Bộ trưởng KHĐT: Cán bộ né tránh, đùn đẩy gây thêm khó cho nền kinh tế

Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại mục tiêu GDP năm 2023 là 6,5% khó hoàn thành. Ảnh: Lê Xuân.

Khó khăn của nền kinh tế, doanh nghiệp, mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm 6,5% bị đe đọa... là những vấn đề nóng được nhiều đại biểu Quốc hội tham gia thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại tổ vào sáng 25/5.

"Nếu không có sự quyết liệt trong các quý còn lại thì rất khó đạt được mục tiêu GDP cả năm là 6,5%", đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) nói.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng Việt Nam đang đối mặt với khó khăn chung của thế giới khi độ mở của nền kinh tế cao. Ông cũng nhấn mạnh, một trong những nguyên nhân khiến nền kinh tế thêm khó khăn là tình trạng cán bộ né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm.

Mục tiêu GDP 3 quý còn lại là rất khó khăn

Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) đánh giá nền kinh tế có độ mở lớn nên chịu ảnh hưởng nặng nề khi tình hình thế giới biến động. Tăng trưởng quý I thấp hơn nhiều mục tiêu 5,6% theo nghị quyết 01 của Chính phủ.

“Theo đánh giá thì khó khăn và thách thức vẫn rất nhiều, ảnh hưởng lớn đến mục tiêu tăng trưởng. Một số địa phương trọng điểm tăng trưởng thấp, thậm chí là tăng trưởng âm. Có những địa phương vốn tăng trưởng cao trong nhiều năm như Vĩnh Phúc, Quảng Nam, Bắc Ninh… nay đã chậm lại”, ông nói.

Tốc độ tăng GDP quý I so với cùng kỳ năm trước các năm trong giai đoạn 2011-2023
Dữ liệu: Tổng cục Thống kê
Nhãn		2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
	%	5.96	4.94	4.68	5.54	6.25	5.49	5.17	7.78	7.09	3.21	4.92	5.05	3.32

Trong khi đó, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai dẫn số liệu trong 4 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu đạt 108 tỷ USD, giảm 11,8% so với cùng kỳ, trong khi nhập khẩu là 102 tỷ USD giảm 15,4%. Bà đánh giá nhập khẩu giảm là xu hướng tích cực nhưng phản ánh hạn chế sản xuất trong nước. Tư liệu sản xuất chiếm hơn 95% giá trị nhập khẩu đã giảm 15,7%, phản ánh tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh còn rất nhiều khó khăn. Trong khi đó, xuất siêu chủ yếu là thuộc về khối FDI, nhập siêu chủ yếu là các doanh nghiệp trong nước.

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình) lo ngại khi 2/12 chỉ tiêu không đạt gồm: Tỷ trọng công nghiệp chế biến chế tạo chỉ đạt hơn 24% và năng suất lao động chưa tăng như kỳ vọng. Bà nhấn mạnh đây là 2 chỉ tiêu phản ánh chất lượng tăng trưởng và của nền kinh tế. Như vậy cho thấy nền kinh tế đang tăng trưởng với chất lượng thấp hơn kỳ vọng.

Thứ hai, bà Thanh cho rằng thu ngân sách cao là "rất mừng". Tuy nhiên, với dự toán năm 2022, thu ngân sách đã tăng 28,6%, như vậy chất lượng xây dựng dự toán là không sát, làm bó hẹp không gian tài khóa, làm khó khăn thu trong các năm tiếp theo.

“Đây là tồn tại nhiều năm, tôi đề nghị Chính phủ cần thẳng thắn rút kinh nghiệm về vấn đề này”, bà nói.

Hơn nữa, đại biểu Thanh cho rằng kết quả thu ngân sách chưa bền vững. Phần lớn tăng thu nằm ở đất đai khi vượt 55%. Ngoài ra, thu từ dầu thô cũng vượt 177%, xổ số tăng hơn 18,5%... “Chất lượng thu còn chưa thực sự bền vững. Cần có giải pháp quyết liệt để xây dựng kịch bản tăng trưởng và dự báo nguồn thu sát”, bà nói.

Doanh nghiệp đang gặp 3 khó khăn chính

Phát biểu, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng (Quảng Trị) đánh giá Việt Nam là nền kinh tế mở, dễ dàng chịu tác động từ các yếu tố bên ngoài. Hiện tại, chính sách tiền tệ các nước đang thắt chặt để chống lạm phát. Cộng hưởng thêm là ảnh hưởng từ xung đột, cạnh tranh chiến lược giữa các nước, dịch bệnh, thiên tai… làm đứt gãy các chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Điều này làm giảm tổng cầu, làm những nền kinh tế mở như Việt Nam vốn dựa nhiều vào xuất khẩu và nhập khẩu chịu ảnh hưởng nặng nề. Trong khi đó, khả năng chống chịu, năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam không thể ngày một ngày hai khắc phục được ngay.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Việt Linh.

“Tình trạng cán bộ né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm làm chậm lại việc giải quyết công việc. Điều này làm khó khăn thêm cho nền kinh tế”, ông nói.

Đánh giá về kết quả tăng trưởng GDP quý I năm 2023 là 3,82%, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng so với khó khăn chung của thế giới thì đây là kết quả tốt. Ông đánh giá nếu bối cảnh chung của thế giới đều tốt mà kết quả GDP của Việt Nam thấp thì mới đáng lo.

Ông nhấn mạnh thách thức các quý tới là rất khó khăn bởi để đạt được mục tiêu chung 6,5% cả năm 2023 thì các quý tới phải đạt trung bình 7,5%. Hiện Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, công điện, chỉ thị, giải quyết nhiều ách tắc, tháo gỡ nhiều vướng mắc khó khăn để thúc đẩy tăng trưởng.

Ông nhận định doanh nghiệp đang gặp 3 khó khăn chính là dòng tiền, thị trường và khả năng hấp thụ vốn. Doanh nghiệp nếu không có đơn hàng thì không thể vay vốn.

Thời gian sắp tới, Chính phủ sẽ cố gắng tháo gỡ dòng tiền để doanh nghiệp có tiền trả nợ đến hạn, đóng thuế, trả lương cho nhân viên, dùng làm vốn lưu động... Còn một vấn đề nữa là tháo gỡ khó khăn về ách tắc thủ tục hành chính. Ông cho biết hiện nhiều địa phương chậm giải quyết các thủ tục hành chính kiến các doanh nghiệp kêu ca, phàn nàn. Điều này cản trở hoạt động doanh nghiệp, gây khó khăn, cản trở sự phát triển của nền kinh tế.

“Đề nghị các đại biểu Quốc hội giám sát luôn ở địa phương mình, để các địa phương nhanh chóng giải quyết các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, thúc đẩy sự phát triển kinh tế”, ông nói.

Đề nghị gỡ khó cho thị trường bất động sản

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) cũng đề nghị tháo gỡ khó khăn thị trường bất động sản, khuyến khích phân khúc nhà ở vừa túi tiền, giải quyết nhu cầu ở thực, minh bạch thông tin về thị trường, giảm chi phí trung gian môi giới.

“Những người thu nhập trung bình có thể sở hữu nhà là rất khó khăn, cơ chế chính sách khuyến khích làm sao phát triển phân khúc trung cấp. Nhiều khu dân cư mới những đất để không là rất nhiều. Thị trường bất động sản làm sao tháo gỡ, làm cho thị trường phục hồi, khơi thông một nguồn lực rất lớn”, ông Thắng nói.

Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ sáng 25/5. Ảnh: Việt Linh.

Trong khi đó, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai đề nghị cần sớm sửa đổi mức thuế thu nhập cá nhân vì mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không còn phù hợp với biến động mặt bằng giá, chi phí sinh hoạt bị đội lên rất cao. Đặc biệt, chi phí sinh hoạt của các gia đình sống ở đô thị đều tăng trong khi mức thu nhập không tăng mà có phần giảm.

“Quy định thuế thu nhập cá nhân hiện nay tính đến 7 bậc là cao, cần giảm bớt bậc. Cũng cần điều chỉnh các bậc và giãn khoảng cách thu nhập, đảm bảo điều tiết giữa các mức thu nhập. Tôi đề nghị Chính phủ khẩn trương rà soát và sửa đổi, đảm bảo ổn định đời sống cho người lao động, bắt kịp đời sống trong nước”, bà nói.

Bà cũng đề nghị tập trung cao giải ngân vốn đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Điều này sẽ giúp hỗ trợ nguồn lực rất lớn đảm bảo tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô.