Ảnh: Andres Ayrton/Pexels. |
Quan niệm cho rằng một số thực phẩm có thể tăng cường trí nhớ vốn đã có từ nhiều thế kỷ nay. Hãy nhớ câu thoại của nhân vật Ophelia trong vở Hamlet của kịch tác gia Shakespeare, “Nhành hương thảo này dành để lưu giữ nhớ nhung”. Chúng ta hãy khám phá xem khoa học hiện đại đã cho thấy việc ăn uống - thực tế là việc ăn ít đi một chút - có thể hỗ trợ trí nhớ cũng như chống lại chứng sa sút trí tuệ như thế nào.
Hạn chế calo
Ở góc độ nào đó, tất cả thực phẩm đều có thể góp phần làm suy giảm trí nhớ. Nguyên nhân không phải vì dưỡng chất cụ thể nào, mà vì tiêu thụ nhiều calo hơn dường như có tác động tiêu cực đến trí nhớ của chúng ta. Năm 2009, Veronica Witte và cộng sự đã chứng minh rằng việc cắt giảm 35% tổng lượng calo cải thiện trí nhớ ở những bệnh nhân cao tuổi khỏe mạnh sau ba tháng.
Mặc dù chúng ta vẫn chưa biết cơ chế chính xác đằng sau những lợi ích về trí nhớ của việc hạn chế calo, nhưng nghiên cứu này cho thấy sự cải thiện trí nhớ có mối tương quan với sự sụt giảm nồng độ insulin và dấu ấn sinh học của tình trạng viêm protein phản ứng C. Trong các nghiên cứu khác, nồng độ insulin ở mức thấp và tình trạng viêm cấp thấp cho thấy có liên quan tới khả năng nhận thức tốt hơn.
Những lợi ích từ việc hạn chế calo có thể mở rộng ra cả những đối tượng mắc Alzheimer. Trong các thử nghiệm trên chuột, việc ăn ít calo hơn dẫn đến kết quả là amyloid tích tụ trong não ít hơn, và các nghiên cứu khác cũng cho thấy các tế bào não riêng biệt sẽ được bảo vệ.
Không chỉ người cao tuổi mới được hưởng lợi từ việc hạn chế tiêu thụ calo. Năm 2019, Emilie Leclerc và cộng sự đã tiến hành một thử nghiệm lâm sàng, trong đó họ so sánh trí nhớ làm việc ở những người trung niên khỏe mạnh đồng ý hạn chế 25% lượng calo nạp vào trong hai năm với những người được thoải mái ăn uống bất cứ thứ gì họ muốn. Sau 12 tháng đến hai năm, đã có sự cải thiện đáng kể trong trí nhớ hoạt động ở những người hạn chế calo so với những người thuộc nhóm kia.
Vào thời điểm cuối cuộc nghiên cứu, sự cải thiện trí nhớ được chứng minh là có tương quan mạnh nhất với việc tiêu thụ ít protein hơn so với các chất dinh dưỡng đa lượng khác.
Nói cách khác, việc ăn quá nhiều protein có liên quan đến chứng mất trí nhớ.
Nếu bạn đang dự định cắt giảm đáng kể lượng calo tiêu thụ, điều quan trọng là bạn cần tham vấn bác sĩ để tìm ra những cách thức lành mạnh để thực hiện dự định này.
Một vài nghiên cứu đã chứng minh rằng việc ăn kiêng để giảm cân thực ra có thể gây suy giảm trí nhớ, nguyên nhân có lẽ là do những người ăn kiêng thường quá ám ảnh với thức ăn và cân nặng, mà sự tập trung này chiếm mất phần không gian trong não vốn cần cho việc ghi nhớ.
Nhưng nếu bạn hợp tác với bác sĩ để thiết lập một kế hoạch có trách nhiệm nhằm cắt giảm khoảng 25% tổng lượng calo tiêu thụ thì trí nhớ của bạn có thể sẽ được cải thiện.