Có một câu đùa đang được yêu thích ở Mexico: "No más túneles!" - "Không còn đường hầm nữa". Có rất ít cơ hội để trùm ma túy Joaquín “El Chapo” Guzmán Loera lặp lại cuộc đào thoát nổi tiếng khỏi nhà tù Mexico trong nhà tù Mỹ, nơi ông bị tòa án ở Brooklyn tuyên án chung thân vào tuần trước.
Khi El Chapo không còn hoạt động, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Giao dịch chưa chắc bị suy yếu khi các ông trùm bị bắt và bỏ tù.
Tập đoàn ma túy Sinaloa của Guzmán thực sự đã bùng nổ, sức mạnh vươn xa của nó như là một "liên đoàn" - như tổ chức này tự nhân - trở thành điểm yếu khi các phe phái tranh giành quyền lực và người đồng sáng lập Ismael “El Mayo” Zambada chật vật để nắm quyền.
Ma túy và dòng tiền tiếp tục lưu thông
Năm ngoái, sau khi El Chapo bị kết án ở New York, Mexico ghi nhận nhiều vụ án mạng nhất kể từ khi Tổng thống Felipe Calderón phát động giai đoạn mới nhất của cuộc chiến chống ma túy do Mỹ hậu thuẫn vào tháng 12/2016 với 33.341 vụ giết người, tăng 33% vào năm 2017, khi Guzmán bị dẫn độ.
Một tập đoàn mới mạnh mẽ trỗi dậy: Cartel Jalisco Nueva Generación (CGNJ) và lãnh đạo của nó, Nemesio “El Mencho” Oseguera Cervantes, vẫn nhởn nhơ. Tập đoàn này đã chiếm lĩnh hoạt động buôn bán ma túy tổng hợp và heroin ở châu Á và châu Âu.
 |
| El Chapo bị bắt trong một khách sạn ở bang Sinaloa của Mexico năm 2016. Ảnh: Reuters. |
Phần lớn sự đổ máu là dành cho thị trường nội địa. Tại thành phố Tijuana, tâm điểm của những vụ đổ máu, nơi từng thuộc quyền kiểm soát của tập đoàn Sinaloa vào khoảng năm 2010, chuyên gia mafia kỳ cựu Victor Clark Alfaro nhận xét: "Lãnh đạo các tập đoàn ma túy giờ là những doanh nhân bạn gặp ở câu lạc bộ đồng quê. Lần đầu tiên trong ba thập kỷ, tôi không thể nêu tên họ. Họ không nhất thiết phải thanh trừng lẫn nhau nếu không muốn mất quyền kiểm soát các đại lý đường phố cấp thấp".
"Họ biết rằng cứ mỗi lần 10 người bị giết trên đường thì sẽ có thêm 10 người thay thế họ. Điều quan trọng với họ là tiền", Alfaro giải thích.
Ma túy tiếp tục lưu thông sau khi El Chapo bị tuyên án - coca từ Columbia nhiều hơn bao giờ hết, cộng thêm việc CJNG trở lại với heroin và dạng tổng hợp của nó, fentanyl. Dòng tiền cũng vậy. Tiền mặt đến Mexico từ các mạng lưới phân phối và bán lẻ ở Mỹ, quay trở lại phía bắc qua biên giới thông qua hệ thống ngân hàng.
Nhiệm vụ sau phiên tòa của El Chapo là tìm kiếm tiền của ông ta. Trong tài liệu dài 12 trang về việc tịch thu được các công tố viên gửi đi ngay trước khi tiến hành bắt giữ, họ nói rằng các sản phẩm của El Chapo ở Mỹ trị giá gần 12,67 tỷ USD.
Con số được suy ra từ các nhân chứng tố giác, những người biết giá trị của những gì họ đang vận chuyển, bao gồm kế toán Jesús Zambada, em trai của El Mayo, người thống kê tường tận các khoản đầu tư và lợi nhuận biên cho các thành phố ở Mỹ, cùng các nhà cung cấp Juan Carlos Ramírez và Jorge Cifuentes Villa.
Hoạt động rửa tiền tinh vi
Các công tố viên sẽ không tiết lộ cách thức và nơi họ sẽ tìm kiếm khối tài sản nhưng cựu giám đốc chống rửa tiền cho văn phòng luật sư quận Manhattan, Duncan Levin, đã cho Guardian biết cách họ có thể thực hiện công việc.
"Tịch thu tài sản là một phần của việc kết án. Nếu có tài sản ở Mỹ, họ có thể thu giữ ngay các tài sản đó", ông nói. Ông cho biết thêm rằng luật của Mỹ từ năm 1957 cho phép tịch thu toàn bộ bất kỳ tài sản nào được tội phạm tài trợ một phần.
"Chúng tiến hành kinh doanh trên phạm vi rộng lớn. Vì vậy, bất kỳ doanh nghiệp nào bị phát hiện nhận sự đầu tư của tập đoàn Sinaloa đều trở thành mục tiêu", ông nói.
 |
| Thi thể của các tay súng trên một con đường bên cạnh phương tiện của họ sau vụ xả súng với binh lính Mexico ở đô thị Tacambaro thuộc bang Michoacan, ngày 16/8/2011, sau cuộc chiến giữa các tập đoàn ma túy. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, theo Levin, "số lượng lớn tài sản có khả năng ở Mexico" và việc tìm kiếm chúng "sẽ thuận lợi hơn rất nhiều nếu phối hợp với chính phủ Mexico", bất chấp căng thẳng chính trị hiện tại.
Trong khi tòa án nghe nhiều về các hoạt động chuyển tiền của các thành viên Guzmán, Levin cho rằng các công tố viên nên xem xét các kênh khác, bao gồm thị trường chợ đen trao đổi peso, ví dụ thẻ ghi nợ trả trước hoặc hàng hóa như máy tính xách tay.
Tài liệu tịch thu của các công tố viên nói rằng con số chỉ mang tính "ước lượng", có nghĩa là chúng ta sẽ không bao giờ biết tập đoàn ma túy Sinaloa hoặc các đối thủ của nó đáng giá bao nhiêu.
Thiếu sót từ các bằng chứng tại tòa là hàng tỷ USD được trích dẫn trong các vụ kiện chống lại các ngân hàng Wachovia và HSBC kể từ năm 2010.
Cả hai vụ đều được hoãn truy tố, bị phạt doanh thu hàng năm và khiển trách các giám đốc điều hành hạng trung, nhưng không có phiên tòa nào.
Các tài sản buôn ma túy được rửa qua cả hai ngân hàng đều được xem xét, như Levin nói, "vụ án đã khép lại".
