Nhật Bản hôm 19/1 gửi tới Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres công hàm thể hiện lập trường phản đối một số tuyên bố của Trung Quốc về Biển Đông.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, trong buổi họp báo trực tuyến chiều 4/2, bình luận: “Việt Nam hoan nghênh lập trường của các nước về Biển Đông, phù hợp luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS, và chia sẻ quan điểm như đã nêu trong tuyên bố chung dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 và thông cáo chung của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN 53, rằng UNCLOS là khuôn khổ pháp lý điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương”.
 |
| Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: CSIS. |
“Việt Nam mong rằng tất cả quốc gia, bao gồm các đối tác của ASEAN, sẽ đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác ở Biển Đông và giải quyết các tranh chấp thông qua đối thoại và các biện pháp hòa bình khác, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS, vì lợi ích chung và phù hợp với nguyện vọng của các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế”, bà Hằng trả lời Zing.
Bà khẳng định Việt Nam luôn đóng góp “tích cực và có trách nhiệm” vào quá trình này.
Trong công hàm số SC/21/002 hôm 19/1, Nhật Bản bác bỏ lập trường của Trung Quốc. Trung Quốc cho rằng "việc vẽ các đường cơ sở phân chia lãnh hải do Trung Quốc thực hiện tại các đảo và đá ở Biển Đông phù hợp với UNCLOS”.
Cụ thể, công hàm của Nhật Bản viết: "UNCLOS đặt ra các điều kiện cho việc áp dụng đường cơ sở một cách cụ thể và đầy đủ, trong khi Trung Quốc đã không thể viện dẫn các điều khoản liên quan của UNCLOS để khẳng định tính hợp pháp của các đường cơ sở này. Một quốc gia thành viên không có quyền biện minh cho việc áp dụng những đường cơ sở không đáp ứng các điều kiện theo quy định của UNCLOS".
Không dừng tại đó, Nhật Bản đề cập tới việc Trung Quốc nhắc tới quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông trong công hàm CML63/2020.
Nhật Bản cho rằng tuyên bố của Trung Quốc phản đối quyền tự do hàng không của máy bay Nhật Bản tại Đá Vành Khăn, cũng như âm mưu hạn chế quyền tự do hàng không ở Biển Đông, đi ngược lại phán quyết năm 2016 Tòa trọng tài quốc tế trong vụ Philippines kiện Trung Quốc.
Công hàm của Nhật Bản cho biết Tòa Trọng tài năm 2016 kết luận tự do hàng hải và hàng không phải được đảm bảo trên biển, trên không, xung quanh và phía trên các thực thể biển được xác định là bãi cạn nửa nổi nửa chìm, mà bản thân chúng không có lãnh hải và không phận.
Đá Vành Khăn là một bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Đây là một trong số các đá trên Biển Đông bị Trung Quốc chiếm đóng rồi tiến hành bồi lấp trái phép.
"Trung Quốc đã không chấp nhận phán quyết và khẳng định họ có 'chủ quyền' trên biển và trên không xung quanh và phía trên những thực thể được xác định là bãi cạn nửa nổi nửa chìm này", công hàm của Nhật Bản cho biết.
Nhật Bản đề nghị Tổng thư ký Guterres lưu hành công hàm tới tất cả thành viên của UNCLOS cũng như của Liên Hợp Quốc.
Trước đó, Trung Quốc hôm 18/9/2020 đã gửi công hàm số CML63/2020 tới Tổng thư ký Guterres thể hiện lập trường của nước này về một số vấn đề trên Biển Đông, trong đó có việc vẽ đường cơ sở phân chia lãnh hải, tự do hàng hải và hàng không.
