Chiều tối 26/1 (giờ Hà Nội), Jurgen Klopp thông báo sẽ rời ghế HLV trưởng Liverpool sau khi mùa giải 2023/24 khép lại.
Gần 10 năm dưới thời chiến lược gia người Đức, "The Kop" đã trở lại vị thế là một trong những đội bóng mạnh nhất châu Âu.
Không chỉ vậy, những bản hợp đồng dưới thời Klopp đều ghi dấu ấn trong lịch sử CLB, tiêu biểu là bộ 3 Mohamed Salah, Sadio Mane và Roberto Firmino.
Đằng sau những chữ ký chất lượng ấy đều là thành quả từ khoa học dữ liệu mà đội ngũ của Klopp áp dụng từ khi đến Liverpool.
Bệ phóng vinh quang
Tháng 11/2015, Ian Graham - người đứng đầu đội ngũ phân tích của Liverpool đến văn phòng của Klopp và mang theo chiếc laptop của mình.
Graham muốn cho Klopp, người mà ông chưa từng gặp mặt, thấy công việc của mình có thể làm được gì. Sau đó, ông hy vọng có thể thuyết phục Klopp thực sự sử dụng nó.
Graham trải những nghiên cứu của mình lên bàn. Ông bắt đầu nói về trận đấu mà Borussia Dortmund, đội bóng mà Klopp huấn luyện trước khi gia nhập Liverpool, đã chơi ở mùa giải trước.
Ông lưu ý rằng Dortmund có rất nhiều cơ hội trước Mainz. Trận đó, đội bóng của Klopp thua trắng hai bàn. Graham đang bắt đầu giải thích những gì trong báo cáo của mình.
 |
| Ian Graham, Giám đốc nghiên cứu của Liverpool. Ảnh: The New York Times. |
Thực tế, Graham chưa xem trận đấu đó. Tuy nhiên, khi Liverpool đang lựa chọn thuyền trường mới, chuyên gia dữ liệu đã đưa một kết xuất bằng các con số về mọi nỗ lực chuyền bóng, sút và tắc bóng của các cầu thủ Dortmund dưới nhiệm kỳ của Klopp vào một mô hình toán học mà ông gầy công xây dựng.
Sau đó, Graham đánh giá từng trận đấu của Dortmund dựa trên cách tính toán của ông. Sự khác biệt thật đáng kinh ngạc. Dortmund mùa đó đã đứng thứ 7 trong mùa giải cuối cùng của Klopp tại câu lạc bộ, nhưng mô hình này xác định lẽ ra họ phải đứng thứ hai.
Graham kết luận mùa giải đáng thất vọng không liên quan gì đến Klopp, mặc dù danh tiếng của ông đã bị ảnh hưởng vì điều đó. Vị chiến lược gia này chỉ tình cờ đang huấn luyện một trong những đội bóng kém may mắn nhất trong lịch sử.
Klopp chưa từng biết phân tích dữ liệu ở Dortmund. Cũng như mọi HLV khác, ông chỉ miệt mài với việc huấn luyện đội bóng của mình trên sân.
Tuy nhiên, khi Graham rời văn phòng vào buổi sáng đó, Klopp như được giác ngộ. Vị thuyền trưởng của Liverpool tin rằng Graham, người chưa xem trận đấu nào của Dortmund, vẫn có thể thể đưa những nhận xét sâu sắc như thể chính mình là người huấn luyện đội bóng vậy.
 |
| Những chuyên gia thống kê của Opta làm việc trong một trận đấu. Ảnh: Opta. |
Sau này, Klopp mới biết được rằng nếu không có phân tích của Graham về mùa giải đó, ông sẽ không bao giờ đến nước Anh.
“Bộ phận ở phía sau tòa nhà à? Họ là lý do tôi ở đây”, Klopp nói về Graham và đội ngũ phân tích dữ liệu của ông.
Những con số biết nhảy múa
“Liverpool là ngọn cờ đầu trong lĩnh vực phân tích dữ liệu bóng đá”, Ignacio Palacios-Huerta, Giám đốc của CLB Athletic Bilbao đồng thời là giáo sư tại trường London School of Economics, từng trả lời như vậy với cây bút Simon Kupers.
Tại Liverpool, đội ngũ phân tích của họ được đứng đầu bởi Ian Graham, ông quản lý 4 thành viên với học vị tiến sĩ trải dài từ vật lý học thiên thể đến vật lý học và toán cao cấp. Quan trọng hơn cả, theo lời Palacios-Huerta, là "họ hiểu về bóng đá”.
Chính những hiểu biết sâu sắc về thuật toán của Graham, kết hợp phân tích dữ liệu trong bóng đá đã dẫn đến một số thương vụ mua lại khôn ngoan nhất ở Premier League.
 |
| Từ số liệu của Ian Graham, Liverpool đã mang về sân Anfield những cầu thủ xuất sắc. Ảnh: Goal. |
Thương vụ mua Salah từ AS Roma vào năm 2017 với số tiền 36,9 triệu bảng đã khiến nhiều người phải ngạc nhiên.
Tuy nhiên, mô hình của Graham nêu bật những pha di chuyển không bóng đặc biệt của Salah và số bàn thắng kỳ vọng (xG), cho thấy mức phí này là một khoản đầu tư khôn ngoan.
Ngay trong mùa giải đầu tiên ở sân Anfield, tiền đạo người Ai Cập đã phá kỷ lục ghi bàn ở Premier League.
Năm 2016, Sadio Mane được mang về từ Southampton với giá 34 triệu bảng. Các số liệu của Graham nhận định, khả năng của Mane trong việc tạo ra các cơ hội ghi bàn và phá vỡ cấu trúc hàng phòng ngự đối thủ là một đặc điểm vô giá đối với hệ thống của Klopp.
Roberto Firmino cập bến sân Anfield theo cách tương tự. Firmino có thể chỉ là một tiền đạo tầm thường, nhưng những thước đo về khả năng tạo sức ép và liên kết lối chơi liên kết được mô hình của Graham làm nổi bật, biến anh trở thành mảnh ghép quan trọng đối với tuyến đầu Liverpool.
Với tổng chi phí đầu tư chưa đến 100 triệu bảng, Liverpool đã sở hữu một trong những bộ 3 nguy hiểm nhất thế giới.
Graham, Tiến sĩ vật lý lý thuyết tại Đại học Cambridge đã xây dựng được một cơ sở dữ liệu của riêng mình để theo dõi sự phát triển của hơn 100.000 cầu thủ trên thế giới.
 |
| Dưới thời Jurgen Klopp, Liverpool là một trong những đội bóng tích cực nhất trong việc ứng dụng công nghệ vào bóng đá. Ảnh: GOAL. |
Từ đó, ông giới thiệu những gương mặt triển vọng cho Liverpool và định hướng cho câu lạc bộ cách phát triển, sử dụng những cầu thủ đó như thế nào.
Hiệu quả đã đến, Liverpool giờ là đội bóng có lối chơi quyến rũ hàng đầu thế giới và trên đường trở lại đỉnh vinh quang.
Kể cả khi Klopp và Ian Graham quyết định ra đi, di sản về ứng dụng công nghệ của họ trong cách làm bóng đá đã được thấm nhuần ở Liverpool.
Thành công không đến ngẫu nhiên với Liverpool. Đó là quá trình xây dựng bài bản với nền móng khoa học và công nghệ, yếu tố bản lề cho mọi sự phát triển trong xã hội hiện đại chứ không riêng gì thể thao hay bóng đá.
Những nhà khoa học tiên phong
"Những nhà khoa học tiên phong" là một cuốn sách thú vị về lịch sử của những phát minh nổi tiếng. Để có được những đóng góp vĩ đại cho nhân loại, các nhà khoa học nổi tiếng đã làm việc với lòng say mê và tinh thần học hỏi không ngừng.
