Người giàu nước Mỹ có đang trả thuế một cách công bằng? Tỷ phú Bill Gates cho biết mặc dù ông đã trả 10 tỷ USD tiền thuế, ông vẫn nghĩ mức thuế của mình có thể và nên cao hơn nữa, nhất là ở khoản thặng dư vốn.
 |
| Tỷ phú Bill Gates. Ảnh: Getty. |
Bill Gates đã tham gia vào mục “Ask Me Anything” (hỏi tôi bất kỳ điều gì) trên trang mạng xã hội Reddit. Khi người dùng Reddit hỏi ông về cách ông trả thuế, Gates viết:
“Tôi nghĩ hệ thống thuế Mỹ có thể cải tiến thêm nhiều thứ, đặc biệt là việc người giàu nên trả số phần trăm cao hơn.
Yếu tố cốt lõi là làm cho thuế trên thặng dư vốn trông như các khoản thuế thu nhập thông thường và đưa thuế bất động sản trở về mức trước đây (55% nếu giá trị bất động sản cao hơn 3,5 triệu USD). Các quốc gia châu Âu thu được nhiều thuế hơn nhưng chủ yếu vẫn qua thuế tiêu thụ, và điều đó không thật sự đặc biệt.
Nếu mọi người muốn chính phủ xây dựng nhiều hơn thì họ cần phải được tài trợ nhiều hơn, cá nhân tôi thấy chúng ta đang cần được cải thiện các dịch vụ giáo dục và y tế. Do đó, đúng vậy, tôi đã trả 10 tỷ USD tiền thuế nhưng đáng lẽ tôi nên trả nhiều hơn cho khoản lãi vốn của mình.”
Trước đó, hạ nghị sĩ Alexandria Ocasio-Cortez đề xuất đánh thuế 70% với mức thu nhập trên 10 triệu USD/năm. Tuy nhiên, ý tưởng của nhà sáng lập Microsoft có cách tiếp cận mục tiêu rõ ràng hơn.
Lợi nhuận vốn ngắn hạn, đối với tài sản được sở hữu dưới 1 năm, bị đánh thuế ở khung thu nhập thông thường. Vì vậy, nếu bán nhà hay xe trong thời gian đó, mức thuế phải chịu cũng tương đương với thuế dành cho thu nhập chính. Ngược lại, tài sản được sở hữu trên 1 năm khi bị bán đi có thể chịu mức thuế tối đa lên đến 20% giá trị.
Nếu kiếm tiền bằng cách đầu tư vào cổ phiếu hay bất động sản, người Mỹ sẽ chịu thuế ít hơn. Và đó cũng chính là phương án mà đa số giới nhà giàu ở Mỹ đã chọn.
Bill Gates cũng đề xuất một khoản thuế khổng lồ vào khối tài sản kếch xù mà những người giàu có để lại sau khi mất.
Ý tưởng này đã từng được đề xuất bởi ông trùm ngành thép đồng thời cũng là nhà từ thiện lớn, Andrew Carnegie. Năm 1889, Carnegie nói rằng việc để lại gia tài cho con cái là cách mà người giàu “tích trữ” của cải thay vì đóng góp vào lợi ích công cộng. Vì vậy, áp thuế lên tài sản sau khi mất sẽ phần nào xóa tan những định kiến về sự ích kỷ khi nhìn vào giới nhà giàu.
Bill Gates thấu hiểu lập luận trên. Ông hiện điều hành Quỹ Bill & Melinda Gates, một trong những quỹ từ thiện lớn nhất và mang ảnh hưởng nhất toàn cầu, tài trợ những dự án nhằm giúp đỡ người nghèo trên thế giới.
 |
| Bill Gates và vợ mình (thứ 3 từ trái sang) trong một hoạt động thiện nguyện. Ảnh: Bill&Melinda Gates Foundation. |
Gates còn tạo ra sự khác biệt lớn khi nghĩ về cách người giàu bị đánh thuế: thông qua việc họ bán tài sản chứ không phải việc họ tiêu tiền. Rõ ràng, ông không muốn Mỹ tăng thuế qua việc tiêu thụ.
Các nhà nghiên cứu tại Viện Thuế và Chính sách Kinh tế nhận định các loại thuế tiêu thụ đánh vào người nghèo và giới trung lưu nhiều hơn so với người giàu.
Tỷ phú Bill Gates có tổng giá trị tài sản được ước tính vào khoảng 98,2 tỷ USD và đó chỉ là con số tương đối chính xác. Hầu hết tài khoản của ông được quản lý bởi Cascade Investments, một công ty tài chính không cần phải công khai toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình.
Tuy nhiên, Cascade đã tiết lộ các cổ đông dài hạn trong các tập đoàn lớn như Berkshie Hathaway, Waste Management, và AutoNation. Bill Gates được cho là có liên quan đến nhiều khoản đầu tư mạo hiểm khác nhau.
Ông cũng công khai thúc đẩy chính phủ Mỹ tăng cường viện trợ nước ngoài, chăm sóc sức khỏe, đầu tư giáo dục và nghiên cứu khoa học. Vì vậy, phát biểu về việc sẵn sàng trả thuế cao hơn không phải là câu nói suông của tỷ phú này.
Mở rộng bối cảnh ra, 1% người Mỹ giàu nhất phải trả hơn 1/5 tổng số thuế mà quốc gia này thu được (22,9%), nhưng cùng lúc đó họ nhận được 20,3% thu nhập quốc gia.
Trái với suy nghĩ của đông đảo công chúng, lượng người giàu nhất đó không giàu như nhiều người vẫn lầm tưởng. Con số 1% là tính những người mỗi năm kiếm hơn 480.000 USD. Dữ liệu này được thống kê gần nhất vào năm 2016 theo Sở Thuế vụ Mỹ.
Nửa triệu USD mỗi năm là số tiền lớn, Bill Gates đang ủng hộ những phương pháp đánh thuế vào các khoản đầu tư của các triệu phú, tỷ phú theo những khung thuế thấp nhất.
