Sự lo ngại bao trùm Pakistan khi số ca nhiễm Covid-19 ở nước này tăng gấp 12 lần kể từ cuối tuần, sau sự thất bại của chính phủ trong việc ngăn chặn sự lây lan từ nước láng giềng Iran, nơi gần 1.000 người đã chết vì dịch bệnh, South China Morning Post cho biết.
Số ca nhiễm Covid-19 ở Pakistan từ 20 ca vào ngày 13/3, tăng lên đến 249 ca vào ngày 18/3, khi các quan chức 4 tỉnh sàng lọc hàng nghìn người hành hương trở về từ Iran, trước đây được tổ chức tại các trại cách ly ở biên giới với Iran. Một người mắc bệnh đã chết sau khi máy thở dùng để hỗ trợ điều trị cho anh ta bị hỏng.
Chính quyền tỉnh miền nam Sindh, nơi ghi nhận 181 ca nhiễm cho đến nay, hôm 17/3 đã ra lệnh đóng cửa 15 ngày đối với văn phòng tỉnh, nhà hàng và chợ. Các dịch vụ xe buýt liên tỉnh bị đình chỉ.
Tuần trước, tỉnh trưởng Murad Ali Shah của bang Sindh đã chỉ thị cho các trường học và cao đẳng trong tỉnh đóng cửa cho đến ngày 30/5 và cấm các cuộc tụ họp nơi công cộng. Chính quyền một số tỉnh khác cũng bắt đầu áp dụng các biện pháp hạn chế theo từng phần.
Khó phong tỏa
Dù các cuộc tụ họp tôn giáo ở Iran khiến virus corona lây lan sang Pakistan và các quốc gia khác trong khu vực, nhưng chính phủ đã không ra lệnh cấm các hội thánh tổ chức cầu nguyện, dù việc này đã bị đình chỉ ở một số quốc gia Hồi giáo khác.
 |
| Thủ tướng Khan nói rằng việc phong tỏa các thành phố có thể làm tăng tỷ lệ thất nghiệp. Ảnh: AP. |
Thay vào đó, các quan chức chính phủ đã thương lượng một thỏa hiệp với các giáo sĩ đã bị chính trị hóa ở Pakistan, theo đó, các buổi cầu nguyện ngắn hơn vẫn sẽ được tổ chức, trong khi các hội thánh hàng tuần vào thứ 6 sẽ được tổ chức nhỏ theo ca.
Chính phủ của Thủ tướng Imran Khan chỉ bắt đầu phổ biến lời khuyên cho công chúng về cách tránh nhiễm virus sau cuộc họp hôm 13/3.
Trong bài phát biểu đầu tiên trước công chúng kể từ khi ca nhiễm Covid-19 đầu tiên được xác nhận ở Pakistan vào ngày 26/2, Thủ tướng Khan, hôm 17/3 đã loại trừ việc phong tỏa các thành phố ở Pakistan, vì có thể dẫn đến thất nghiệp hàng loạt và người dân sẽ chết vì đói.
“Tình hình ở Pakistan không giống như ở Mỹ hay châu Âu. Ở nước ta có tình trạng đói nghèo, với 25% dân số sống trong tình trạng cực kỳ nghèo khổ”, Thủ tướng Khan nói trên sóng truyền hình.
Thủ tướng Khan không công bố các giải pháp ngăn chặn dịch bệnh như một số người dự đoán, thay vào đó, ông khuyên người dân Pakistan nên chuẩn bị cho một dịch bệnh trên toàn quốc. Ông đảm bảo với người dân rằng phần lớn những người nhiễm bệnh sẽ phục hồi sau khi bị các triệu chứng nhẹ. “Đừng hoảng loạn”, Thủ tướng Khan hối thúc.
Lời kêu gọi bình tĩnh của Thủ tướng Khan được đưa ra như một trò chơi chính trị đổ lỗi trước làn sóng giận dữ, vì sự thất bại của các quan chức trong việc xét nghiệm virus cho hơn 5.000 người bị cách ly tại một trại ở Taftan, gần biên giới với Iran.
Sau 14 ngày ở trong lều trại, nơi họ không được xét nghiệm virus, trừ khi bị sốt. Những người cách ly được phép về nhà, kéo theo hành trình dài hàng trăm km xuyên qua tỉnh Balochistan rộng lớn và hẻo lánh, đến các khu vực đông dân cư khác của đất nước, với nhiều chuyến xe buýt, xe lửa nối liền các đô thị.
Cách ly muộn màng
Ban đầu, chỉ có chính quyền tỉnh Sindh khẳng định những người hành hương trở về được di chuyển đến cơ sở kiểm dịch chuyên dụng mà tỉnh đã lập sẵn, nơi các xét nghiệm sau đó tìm thấy hàng chục người nhiễm bệnh.
 |
| Một người dân Pakistan cầm chiếc bảng kêu gọi mọi người đề phòng sự lây lay của virus. Ảnh: AP. |
Phát hiện này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo ở Islamabad, kéo theo cuộc săn lùng của cảnh sát đối với những người hành hương trở về mà không bị giám sát. Ở tỉnh Punjab, nơi có hơn một nửa trong số 208 triệu dân Pakistan sinh sống, hơn 1.200 người hành hương trở về không được cách ly. Trong đó có ít nhất một người chủ động trốn cảnh sát bằng cách di chuyển từ thành phố này sang thành phố khác.
Sau khi việc theo dõi muộn màng, người hành hương trở về mới được đưa vào các cơ sở cách ly sắp xếp vội vàng ở các tỉnh. Tỷ lệ cao những người được xét nghiệm dương tính với virus tương tự tỉnh Sindh, xác nhận nỗi sợ hãi virus đã quá muộn để ngăn chặn.
Thay vì đóng cửa để giải quyết khủng hoảng, chính quyền liên bang và các tỉnh đã cãi nhau về người chịu trách nhiệm. Đáp lại những lời chỉ trích, Zoch Lango, người đứng đầu sở nội vụ ở bang Balochistan, thừa nhận đơn vị xét nghiệm di động được sử dụng tại trại kiểm dịch Taftan đã gặp trục trặc, khi chỉ phát hiện được 7 ca nhiễm virus.
 |
| Những trại cách ly tạm bợ được dựng lên ở biên giới với Iran đã không làm tốt vai trò ngăn chặn sự lây lan của virus. Ảnh: AP. |
Trong khi đó, tỉnh trưởng Jam Kamal Khan của bang Balochistan đã phàn nàn rằng chính quyền của ông được kiểm soát bởi đảng Insaf của Thủ tướng Khan, đã nhận được rất ít sự hỗ trợ từ chính phủ liên bang, bao gồm chỉ 300 bộ kit xét nghiệm virus corona.
Tỉnh trưởng Shah của bang Sindh, một chính trị gia đảng đối lập đã chỉ trích Islamabad thiếu hợp tác, sau khi chính quyền của ông yêu cầu nhập 10.000 bộ kit xét nghiệm virus.
Dù Trung Quốc đã viện trợ khẩn cấp cho Pakistan lô thiết bị y tế bằng đường không vào ngày 10/3, gồm 12.000 bộ kit xét nghiệm, 300.000 khẩu trang và 10.000 bộ đồ bảo hộ, các bác sĩ tại bệnh viện nhà nước ở Islamabad và ở bang Punjab tiếp tục phàn nàn về việc bị từ chối tiếp cận với thiết bị bảo vệ.
Bộ dụng cụ thiết yếu này rõ ràng đang được chính phủ liên bang tích trữ, để chuẩn bị cho dịch bệnh trên toàn Pakistan như những gì Thủ tướng Khan dự đoán, Mosharraf Zaidi, một chuyên gia về chính sách công tại Islamabad nhận định.
Ông cho biết hệ lụy của việc Pakistan không ngăn chặn quyết liệt sự lây lan của virus là rất sâu sắc. “Một khả năng rất cao về sự phá vỡ trật tự công cộng, một khi các bệnh viện bắt đầu phải ưu tiên cho bệnh nhân sẽ tăng theo cấp số nhân, khi lượng nhiễm bệnh và tử vong tăng lên”, ông Zaidi viết trên Twitter.
