Mâu thuẫn trong đảng Cộng hòa ngày càng hiện rõ, khi có những ý kiến trái ngược nhau về cách trừng phạt hai nghị sĩ trong đảng.
Hai người đang gây tranh cãi là Hạ nghị sĩ Marjorie Taylor Greene (bang Georgia), người thường xuyên phát tán thuyết âm mưu, thậm chí cổ vũ bạo lực đối với chính đồng nghiệp trong Quốc hội, và Hạ nghị sĩ Liz Cheney (bang Wyoming), một lãnh đạo trong đảng đã bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump.
 |
| Ông Mitch McConnell và ngày càng nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa lên tiếng ủng hộ bà Liz Cheney, người bỏ phiếu luận tội ông Trump. Ảnh: New York Times. |
Đảng Cộng hòa họp kín giữa tranh cãi gay gắt
Theo New York Times, những người trung thành với ông Trump muốn tước bỏ cương vị lãnh đạo đảng của bà Liz Cheney, người quyền lực thứ ba trong đảng Cộng hòa, nhằm trừng phạt việc bà bỏ phiếu luận tội ông Trump.
Trái lại, những người phê phán ông Trump lại muốn trừng phạt bà Marjorie Taylor Greene, tước vị trí của bà trong các ủy ban vì đã phát tán thông tin sai sự thật, có lời lẽ kích động và cổ vũ bạo lực, thậm chí còn ám chỉ việc bắn chết nghị sĩ Dân chủ.
Đảng Cộng hòa dự kiến có cuộc họp kín ngày 3/2 (giờ Mỹ) để thảo luận các động thái tiếp theo đối với hai nghị sĩ trên. Nhưng không chỉ là vấn đề trừng phạt thế nào, hai nghị sĩ trên còn đại diện cho những tranh cãi gay gắt về chính tương lai của đảng Cộng hòa.
Một bên trong cuộc tranh cãi là ông Trump cùng đa số nghị sĩ Cộng hòa trong Hạ viện.
Bên kia là ngày càng nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa, bao gồm lãnh đạo phe Cộng hòa Mitch McConnell. Những người này đã lên tiếng ủng hộ bà Liz Cheney, người bỏ phiếu luận tội ông Trump.
Bị “kẹt” ở giữa là các lãnh đạo đảng. Hạ nghị sĩ Kevin McCarthy, bang California, lãnh đạo phe Cộng hòa trong Hạ viện, đang chịu sức ép từ cả hai bên. Ông McCarthy đã tới thăm ông Trump ở Mar-a-Lago vào cuối tuần trước.
Tương tự, ông Mitch McConnell, vốn ít khi nói về mâu thuẫn nội bộ một cách công khai, buộc phải lên tiếng với hai tuyên bố vào tối 1/2. Một tuyên bố khen ngợi bà Cheney, tuyên bố còn lại có ý lên án bà Greene (nhưng không nêu đích danh) về những “lời nói dối”, trở thành “khối ung thư” của đảng Cộng hòa.
Việc ông McConnell lên tiếng như vậy càng tăng sức ép lên ông McCarthy, đồng thời cho thấy ông McConnell muốn chống lại Tổng thống Trump và “thương hiệu” chính trị kích động, đầy thuyết âm mưu của ông Trump.
Nhưng ông McCarthy khác với ông McConnell về toan tính chính trị. Ông McCarthy, lãnh đạo đảng Cộng hòa ở Hạ viện, muốn giành lại đa số ở Hạ viện về cho đảng Cộng hòa. Nhiều cuộc đua hạ nghị sĩ dựa vào thành phần cử tri ở cấp địa phương, vốn trung thành với ông Trump. Vì vậy, các hạ nghị sĩ muốn giữ ghế không dám “trái ý” cựu tổng thống.
Vì vậy mà ông McCarthy vẫn giữ im lặng trước những tranh cãi xoay quanh bà Greene. Ông xuống Florida thăm ông Trump.
 |
| Bà Marjorie Taylor Greene, bang Georgia, bị phản ứng kịch liệt vì thường xuyên phát tán thuyết âm mưu, có những phát ngôn cổ vũ bạo lực. Ảnh: New York Times. |
“Nếu bỏ phiếu kín, đảng Cộng hòa sẽ cách chức bà Greene”
Ở Thượng viện, các nghị sĩ Cộng hòa cũng sẽ phải lựa chọn có bỏ phiếu kết án ông Trump tại phiên xử luận tội vào tuần sau hay không.
Cho đến giờ, chưa có dấu hiệu cho thấy sẽ có đủ số phiếu (2/3 số ghế Thượng viện) để có thể kết án ông Trump trong phiên xử luận tội. Tuần trước, 45/50 thượng nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu ủng hộ một động thái nhằm chặn phiên tòa xét xử.
Nỗ lực trên không được thông qua, vì đảng Dân chủ chiếm 50 ghế còn lại trong Thượng viện. Nhưng số phiếu thể hiện rằng đa số thượng nghị sĩ Cộng hòa vẫn không dám chống lại cựu tổng thống.
Dù vậy, ngày càng nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa vẫn tỏ rõ lập trường phản đối bà Greene vì phát tán thuyết âm mưu, kích động bạo lực. Họ đi theo lãnh đạo của mình, ông McConnell, và không ngần ngại xen vào tranh cãi ở Hạ viện. Ngày càng nhiều thượng nghị sĩ kêu gọi lãnh đạo đảng tại Hạ viện, ông McCarthy, trừng phạt bà Greene.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, đảng Cộng hòa, bang South Carolina, lên Twitter thể hiện sự ủng hộ với bà Cheney, người bỏ phiếu luận tội ông Trump, gọi bà Cheney là “một trong những tiếng nói bảo thủ mạnh mẽ và giá trị nhất trong đảng Cộng hòa”.
Nhưng ông Graham cũng dè dặt và nói chưa thể phê phán bà Greene. Ông nói cần tìm hiểu thêm xem thông tin về các phát ngôn của bà có chính xác hay không.
Khác các thượng nghị sĩ, các lãnh đạo đảng Cộng hòa ở Hạ viện vẫn im lặng về lập trường của họ đối với bà Cheney và bà Greene. Ngay cả nếu họ không đồng tình về ảnh hưởng của ông Trump lên đảng Cộng hòa, họ chỉ có thể giữ kín, vì hiểu rằng để thắng được nhiều ghế Hạ viện, vẫn cần khối cử tri trung thành với ông Trump.
Nhận định về việc ông McCarthy im lặng trước sức ép từ hai phía, ông Carlos Curbelo, cựu nghị sĩ Cộng hòa từ bang Florida, cho rằng: “Ông McCarthy đang cố tìm sự cân bằng giữa lợi ích lâu dài của đảng và lợi ích ngắn hạn của chính mình, của các đồng nghiệp khác trong Hạ viện”.
Ông Curbelo nói nếu có cuộc bỏ phiếu kín xem có phế truất bà Greene hay không, chắc chắn số phiếu đòi cách chức bà Greene sẽ áp đảo. Nhưng nếu là cuộc bỏ phiếu công khai, các nghị sĩ sẽ không dám bỏ phiếu cách chức.
Về phần mình, bà Green tuyên bố vào cuối tuần rằng bà đã nói chuyện với cựu Tổng thống Trump và nhận được sự ủng hộ của ông Trump - một lời đe dọa ngầm gửi đến các nghị sĩ Cộng hòa muốn trừng phạt bà.
Sang ngày 1/2, bà nói sẽ “sớm” gặp Tổng thống Trump ở Mar-a-Lago.
