Sally Rooney gần đây khiến giới giải trí sửng sốt khi chia sẻ rằng TV "không phải là thế giới mà tôi thuộc về". Cô có trải nghiệm này sau khi tiểu thuyết ăn khách Normal People được đài BBC và Hulu chuyển thể. Bà cũng đã từ chối các lời đề nghị chuyển thể cuốn sách thứ ba Beautiful World, Where Are You (2021) và điều tương tự cũng có thể xảy ra với cuốn sách mới nhất Intermezzo.
Quyết định của Rooney đặc biệt gây ngạc nhiên vì thị trường truyền hình đang chịu sự chi phối của các tác phẩm chuyển thể, với chi phí chuyển thể tăng mạnh và nhu cầu lớn hơn bao giờ hết.
Tristan Orpen Lynch, đồng sáng lập công ty sản xuất phim và truyền hình Subotica của Ireland, chia sẻ: “Mọi người bắt đầu nói mọi bộ phim cần phải dựa trên tác phẩm có sẵn và ngành công nghiệp này bắt đầu mua bản quyền sách ngày càng nhiều. Vẫn có chỗ cho những ý tưởng phim nguyên bản, tuy nhiên, dường như hiện tại đang có sự phụ thuộc mù quáng vào nội dung sách”.
Ảnh hưởng của các tiểu thuyết ăn khách
Sau khi các hoạt động sản xuất phim được phục hồi từ đại dịch Covid-19, nhiều mạng lưới và dịch vụ phát trực tuyến đã nhanh chóng bật đèn xanh cho đa dạng dự án. Bên cạnh các bộ phim có quá trình sản xuất truyền thống, nhiều tác phẩm chuyển thể từ sách như Slow Horses và Nine Perfect Strangers trở nên thịnh hành.
Slow Horses không chỉ gặt hái thành công về doanh thu mà còn mang lại thành công về chuyên môn. Ảnh: Apple TV. |
Trong khi đó, trong bối cảnh thị trường quảng cáo truyền hình sụt giảm mạnh vào năm 2022, ngân sách và khả năng chấp nhận các dự án rủi ro đã giảm trên diện rộng. Do vậy, việc từ bỏ các kịch bản phim nguyên gốc để sản xuất những bộ phim đã có sẵn khán giả trở nên hợp lý.
Larry Robinson, nhà sáng lập công ty quản lý và sản xuất Avatar Entertainment có trụ sở tại LA, Mỹ bày tỏ: "Các hãng phim thích làm việc với các tác phẩm sẵn có vì chúng đã có khán giả. Điều đó mang lại cho họ sự yên tâm mà các kịch bản truyền hình gốc không có được".
Hilary Strong, từng là CEO của công ty về bản quyền văn học International Literary Properties, chia sẻ hồi tháng 8: "Trong một thị trường khó khăn, việc có sẵn tiêu đề và tác giả giúp nâng cao giá trị của bộ phim".
Trong khi các biên kịch tham vọng không hề vui với hiện trạng này, đây tiếp tục là xu hướng dài hạn đầy sôi động trong thời gian tới, cả ở Mỹ và các thị trường quốc tế khác. Và cùng với xu hướng này, chi phí chuyển thể có thể tiếp tục tăng, trong bối cảnh nhu cầu tăng mạnh và thị trường phim đang phục hồi.
Phim chuyển thể ngày càng đắt đỏ
Felicity Blunt, đại diện văn học tại Curtis Brown, nhắc lại sự phục hồi hoạt động sản xuất sau thời Covid-19 đã dẫn đến sự gia tăng đột biến các thỏa thuận chuyển thể. Blunt là nhà sản xuất điều hành của Rivals, loạt phim Disney+ chuyển thể từ tiểu thuyết của nhà văn Jilly Cooper từ năm 1988. Blunt cho biết "trong khi Jilly có một lượng người hâm mộ cuồng nhiệt" thì đây là lần đầu tiên Rivals được chuyển thể.
Vài năm trở lại đây cũng ghi nhận các thoả thuận chuyển thể ở đa dạng tác phẩm, từ những cuốn sách ăn khách mới nhất tới những tiểu thuyết cũ hơn như Rivals và Shögun. Các công ty trên khắp thế giới đang đầu tư vào mọi thứ, từ các bài báo cho đến truyện tranh Hàn Quốc trên web. Tuy nhiên, tiểu thuyết theo chương truyền thống gần gũi nhất với định dạng phim truyền hình, vì vậy đó là nơi mà hầu hết tiền mặt sẽ đổ vào.
Tiểu thuyết gốc của Shogun xuất bản lần đầu từ năm 11975. Ảnh: Deadline. |
Bruna Papandrea, đồng sáng lập công ty sản xuất Made Up Stories của Australia cho biết: "Mọi người vẫn nói rằng họ muốn phim chuyển thể nhưng chúng cũng cần có sự đột phá và độc đáo". Công ty của bà đã tham gia chuyển thể nhiều tác phẩm ăn khách như Big Little Lies, The Undoing, Nine Perfect Strangers và The Lost Flowers of Alice Hart thành loạt phim cho những kênh như HBO và Prime Video. Khoảng 80% danh mục của Made Up Stories là sách được mua lại từ cộng tác viên lâu năm Liane Moriaty.
Tuy nhiên, Papandrea lưu ý rằng thị trường mua bản quyền và sản xuất đang ghi nhận nhiều “trường hợp siêu cạnh tranh, chủ yếu là đối với kịch bản phim truyền hình”. “Tôi đã trả từ 1.000 USD tới 1 triệu USD. Và chi phí còn phụ thuộc vào nơi phim sẽ được sản xuất". Blunt cũng nói thêm rằng việc nhu cầu bản quyền chuyển thể gia tăng cũng có thể dẫn đến "các cuộc đấu giá điên cuồng".
Tình trạng chọn nhưng không sản xuất
Tuy nhiên, các ông lớn truyền hình rộng lớn phần nào vẫn có lập trường bảo thủ và chậm phát triển hơn so với các đơn vị phát trực tuyến. Papandrea cho biết "Một số quá trình đang mất nhiều thời gian hơn và điều đó gây áp lực lên các công ty sản xuất độc lập làm việc với họ. Tôi sẽ không lựa chọn một tác phẩm nào ngay lúc này trừ khi tôi biết nó sẽ sớm được thực hiện".
Một đại diện văn học lưu ý rằng "rất nhiều tác phẩm đã được lựa chọn nhưng không bao giờ được sản xuất" và điều này có thể gây tổn hại cho tác giả và mối quan hệ của họ với ngành công nghiệp truyền hình và phim ảnh.
Blunt cho biết: "Nhiệm vụ của chúng tôi là đưa cuốn sách vào tay một nhà sản xuất chuyên nghiệp có khả năng tiếp cận với mọi bên. Bạn cố gắng tìm cho tác phẩm những cơ chế tốt nhất để quá trình sản xuất sớm thực hiện”.
Raffaella De Angelis, người chỉ đạo các bản chuyển thể văn học cho bộ phận kịch toàn cầu của Fremantle, cũng chia sẻ việc lựa chọn tiểu thuyết “mà không cân nhắc các bước tiếp theo trước là một sự bất công đối với tác giả.” Đó là nguyên tắc đối với những người như Blunt và Papandrea, những người cho rằng toàn bộ hệ thống làm việc cần dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng đối với tác phẩm của tác giả.
Nhiều hãng phim Mỹ đã phải đối mặt với những lời chỉ trích này khi liên tục mua lại nhiều tác phẩm nhưng không tạo ra các bộ phim tương xứng. Đáng chú ý, Universal International Studios và các công ty chị em của hãng này cùng NBCUniversal đã công bố nhiều vụ mua lại tiểu thuyết của những tác giả như Lucy Foley.
Hannah Griffiths, Trưởng phòng chuyển thể tại Banijay Entertainment cho biết: "Tất cả chúng tôi đều được xem tác phẩm gốc cùng một lúc, nhưng thật khó để cạnh tranh với các hãng phim Mỹ".
Thêm vào đó, việc sản xuất được các bộ phim đột phá không hề rẻ. De Angelis lưu ý rằng chi phí sản xuất tác phẩm của các nhà văn hàng đầu có thể là khoản đầu tư "khổng lồ" đối với các công ty sản xuất và điều này có thể ảnh hưởng đến những dự tính của họ trong tương lai. “Bất cứ tác phẩm nào Sally Rooney viết hiện tại đều sẽ cực kỳ tốn kém khi sản xuất”, De Angelis nói.
Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews
Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.
Trân trọng.