Giao tranh bùng phát tại Culiacan, bang Sinaloa, sau khi lực lượng an ninh Mexico chiều 17/10 bắt giữ thành công Ovidio Guzman, thành viên then chốt trong băng nhóm ma túy bang Sinaloa và là con trai của ông trùm El Chapo.
Thành phố phía tây Mexico lập tức bị nhấn chìm trong hỗn loạn với liên tiếp các vụ tấn công trả đũa từ băng nhóm khét tiếng tàn bạo. Chỉ sau vài tiếng với nhiều vụ đấu súng ác liệt, Ovidio Guzman đã được trả tự do.
Jose Luis Gonzalez Meza, luật sư của trùm ma túy Joaquin El Chapo Guzman, cũng được các thành viên gia đình Guzman tiết lộ Ovidio đã được thả, theo Wall Street Journal.
 |
| Các tay súng thuộc băng nhóm Sinaloa được vũ trang hạng nặng, mang áo chống đạn, gieo rắc kinh hoàng ở Culiacan. Ảnh: Reuters. |
Quân nhân bị bắt làm con tin
Trong video thông báo tình hình vụ việc, Bộ trưởng An ninh Mexico Alfonso Durazo tiết lộ nơi ẩn náu của Ovidio Guzman bị phát hiện trong một vụ đấu súng. Đội tuần tra gồm 30 lính Vệ binh Quốc gia và bộ binh đụng độ với các tay súng ẩn náu trong một ngôi nhà tại Culiacan, trong đó có Ovidio Guzman.
Sau khi bắt được con trai El Chapo, đội tuần tra lập tức bị bao vây bởi số lượng lớn các tay súng của băng Sinaloa. Theo Bộ trưởng Durazo, tội phạm chia làm nhiều nhóm nhỏ, tấn công các mục tiêu dân sự trên khắp thành phố để tạo không khí hoảng loạn.
Khi tình hình tại Culiacan leo thang nghiêm trọng, giới lãnh đạo quân đội Mexico quyết định hoãn chiến dịch bắt giữ Ovidio. Các tướng lĩnh hàng đầu quân đội đã đến Culiacan để "đưa ra các hành động phù hợp". Ông Durazo không tiết lộ thêm diễn biến nào khác.
Trong khi đó, một cựu quan chức Mexico tiết lộ lệnh thả Ovidio được đưa ra từ những quan chức hàng đầu trong chính phủ. Nghi phạm được trả tự do sau khi xuất hiện thông tin băng nhóm Sinaloa bắt được ít nhất 6 quân nhân làm con tin vào chiều 17/10.
Nguồn tin của Wall Street Journal cho biết băng Sinaloa gửi đến ban chỉ huy quân sự thành phố Culiacan hai đoạn video cảnh cáo. Đoạn video thứ nhất gồm các thành viên đội tuần tra đang bị chúng bắt làm con tin, đòi trả tự do cho Ovidio.
Đoạn video thứ hai ghi lại hình ảnh một người mặc quân phục, bị trói và hành quyết ngay trên đường phố Culiacan. Nạn nhân bị bắn thẳng vào đầu. Giới chức địa phương chưa xác nhận người này có nằm trong nhóm các quân nhân bị bắt làm con tin hay không.
 |
| Khói đen bao trùm nhiều khu vực trong thành phố Culiacan sau khi băng nhóm tội phạm Sinaloa tấn công vào các mục tiêu dân sự để tạo tâm lý hoảng loạn. Ảnh: AP. |
Cả thành phố bị bao vây
Các nhà phân tích an ninh nhận định những diễn biến trong ngày 17/10 là một "thảm họa" về uy tín của chính phủ. Việc trả tự do cho Guzman tạo ra hình ảnh yếu thế trước hỏa lực và sự quyết liệt của tội phạm có tổ chức.
"Có một thứ còn tồi tệ hơn tìm cách bắt giữ một tên trùm ma túy mà không có kế hoạch trong tay và châm ngòi chiến tranh đô thị. Đó là bạn bắt được tên trùm ma túy mà không lên kế hoạch từ trước, châm ngòi một kiểu chiến tranh đô thị, rồi bạn lại thả hắn đi", Alejandro Hope, cựu nhân viên cơ quan tình báo Mexico, nhận định.
Người dân thành phố kinh hoàng trước các vụ tấn công. Sân bay thành phố phải đóng cửa. Một trận bóng đá tại thành phố được hủy vì các lo ngại về an ninh. Bạo loạn nổ ra tại một nhà tù thành phố với ít nhất 20 phạm nhân vượt ngục.
Giới chức địa phương cho biết trường học sẽ đóng cửa hết ngày 18/10 để đảm bảo an toàn. Nhiều văn phòng của các cơ quan liên bang cũng tạm ngưng hoạt động ở Culiacan.
"Chúng tôi có thể nhìn thấy được khói đen ở khoảng 6-7 địa điểm quanh thành phố. Gần như không ai dám chạy xe ra đường ban đêm. Mọi cửa hàng, quán ăn đều đóng cửa. Cảm giác thật ma quái", Jan-Albert Hootsen, nhà báo người Hà Lan, lãnh đạo Ủy ban Bảo vệ Nhà báo tại Mexico, mô tả tình hình ở thành phố Culiacan.
"Trong lịch sử thành phố chưa từng có tiền lệ nào như những gì xảy ra ngày hôm nay", Cristobal Castaneda, lãnh đạo cơ quan an ninh bang Sinaloa, trả lời trên đài Televisa.
Truyền thông địa phương và mạng xã hội chia sẻ nhiều hình ảnh người dân bỏ chạy, tìm nơi trú ẩn trong tiếng súng giao tranh ác liệt. Nhiều ôtô bị thiêu rụi. Chính quyền địa phương kêu gọi người dân đừng ra đường.
"Người dân vô cùng sợ hãi. Họ trốn hết vào nhà. Tình hình không khác gì một cuộc bao vây quân sự", Carlos Castano, nghị sĩ bang Sinaloa thuộc đảng Hành động Quốc gia, nhận định.
 |
| Cảnh sát vũ trang được triển khai tại Culiacan đối phó với các vụ tấn công của băng nhóm Sinaloa. Ảnh: AFP. |
"Tội phạm không còn sợ chính phủ"
Làn sóng bạo lực tại Culiacan kết lại một tuần đẫm máu trên khắp Mexico.
Ngày 14/10, ít nhất 13 cảnh sát tại bang Michoacan bị giết hại bởi các tay súng thuộc băng nhóm Jalisco. Chỉ một ngày sau, một vụ đấu súng ác liệt nổ ra tại bang Guerrero, miền Nam Mexico, khiến 1 quân nhân và 14 nghi phạm ma túy thiệt mạng.
Bạo lực gia tăng đang gây sức ép lên Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador. Nhà lãnh đạo Mexico từng cam kết sẽ chấm dứt cuộc chiến ma túy tại nước này bằng chính sách "những cái ôm thay cho viên đạn". Ông tăng chi tiêu ngân sách cho người nghèo, đồng thời kêu gọi các tay súng "nghĩ đến mẹ mình" và chấp nhận giã từ bạo lực.
Trước khi đắc cử vào năm 2018, ông Obrador còn hứa hẹn sẽ chấm dứt cảnh quân đội tuần tra trên đường phố. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mexico đã thay đổi lập trường trong những tháng qua. Ông đề xuất cải tổ lực lượng Vệ binh Quốc gia, thay quân đội bằng cảnh sát vũ trang.
Đợt giao tranh ngày 17/10 được đánh giá là nghiêm trọng nhất từ trước đến nay tại thành phố Culiacan, nổi tiếng là "đại bản doanh" của nhiều băng nhóm tội phạm khét tiếng.
"Rõ ràng chính phủ không nhận thức chính xác sức mạnh quân sự của các băng nhóm tội phạm", Sergio Aguayo, chuyên gia về tội phạm có tổ chức, nhận định.
"Những vụ thảm sát xảy ra liên tục cho thấy các băng nhóm tội phạm có hỏa lực mạnh và sẵn sàng công khai đối đầu lực lượng chính phủ. Chúng không còn sợ hãi trước chính phủ", Aguayo nhận định.
