Những ngày gần đây, các chiến binh Taliban đăng rất nhiều video quay cảnh họ diễu hành trên các đường phố bằng thiết bị quân sự hiện đại của Mỹ. Từ xe thiết giáp Humvee, trực thăng Black Hawk, súng trường M4, M16, súng bắn tỉa M24 - những vũ khí được xem là biểu tượng của bộ binh Mỹ - đã bị Taliban thu giữ trong sự bất lực từ Nhà Trắng, AFP cho biết.
Taliban dễ dàng giành được quyền kiểm soát đất nước sau chiến dịch tấn công khiến chính họ cũng ngạc nhiên. Họ đã thu giữ lượng lớn vũ khí từ lực lượng an ninh Afghanistan - phần lớn do Mỹ cung cấp - trong hai thập kỷ qua.
Diễu hành với xe Humvee
Các phương tiện truyền thông xã hội cho thấy các chiến binh Taliban mang theo súng trường M4, M16 và súng bắn tỉa M24 lái xe máy vòng quanh xe thiết giáp Humvee.
 |
| Các chiến binh Taliban ngồi trên xe thiết giáp Humvee do Mỹ sản xuất cung cấp cho quân đội Afghanistan. Ảnh: Getty. |
Trong một video khác, các tay súng Taliban mặc đồng phục như lực lượng đặc nhiệm Mỹ. Những hình ảnh này cuối cùng trở thành vũ khí chỉ trích chính quyền Tổng thống Joe Biden đã xử lý sai việc rút quân sau 20 năm chiến tranh.
“Chúng tôi không có một bức tranh hoàn chỉnh, rõ ràng về việc những thiết bị quốc phòng của Afghanistan đã đi đâu, nhưng chắc chắn phần lớn trong số đó đã rơi vào tay Taliban”, ông Jake Sullivan, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, nói. “Chúng tôi có cảm giác rằng Taliban không dễ gì giao số vũ khí đó cho chúng tôi”.
“Nhờ sự rút quân bất chấp của ông Biden, ngày nay Taliban đã được trang bị tốt hơn”, ông Ronna McDaniel, Chủ tịch đảng Cộng hòa, nói.
Theo số liệu chính thức, Mỹ đã cung cấp cho quân đội Afghanistan hơn 7.000 khẩu súng máy, 4.700 xe thiết giáp Humvee và 20.000 quả lựu đạn trong những năm gần đây. Quân đội Afghanistan cũng nhận được pháo binh, máy bay trinh sát không người lái. Không quân nước này có hơn 200 máy bay và trực thăng các loại.
Theo nguồn tin của Jane’s Defense Weekly và được công bố hôm 18/8, khoảng 40 máy bay quân sự Afghanistan đã bay sang Uzbekistan trong tuần qua để thoát khỏi sự tiến công của Taliban, bao gồm 5 trực thăng UH-60 Black Hawk do Mỹ sản xuất, 16 trực thăng Mi-17 do Nga sản xuất và 10 máy bay huấn luyện kiêm tấn công hạng nhẹ A-29 Super Tucano.
Trong kế hoạch rút quân kéo dài 16 tháng trước đó, Lầu Năm Góc đã loại bỏ số lượng lớn thiết bị quân sự, và bàn giao một số cho lực lượng an ninh Afghanistan. Tuy vậy, việc số vũ khí cung cấp cho lực lượng an ninh Afghanistan nằm trong tay Taliban dấy lên nhiều lo ngại.
Lầu Năm Góc bối rối
Hôm 18/8, phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby cho biết bộ Quốc phòng đang xem xét vấn đề.
“Chúng tôi không muốn nhìn thấy thiết bị của mình rơi vào tay những kẻ sẽ hành động chống lại lợi ích của chúng tôi, hoặc người dân Afghanistan. Có rất nhiều lựa chọn, bao gồm việc phá hủy chúng”, phát ngôn viên Kirby nói.
 |
| Taliban khoe hàng loạt súng máy thu được của Mỹ. Ảnh: Al Emara. |
Trong khi đó, một số chuyên gia nhận định vũ khí và phương tiện chiến đấu mà Taliban thu được không quá giúp ích cho việc tăng cường sức mạnh của tổ chức này.
“Những vũ khí nguy hiểm nhất mà Taliban thu được là lựu pháo D-30 122 mm do Nga sản xuất và tài sản của không quân Afghanistan. Không rõ họ sẽ sử dụng các máy bay này theo cách nào, họ đã cho thấy họ có thể vận hành chúng”, Jonathan Schroden, chuyên gia tại Trung tâm An ninh mới (CNA) của Mỹ nói.
Việc Taliban vận hành tài sản không quân sẽ khó tạo ra mối đe dọa với các nước láng giềng vốn được trang bị vũ khí tốt hơn.
Ông Schroden nhận định mối đe dọa lớn hơn là những vũ khí trong tay Taliban có thể được bán cho nhiều nhóm cực đoan trên thế giới.
“Có lẽ điều tốt nhất mà Mỹ có thể làm ở thời điểm này là hợp tác với các nước láng giềng của Afghanistan để ngăn chặn việc vận chuyển thiết bị quân sự qua biên giới của họ”, ông Schroden nói thêm.
