Bí mật thứ tư, nguyên tắc về sự nâng cấp: “Tôi muốn nói rằng chẳng cần thiết phải phát minh một loại bánh xe khác làm gì. Những phát minh vĩ đại nhất của loài người đều chỉ là việc cải tiến những cái có sẵn. Cải tiến ở đây mang ý nghĩa là dùng những cái có sẵn và tìm cách làm cho chúng đơn giản hơn, dễ sử dụng hơn và hiệu quả hơn.” Tất nhiên, nhiều người Do Thái đã có những ý tưởng tác động đến toàn nhân loại nhưng họ cũng đủ khôn ngoan để tiếp thu những tinh hoa của các nền văn hóa và những con người sống quanh họ để đáp ứng nhu cầu của mình.

Bí mật thứ năm, hãy tìm cho mình một người truyền cảm hứng: Cảm hứng sinh ra sự tự tin. Nó đánh thức niềm tin và sức mạnh sâu bên trong mà ta không hề nhận ra là mình có. Nó giúp ta phát huy tốt nhất khả năng của mình. Có thể nói cảm hứng chính là nút khởi động, nguồn năng lượng cho ta khi mọi chuyện không suôn sẻ, cũng là thứ giúp tăng tốc những khả năng của ta.

“Hãy tìm cho mình một hình mẫu để bắt chước, bước những bước của người đó (nhưng không phải hoàn toàn mù quáng, và trên đường đi, hãy thêm những sáng tạo, cải tiến của bản thân). Chúng ta không thể làm tốt một điều gì nếu không để tâm vào nó hay chỉ đơn giản là không thích làm nó. Hãy tự tạo cảm hứng cho công việc của mình, nếu cảm thấy mất hứng thú, hãy dừng lại nghỉ ngơi một chút rồi quay lại công việc với một thái độ khác hơn. Hãy làm tốt nhất trong khả năng của bạn.

Tranh vẽ về người Do Thái cổ xưa. Ảnh: Jewishstudies.

Bí mật thứ sáu, không bao giờ được lãng quên lịch sử và hãy tin tưởng rằng bạn có thể ghi nhớ hầu hết mọi thứ. Tương lai của người Do Thái có nền tảng là quá khứ, một quá khứ mà người Do Thái có nghĩa vụ truyền lại và tiếp tục.

Lịch sử của người Do Thái chứa đựng đầy nỗi đau. Vậy chẳng phải sẽ tốt hơn nếu quên đi quá khứ và bước tiếp sao? Câu trả lời là “không”. “Ta không được phép quên đi quá khứ cay đắng, đau thương nhưng phải xóa đi những vết sẹo của quá khứ đó để sống cuộc sống của mình mà không phải mang trên mình gánh nặng của sự trả thù vô ích. Nhớ và quên để có thể sống một cuộc sống cân bằng và lành mạnh.”

Và người Do Thái có một phương pháp độc đáo để lưu giữ lại lịch sử của mình. Họ không lưu trữ lượng thông tin khổng lồ đó bằng máy tính hay trên giấy - những thứ vật chất có thể bị phá hủy. Sẽ ra sao nếu máy tính bị hỏng hay một ngày, những cuốn sách bị kẻ thù đốt rụi? Nỗi lo sợ phải phụ thuộc vào những thứ vật chất, như sách chẳng hạn, là rất lớn đối với một dân tộc sống lang thang và luôn bị săn đuổi.

Đó là lý do vì sao họ biết rằng nếu muốn bảo vệ truyền thống của mình, họ phải dựa vào một thứ mà không sức mạnh nào hủy hoại được - trí nhớ của mỗi người dân Do Thái trong tập hợp trí nhớ của toàn dân tộc. Vì vậy, trong khi các dân tộc khác ghi lại những câu chuyện, lịch sử của mình thì họ, những người Do Thái, lại tin tưởng vào trí nhớ.