kể từ khi xuất hiện vào thế kỷ 10, Catalonia luôn nuôi trong mình khao khát độc lập, bất chấp sự phản đối và đàn áp từ bất cứ thế lực nào trong lịch sử

Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 1

Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 2
Catalonia (vùng màu đỏ) là cộng đồng tự trị giàu có ở phía đông bắc của Tây Ban Nha và bao gồm 4 bốn tỉnh Barcelona, Girona, Lleida, Tarragona. Barcelona cũng đồng thời là thủ phủ và là thành phố lớn nhất của vùng. Đồ họa: BBC
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 3
Thế kỷ 9: Hạt Barcelona được thành lập khi Vua Charlemagne quyết định tạo một vùng đệm giữa Đế chế Frankish và Tây Ban Nha, khi đó vốn do người Hồi giáo kiểm soát. Trong suốt những năm sau đó, Barcelona giữ vị trí chiến lược trong vùng. Đến thế kỷ 12, cái tên Catalonia xuất hiện. Từ năm 1131, Catalonia trở thành một phần của vương triều Aragon. 
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 4
Thế kỷ 15 - Thế kỷ 18: Nền móng của Vương quốc Tây Ban Nha xuất hiện sau sự thống nhất của Vương quốc Castile và Vương quốc Aragon. Đây cũng là khoảng thời gian Christopher Colombus khám phá ra châu Mỹ, đánh dấu sự khởi đầu của Đế quốc Tây Ban Nha. Điều này khiến Catalonia bị "bỏ rơi", ít được quan tâm về mặt kinh tế, chính trị. Trong chiến tranh Pháp - Tây Ban Nha (1635 - 1659), người dân Catalonia đứng lên thành lập nhà nước cộng hòa dưới sự bảo hộ của Pháp. Không lâu sau đó, Tây Ban Nha giành thắng lợi và quyết định thay thế ngôn ngữ của vùng này bằng tiếng Tây Ban Nha. Ảnh: Getty.
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 5
Từ thế kỷ 19: Catalonia trở thành một trong những trung tâm của cuộc cách mạng công nghiệp. Điều này khiến nhiều người nuôi tham vọng gầy dựng lại ngôn ngữ, văn hóa của vùng đất này. Chủ nghĩa dân tộc dần phổ biến. Khi chế độ dân chủ ở Tây Ban Nha trở lại, chính phủ tự trị ở Catalonia được khôi phục. Những năm 1940, nhà độc tài Franco lên nắm quyền, xóa bỏ chế độ tự trị cũng như văn hóa, ngôn ngữ của Catalonia. Hàng nghìn người dân Catalonia phải sống lưu vong trong khoảng thời gian này. Ảnh: Getty.
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 6
Từ những năm 1960, nền kinh tế của Catalonia phát triển nhanh chóng nhờ nguồn thu từ du lịch và công nghiệp. Từ năm 1975, khi Tây Ban Nha trải qua một số biến cố chính trị, Catalonia giành lại một số quyền tự trị về kinh tế, chính trị, văn hóa. Đồng thời, tiếng Catalonia được công nhận là ngôn ngữ chính thức của vùng, bên cạnh tiếng Tây Ban Nha. Hiến pháp Tây Ban Nha được 88% cử tri Tây Ban Nha và hơn 90% người Catalonia đồng ý. Sau đó, “Quy chế về quyền tự trị của Catalonia” năm 1979 cũng được phê chuẩn sau một cuộc trưng cầu dân ý. Ảnh: Getty.
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 7
Năm 2006, Tây Ban Nha đã ban hành luật tự trị cho Catalonia. Năm 2010, luật này được sửa đổi vì Tòa Hiến pháp cho rằng Catalonia không phải "quốc gia". Khoảng 1 triệu người đã phản đối điều này, bởi họ trưởng thành với niềm tin rằng mình là người Catalonia, không phải người Tây Ban Nha. Phong trào ly khai bắt đầu le lói. Ảnh: Getty.
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 8
Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 được coi như mồi lửa khiến phong trào ly khai ở Catalonia lan rộng. Vốn là khu vực giàu có ở Tây Ban Nha, Catalonia chiếm 16% dân số nhưng đóng góp 20% kinh tế đất nước. Người dân vùng này thường cho rằng họ đóng góp quá nhiều trong khi nhận được quá ít từ chính phủ Tây Ban Nha. Năm 2014, giới chức Catalonia triển khai cuộc khảo sát về vấn đề ly khai. Kết quả cho thấy 80% lượng người đi bỏ phiếu mong muốn độc lập. Ảnh: Getty.
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 9
Ngày 1/10 vừa qua, chính quyền xứ Catalonia tổ chức trưng cầu dân ý vào ngày 1/10 để quyết định việc ly khai rời khỏi chính quyền trung ương. Chính phủ Tây Ban Nha tuyên bố ngăn chặn cuộc bỏ phiếu và nói rằng nó "vi hiến". Phát ngôn của chính quyền Catalonia, ông Jordi Turull, cho biết 90% cử tri trong cuộc trưng cầu dân ý mong muốn độc lập. Ngược lại, 8% cử tri phản đối việc vùng tự trị này tách ra khỏi Tây Ban Nha. Ảnh: The NYT.
Catalonia va khao khat doc lap 1.000 nam anh 10
Ngày 10/10, thủ hiến Catalonia đã đề nghị hội đồng lập pháp hoãn ra quyết định về kết quả trưng cầu dân ý để kéo dài quá trình đàm phán với các bên liên quan. Nhà nước Catalonia vẫn chưa ra đời. Ảnh chụp tuyên ngôn độc lập được ký bởi các thành viên trong chính phủ Catalonia tại Barcelona. Tương lai của Catalonia đang là dấu hỏi lớn. Ảnh: Reuters.

Khủng hoảng Catalonia: Lùi một bước trời yên biển lặng

Tuyên bố độc lập “lửng lơ” của thủ hiến Catalonia đã đẩy quyền quyết định ngã rẽ tiếp theo cho cuộc khủng hoảng đòi độc lập về phía chính quyền Madrid.

Dưới sức ép quốc tế, Catalonia hoãn tuyên bố độc lập

Thủ hiến Carles Puigdemont của vùng tự trị Catalonia (Tây Ban Nha) đề nghị hội đồng lập pháp hoãn ra quyết định về kết quả trưng cầu dân ý để tiếp tục đàm phán.

Thế Long (tổng hợp)

Bạn có thể quan tâm