Cách Amazon dùng cả thập kỷ để cài cắm gián điệp vào đối thủ

Suốt 10 năm, các công nhân tại một nhà kho ở bang Seattle chỉ lặp đi lặp lại một vài đầu việc nhất định: vận chuyển hộp giày, mẫu ghế nằm bãi biển, áo phông in hình Marvel và các món hàng bày bán trên các sàn thương mại trực tuyến trải dài khắp nước Mỹ.

Đây đều là những mặt hàng của công ty Big River Services International. Trung bình mỗi năm công ty này thu gần 1 triệu USD tiền hàng từ eBay, Shopify, Walmart và Amazon. Nhưng có một điều không ai hay biết. Công ty này chính là “tay trong” của Amazon, được cài cắm và các sàn thương mại điện tử đối thủ để thu thập bí mật kinh doanh.

Đổi email, lén chụp màn hình nội bộ để cài cắm gián điệp trót lọt

Ra đời từ năm 2015, công ty này xuất phát từ dự án có tên mã “Project Curiosity” của Amazon. Mục tiêu của Big River là tận dụng doanh số bán hàng để lấy thống kê báo giá, logistics, thanh toán và các chi tiết khác trên các sàn thương mại điện tử đối thủ. Sau đó, công ty tay trong này sẽ chia sẻ thông tin đó với Amazon để gã khổng lồ công nghệ đưa ra các quyết sách cho hoạt động kinh doanh của chính họ.

Các tay trong trà trộn vào nội bộ của đối thủ cạnh tranh, nhận mình là nhân viên của Big River Services, che giấu việc họ làm việc cho Amazon. Những người này được cung cấp các địa chỉ email không thuộc Amazon, có tên miền @bigriverintl.com để gửi email cho các nền tảng khác mà không bị phát hiện.

Những nhân viên Amazon đội lốt là nhà bán lẻ bên thứ 3 để trà trộn vào các sàn thương mại điện tử đối thủ. Ảnh: New York Times.

Nhưng khi liên lạc với nội bộ Amazon, họ sẽ sử dụng địa chỉ email tập đoàn. Các nhân viên chia sẻ báo cáo thu thập cho các giám đốc điều hành của Amazon bằng cách sử dụng bản giấy, đánh số bí mật thay vì email hay tài liệu trực tuyến.

Họ không được phép thảo luận về công việc của mình với những nhân viên Amazon khác. Trong những ngày đầu, một số thành viên nhóm Big River phải tạm dừng công việc thường nhật ở Amazon để đến kho thực hiện các đơn đặt hàng và đóng gói gửi đi.

Khi có quyền truy cập vào hệ thống người bán của đối thủ, các thành viên Big River được hướng dẫn chụp ảnh màn hình các bảng báo giá, hệ thống quảng cáo, danh mục hàng hóa của đối thủ cạnh tranh.

Một số người cho biết họ không được phép gửi ảnh chụp màn hình qua email cho nhân viên Amazon. Thay vào đó, họ phải trực tiếp đưa ảnh cho những người ở bộ phận Marketplace của doanh nghiệp để không để lại bất cứ dấu vết gì. Amazon sau đó đã thay đổi nền tảng, cải thiện trải nghiệm của người bán trên trang web của mình dựa trên các thông tin này.

Nội bộ tập đoàn còn soạn hẳn một bộ tài liệu về quản lý khủng hoảng nội bộ để ra lời khuyên nên nói những gì nếu bị phát hiện. Câu trả lời cho các câu hỏi nên là: "Chúng tôi cung cấp nhiều loại sản phẩm cho khách hàng thông qua một số công ty con và kênh trực tuyến”.

Trong trường hợp rò rỉ, những tay trong sẽ giải thích rằng họ làm việc với Amazon để cải thiện trải nghiệm người bán trên sàn này, đồng thời nói rằng nghiên cứu như vậy là bình thường, nguồn tin nội bộ cho biết.

Từ dự án nghiên cứu thị trường, đến công ty “tình báo” của riêng Amazon

“Đánh giá và thẩm định thị trường là một thông lệ phổ biến trong kinh doanh. Giống như nhiều nhà bán lẻ khác, Amazon cũng có các đội ngũ chuyên đánh giá và nghiên cứu trải nghiệm của khách hàng, bao gồm cả các đối tác bán hàng của chúng tôi, để cải thiện hiệu suất hợp tác”, một phát ngôn viên của Amazon cho biết. Gã khổng lồ tin rằng các đối thủ của họ cũng nghiên cứu về Amazon bằng cách bán hàng trên website, đại diện khẳng định.

Amazon có thể đối mặt với các vấn đề pháp lý nếu cài cắm gián điệp vào các sàn thương mại điện tử đối thủ. Ảnh: Bloomberg.

Theo Wall Street Journal, hầu như tất cả công ty đều nghiên cứu về đối thủ cạnh tranh. Họ đọc các tài liệu được công khai để nắm thông tin, hay mua sắm tại cửa hàng để thăm dò thị trường. Tuy nhiên, các luật sư cho rằng có ranh giới nhất định giữa việc thu thập thông tin công khai và cài cắm gián điệp.

Các công ty có thể gặp rắc rối pháp lý vì những hành động như thuê nhân viên cũ của đối thủ để lấy bí mật thương mại hoặc hack hệ thống đối thủ. Elizabeth Rowe, giáo sư tại Trường Luật Đại học Virginia, cho biết việc lấp liếm thông tin với các đối thủ cạnh tranh để có được thông tin độc quyền có thể dẫn đến các vụ kiện về tội chiếm đoạt bí mật thương mại.

Nhiều năm qua, Amazon đã duy trì đội ngũ thẩm định chuyên đánh giá các đối thủ để đảm bảo trải nghiệm tốt nhất cho người mua trên trang web của mình. Nhóm đã đặt hàng trên các website như Walmart để giao hàng khắp nước Mỹ để so sánh thời gian vận chuyển, chính sách thanh toán của đối thủ cạnh tranh. Các công ty khác cũng có đội ngũ để so sánh mình với đối thủ.

Đến cuối năm 2015, nhóm đánh giá của Amazon đã đề xuất một dự án khác. Họ tạo ra một số thương hiệu để bán trên Amazon nhằm xem điểm khó khăn của người bán là gì. Họ cũng bán các mặt hàng trên các sàn thương mại đối thủ để so sánh trải nghiệm.

Sau đó, đội ngũ giới thiệu “Project Curiosity” cho ban quản lý cấp cao và được chấp thuận. Những người này mua hàng tồn kho, sử dụng một công ty vỏ bọc và tìm kho hàng ở Mỹ, Đức, Anh, Ấn Độ và Nhật Bản để đóng giả là người bán trên trang web của đối thủ cạnh tranh. Sau khi đi vào hoạt động, trọng tâm của dự án nhanh chóng bắt đầu chuyển sang thu thập thông tin về các đối thủ.

Cách Amazon trà trộn vào các sàn đối thủ

Tại Mỹ, nhóm Big River bắt đầu bằng việc thu mua hàng hóa từ các nhà bán lẻ ở Seattle được giảm giá vì “sắp ngừng kinh doanh”. Trong buổi chào hàng, các lãnh đạo của Project Curiosity đã xác định các sàn thương mại trực tuyến mà họ muốn bán hàng, bao gồm Best Buy và Overstock.

Mặt hằng thuộc nhà bán Atlantic Lot nhưng trên thục tế là do Big River phân phối, nhằm thu thập thông tin. Ảnh: Wall Street Journal.

Trong đó, mục tiêu hàng đầu của họ là Walmart, đối thủ lớn nhất của Amazon. Nhưng Walmart có tiêu chuẩn cao dành cho người bán trên sàn của mình. Sàn chỉ chấp nhận những nhà cung cấp đã bán số lượng lớn trên các sàn thương mại điện tử khác. Do đó, ban đầu, Big River không đủ điều kiện để trở thành người bán Walmart Marketplace.

Nguồn tin nội bộ cho biết để đáp ứng ngưỡng doanh thu của Walmart, nhóm Big River đã “bơm” sản phẩm thông qua Amazon.com để tăng tổng thu nhập. Mục tiêu của Big River không phải là bán được nhiều hàng trên các nền tảng cạnh tranh, mà chỉ đơn giản là sử dụng số liệu để giành quyền truy cập.

Đến năm 2019, Big River cuối cùng đã có mặt trên trang web của Walmart. Trong tháng này, Big River có khoảng 15 sản phẩm được niêm yết trên Walmart.com dưới tên người bán Atlantic Lot, bao gồm ghế bãi biển, chảo và hộp đựng thức ăn cỡ lớn. Theo nguồn tin nội bộ, vào năm 2023, Big River có doanh thu hơn 125.000 USD chỉ tính riêng trên Walmart.

Trên thực tế, Walmart không biết rằng Amazon là người đứng sau những người bán lẻ trên các trang Walmart và Flipkart trước khi Wall Street Journal “bóc trần” sự thật.