Ngày 25/3, các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa đã gấp rút thông qua một luật mới về bầu cử tại bang Georgia. Luật sẽ hạn chế một số hình thức bỏ phiếu.
Trước đó, trong chiến dịch tranh cử của mình, cựu Tổng thống Trump đã cáo buộc một số hình thức bỏ phiếu, bao gồm bỏ phiếu qua thư, đã tiếp tay cho gian lận bầu ở hai bang Georgia và Arizona.
Chính vì vậy, việc thay đổi luật bầu cử tại bang Georgia có thể được xem là một chiến thắng của ông Trump dù cuộc bầu cử đã kết thúc.
Luật mới này được CNN nhận xét là nhắm đến các cử tri Dân chủ và da đen tại bang chiến trường quan trọng Georgia. Một số bang khác của đảng Cộng hòa cũng đang xem xét áp dụng luật này.
Nhận xét về các nỗ lực của đảng Cộng hòa nhằm hạn chế bỏ phiếu ở nhiều bang, Tổng thống Biden nói trong một cuộc họp báo ngày 25/3: “Tôi e rằng toàn bộ điều này khiến nước Mỹ không còn giống nước Mỹ. Điều này thật bệnh hoạn”.
 |
| Tổng thống Biden chỉ trích luật bỏ phiếu mới ở bang Georgia. Ảnh: AP. |
“Chiến thắng” của ông Trump
Cuộc bỏ phiếu năm 2020 là lần đầu tiên đảng Dân chủ giành chiến thắng tại bang Georgia kể từ năm 1992.
Vào năm bầu cử 2020, các phương thức bỏ phiếu được mở rộng, bao gồm bỏ phiếu qua thư, nhằm giúp người Mỹ dễ dàng thực hiện quyền công dân hơn trong thời kỳ đại dịch. Số lượng cử tri da đen đi bỏ phiếu trong năm 2020 tại bang Georgia rất lớn, chủ yếu ủng hộ đảng Dân chủ.
Trong cuộc đua vào Thượng viện, đảng Cộng hòa cũng mất hai ghế tại bang Georgia. Cựu Tổng thống Trump đã liên tục cáo buộc gian lận bỏ phiếu tại bang này do các hình thức bỏ phiếu mới, dù các cáo buộc này đều không có bằng chứng và hàng chục vụ kiện bị tòa án bác bỏ.
Sau khi rời Nhà Trắng, ông Trump yêu cầu các nghị viện bang do đảng Cộng hòa kiểm soát thông qua luật cấm bỏ phiếu bằng thư và ngăn các tòa án xem xét các tranh chấp bầu cử.
Theo CNN, ông Trump đang sử dụng sức ảnh hưởng của mình tại đảng Cộng hòa để gây áp lực lên các ứng viên của đảng đang tìm kiếm sự ủng hộ từ ông trong các cuộc bầu cử sơ bộ sắp tới.
 |
| Luật bỏ phiếu mới của bang Georgia được cho là nhằm hạn chế quyền bầu cử của cử tri da đen. Hầu hết họ đều bỏ phiếu cho đảng Dân chủ. Ảnh: CNN. |
Ngoài bang Georgia, đảng Cộng hòa cũng thúc đẩy nhiều bang khác thực hiện biện pháp kìm hãm cử tri ở những thành phố ủng hộ đảng Dân chủ.
Bang Iowa đã thông qua một biện pháp giới hạn bỏ phiếu vắng mặt và số giờ bỏ phiếu. Texas đang chuẩn bị áp dụng điều tương tự ở các thành phố lớn của đảng Dân chủ như Houston. Các đảng viên Cộng hòa cũng đang thúc đẩy Arizona, một bang mà ông Trump đã thua, ban hành các luật bỏ phiếu mới.
Các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa lập luận rằng các biện pháp hạn chế này là cần thiết để loại bỏ gian lận và khôi phục lòng tin của người dân Mỹ về bầu cử.
Tuy nhiên, nhiều tòa án và chính Bộ Tư pháp dưới quyền ông Trump cho rằng không có gian lận trong cuộc bầu cử 2020.
Sự nghi ngờ của cử tri phần lớn bắt nguồn từ cáo buộc vô căn cứ của ông Trump. Một phần, ông liên tục khẳng định rằng bầu cử là gian lận. Phần khác, các phương tiện truyền thông bảo thủ liên tục phát các cáo buộc của ông, CNN viết.
Hai luật bầu cử "đối đầu"
Mới đây, đảng Dân chủ đã đưa ra một dự luật bao quát về bầu cử gọi là For People Act (Đạo luật Vì Nhân dân), nhằm tạo thuận lợi hơn cho cử tri thực hiện quyền bầu cử.
Đạo luật sẽ tạo các điểm đăng ký cử tri tự động trên toàn quốc, đồng thời khôi phục một số phần trong Đạo luật Quyền Bầu cử đã bị Tòa Tối cao cắt bỏ. Đạo luật cũng sẽ tìm cách cắt giảm thời gian chờ đợi khi bỏ phiếu. Đạo luật đang chờ được Thượng viện thông qua. Tuy nhiên, theo CNN, đảng Cộng hòa đang cố sử dụng quy tắc siêu đa số nhằm ngăn chặn dự luật này. Họ coi dự luật của đảng Dân chủ là một sự chiếm đoạt quyền lực vi hiến.
Hành động ban hành luật mới của Georgia đã như một đòn giáng vào Đạo luật Vì Nhân dân.
Ông Biden đã lên án luật hạn chế của Georgia là tàn dư thời Jim Crow - khi nạn phân biệt chủng tộc được thể chế hóa. Tổng thống cũng ám chỉ rằng ông có thể loại bỏ được các cản trở ở Thượng viện để thông qua dự luật của Đạo luật Vì Nhân dân.
Ông Biden từ chối tiết lộ chiến lược của mình để dự luật được biểu quyết thành luật.
 |
| Luật bỏ phiếu mới do Thống đốc Brian Kemp (đảng Cộng hòa) ký thông qua. Ảnh: Getty. |
Đạo luật Vì Nhân dân thiết lập các tiêu chuẩn và quy định quốc gia về bầu cử đi ngược với luật của Georgia hiện tại.
Luật mới ở Georgia yêu cầu xác minh cử tri nghiêm ngặt hơn đối với các lá phiếu vắng mặt, cho phép các quan chức bang tiếp quản hội đồng bầu cử và hạn chế các thùng bỏ phiếu.
Luật này cho phép người dân Georgia thoải mái đưa ra nghi ngờ đối với việc đăng ký cử tri. Luật cũng cấm cung cấp thức ăn và nước uống cho những cử tri đang xếp hàng đợi bỏ phiếu. Bất kỳ ai vi phạm đều được tính là phạm tội nhẹ.
Georgia là một bang có đông người da đen, hầu hết họ luôn bỏ phiếu cho đảng Dân chủ. Vì vậy, điều luật trên rõ ràng muốn gây bất lợi cho cử tri người Mỹ gốc Phi ở Georgia. Động thái này của bang như một tuyên bố công khai phân biệt chủng tộc của đảng Cộng hòa, CNN nhận xét.
Áp lực lên đảng Cộng hòa
Luật bỏ phiếu mới do Thống đốc Brian Kemp (đảng Cộng hòa) ký thông qua. Năm ngoái, ông Kemp đã bị ông Trump chỉ trích nặng nề vì không ủng hộ cựu Tổng thống lật ngược kết quả bầu cử trong bang.
Ông Kemp tuyên bố rằng luật này "làm cho việc bỏ phiếu trở nên dễ dàng hơn và khó gian lận hơn”.
Trả lời CNN, Tổng thư ký bang Georgia Brad Raffensperger (đảng Cộng hòa) nói rằng ông vẫn sẽ ủng hộ quyền tự do cử tri nhưng ông không phản đối luật mới.
"Khi thực hiện luật này, tôi sẽ đảm bảo rằng không có cử tri Georgia đủ điều kiện nào bị cản trở trong việc thực hiện quyền bầu cử. Tôi cũng sẽ cố gắng khiến người dân Georgia có thể tin tưởng vào kết quả bầu cử của chúng tôi", ông Raffensperger nói.
Ông Raffensperger cũng là một trong những người từ chối giúp ông Trump lật đổ chiến thắng của ông Biden. Đầu tuần này, ông Trump tuyên bố đang ủng hộ Hạ nghị sĩ Jody Hice đánh bại ông Raffensperger trong cuộc tranh cử sơ bộ.
Chữ ký gấp rút của ông Kemp cho thấy áp lực gay gắt mà các chính trị gia đảng Cộng hòa phải đối mặt từ ông Trump và các cộng sự nếu muốn có một tương lai chính trị tốt, theo CNN.
Ông Kemp đang chuẩn bị cho cuộc tái tranh cử của mình vào năm 2022 và có thể sẽ đối đầu với bà Stacey Abrams (đảng Dân chủ) - nhà cựu lập pháp bang và là người đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của ông Biden ở Georgia.
Chia sẻ về luật bỏ phiếu mới của bang, bà Abrams nói: “Các nhà lãnh đạo Cộng hòa đang cố tình phá hoại nền dân chủ bằng cách tự cho mình quyền thay đổi kết quả bầu cử”.
 |
| Đảng viên Dân chủ người da màu ở bang Georgia biểu tình phản đối luật bỏ phiếu mới của bang. Ảnh: New York Times. |
Nhiều nhà phê bình chính trị lo ngại luật bỏ phiếu mới của bang Georgia có thể cho phép các quan chức bang từ chối cấp quyền xác nhận kết quả bầu cử cho các hạt. Luật này, cùng với các biện pháp hạn chế khác có thể sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý trước tòa.
Thật vậy, tối 25/3, ba nhóm hoạt động vì quyền bỏ phiếu đã đệ đơn chống lại luật mới của Georgia.
Damon Hewitt, quyền chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Ủy ban Luật sư về Quyền Dân sự theo Pháp luật, một tổ chức phi đảng phái, cho biết biện pháp này nhắm trực tiếp vào các cử tri da màu - những người đã tham gia với số lượng kỷ lục trong cuộc bầu cử năm 2020.
Ông Hewitt nói: “Điều này nên được xem xét là hành vi đàn áp cử tri vì phân biệt đối xử. Đây cũng là lý do mà chúng ta cần luật về quyền bầu cử của liên bang để ngăn chặn những luật này. Chúng tôi sẵn sàng hành động và bảo vệ quyền bỏ phiếu cơ bản thông qua tòa án”.
