Tại căn phòng phía nam Nhà Trắng, nơi có bối cảnh gợi lên cảnh quay về trung tâm điều khiển trên phi thuyền trong bộ phim “Du hành giữa các vì sao", Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris đang chờ đợi.
Bên cạnh họ là quyền Giám đốc Văn phòng Chính sách Khoa học và Công nghệ Nhà Trắng Alondra Nelson, ông Bill Nelson - Giám đốc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), và Jane Rigby - nhà khoa học thuộc dự án hoạt động kính thiên văn Webb.
Mỗi người ngồi ở một chiếc bàn nhỏ, cách đều nhau trước màn hình lớn, chiếu các quan chức NASA. Và rồi màn hình dần thay thế bằng hình ảnh vũ trụ với những chấm nhỏ các thiên hà, thu hút tràng pháo tay khắp căn phòng, theo New York Times.
Đó là hình ảnh được chụp bởi James Webb - kính viễn vọng không gian lớn nhất từng được chế tạo. Màu sắc trong bức ảnh rất phong phú từ hồng đến các tông màu xanh lam, cam và trắng, cho thấy một khoảng không gian mênh mông với những thiên hà và tinh tú mờ nhạt nhất từng được quan sát.
 |
| Tổng thống Mỹ Joe Biden được các quan chức NASA giới thiệu sơ lược khi xem những hình ảnh đầu tiên từ kính viễn vọng không gian Webb tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters. |
"Cửa sổ mới nhìn vào lịch sử vũ trụ"
Trong một sự kiện ngắn tại Nhà Trắng vào tối 11/7, Tổng thống Joe Biden đã công bố hình ảnh mà NASA và các nhà thiên văn học ca ngợi là “có độ sâu và sắc nét” chưa từng có trong quá khứ về vũ trụ sơ khởi.
Khi công bố về bức ảnh tại buổi lễ, ông Biden nhấn mạnh đây là “một ngày lịch sử” vì kính viễn vọng khoa học không gian lớn nhất và mạnh nhất thế giới đã cung cấp một “cửa sổ mới để nhìn vào lịch sử vũ trụ của chúng ta”.
“Hôm nay, chúng ta được nhìn thấy ánh sáng đầu tiên chiếu qua cửa sổ đặc biệt đó. Những ánh sáng từ các thế giới khác, những vì sao quay quanh quỹ đạo và cách xa chúng ta”, ông cho biết.
“Đây là ánh sáng lâu đời nhất từng được ghi lại trong lịch sử vũ trụ từ 13 tỷ năm trước, để tôi nhấn mạnh lại, 13 tỷ năm trước”, tổng thống Mỹ nói.
Hình ảnh do ông Biden và lãnh đạo NASA Bill Nelson công bố là một cụm thiên hà, được gọi chung là SMACS 0723, đóng vai trò như chiếc thấu kính khổng lồ giúp phóng đại những vật thể siêu mờ và siêu xa từ các thiên hà ở phía sau nó.
Giáo sư Avi Loeb, chuyên ngành thiên văn học tại Đại học Harvard, cho biết các vòng cung màu đỏ là thiên hà cổ đại, các vòng tròn và hình elip màu sáng thuộc về cụm thiên hà trẻ hơn ở phía trước.
 |
| Bức ảnh màu đầu tiên của James Webb được NASA công bố ngày 11/7. Ảnh: NASA. |
Theo AFP, hình ảnh màu đầu tiên từ siêu kính viễn vọng James Webb là hình ảnh sâu nhất mà nhân loại từng thấy về cả thời gian và khoảng cách.
“Chúng ta đã có thể thấy những gì mà chưa ai từng thấy trước đây”, ông Biden nói. "Chúng ta có thể đến những nơi mà chưa ai từng đặt chân trước đó".
Thông báo của người đứng đầu Nhà Trắng đóng vai trò như một đoạn giới thiệu trước khi NASA công bố toàn diện hơn những hình ảnh mới tại buổi họp báo vào sáng 12/7 (giờ địa phương) tại thành phố Greenbelt, bang Maryland.
Tai đây, các nhà khoa học sẽ tiết lộ những gì mà siêu kính viễn vọng Webb đã quan sát được trong suốt 6 tháng qua, hé lộ chi tiết về bầu khí quyển của các hành tinh xa xôi, "vườn ươm sao" nơi các ngôi sao hình thành, các thiên hà và đám mây xung quanh một ngôi sao sắp chết.
Khám phá tận cùng của vũ trụ
Đối với ông Biden, việc tiết lộ những hình ảnh cũng là cơ hội để tham gia trực tiếp vào một sự kiện mà gần như chắc chắn sẽ khuấy động sự ngạc nhiên và tự hào của người Mỹ.
Điều này có ý nghĩa đặc biệt vào thời điểm mà tỷ lệ tín nhiệm của ông đang giảm mạnh sau khi giá thực phẩm và xăng dầu tăng cao, trong khi các thành viên đảng Dân chủ đặt câu hỏi về khả năng đấu tranh cho quyền kiểm soát súng và quyền phá thai của chính quyền Biden.
Ông Nelson, giám đốc NASA, cũng giới thiệu tiềm năng khoa học của siêu kính viễn vọng trong sự kiện tại Nhà Trắng.
“(Nhờ Webb) chúng ta sẽ có thể trả lời những câu hỏi mà chúng ta thậm chí còn chưa biết câu hỏi là gì”, ông nói.
 |
| Kính viễn vọng không gian James Webb tại Northrop Grumman, Redondo Beach, California (Mỹ). Ảnh: Northrop Grumman. |
Khi giám đốc NASA nói thêm rằng công nghệ này có thể xác định liệu các hành tinh khác có thể sinh sống được hay không, tổng thống Mỹ đã phải cảm thán.
Sau buổi lễ, giữa lúc được hộ tống ra khỏi phòng họp, người ta còn nghe thấy câu nói đùa của ông Biden: “Tôi tự hỏi báo chí ở những hành tinh khác sẽ như thế nào”.
Được xây dựng với kinh phí 9 tỷ USD, kính viễn vọng James Webb được phóng lên quỹ đạo quay quanh Mặt Trời vào tháng 12/2021, cách xa Trái Đất khoảng 1,6 triệu km.
Một trong những sứ mệnh tham vọng nhất của kính thiên văn Webb là nghiên cứu một số ngôi sao và thiên hà đầu tiên trong vũ trụ ngay sau vụ nổ Big Bang 14 tỷ năm trước.
Mặc dù bức ảnh chụp nhanh hôm 11/7 có thể chưa đạt đến mục tiêu này, nó đã chứng minh nguyên tắc kỹ thuật và gợi ý về những gì còn có thể làm hơn thế nữa từ các công cụ khoa học - thứ mà các nhà thiên văn đã chờ đợi hàng thập kỷ để công bố.
“Mặc dù đây không phải là hình ảnh xa nhất Webb có thể thấy, nó là bức ảnh sâu nhất từng được chụp, và cho thấy sức mạnh của kính viễn vọng này: Cảm biến cực lớn, bước sóng rộng và hình ảnh rõ nét", ông Jonathan Lunine, chủ nhiệm khoa thiên văn tại Đại học Cornell, nhận định sau khi bức ảnh được công bố.
Trong khi đó, Priyamvada Natarajan - chuyên gia nghiên cứu về lỗ đen và các thiên hà sơ khởi - tại Đại học Yale cho biết khi kính thiên văn “thu thập nhiều dữ liệu hơn trong những năm tới, chúng ta có thể khám phá ra rìa của vũ trụ theo cách chưa từng thấy".
