- Trước đây, đại sứ chủ yếu làm việc về các vấn đề liên quan tới châu Phi. Khi chuyển công tác sang Việt Nam, mọi thứ có quá khác biệt?
- Thật khó để mà so sánh nước này với nước khác. Nhưng điều khiến tôi thấy thú vị nhất ở Việt Nam là năng lực đáng kinh ngạc của các bạn khi luôn lạc quan về tương lai. Khi tôi đọc lịch sử về Việt Nam, về hàng trăm năm chịu sự đô hộ của Trung Quốc, ách thuộc địa của Pháp, chiến tranh với Mỹ, điều khiến tôi ngạc nhiên là dân tộc Việt Nam vẫn có thể hướng về phía trước, nhìn về tương lai với tinh thần tích cực.
Tôi cho rằng hiện nay ở rất nhiều nơi khác trên thế giới nhất là châu Âu, quê hương tôi, nhiều lãnh đạo cũng như các giới truyền thông đang nhìn nhận tiêu cực thái quá về tương lai.
 |
|
Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam Pereric Högberg. Ảnh: Việt Hùng.
|
- Ông có gặp khó khăn gì khi chuyển công tác từ châu Phi sang Hà Nội?
- Tôi nghĩ dùng từ khác biệt thì đúng hơn là khó khăn. Tôi chưa quen với khí hậu nóng, nhất là nóng ẩm như thế này.
Tôi cũng phải làm quen với giao thông nữa. Giao thông Việt Nam với tôi là chuyện không thể hiểu được. Dù vậy, tôi đã tiến bộ rất nhiều khi giờ đây có thể qua đường dễ dàng.
Đồ ăn thì lại là câu chuyện lý thú. Việt Nam có lẽ là nơi có nền ẩm thực thú vị và hấp dẫn nhất mà tôi từng biết. Tôi rất thích một số món của các bạn. Tôi thích cả cách nấu của các bạn nữa, những gia vị và rau thơm được cho vào sau cùng khi đồ ăn đang nóng, lúc ăn có cảm giác rất tươi ngon và hấp dẫn.
Tôi cũng đưa hai con tới đây, một bé gái 15 tuổi và một bé trai 13 tuổi. Chúng có vẻ thích cuộc sống ở Việt Nam còn hơn cả tôi nữa. Chúng đi học và có những người bạn tuyệt vời, tham gia các đội thể thao và thoải mái tận hưởng cuộc sống tự do ở đây.
Sức mạnh của sự ham hiểu biết và chấp nhận thất bại
- Từ trải nghiệm của các con ông ở hai môi trường Việt Nam và Thụy Điển, ông thấy có gì khác trong nền giáo dục 2 nước. Giáo dục Thụy Điển nổi tiếng về tính hiệu quả, Việt Nam có thể học gì từ điều này?
- Học hành một cách hết sức căng thẳng và quyết tâm là một trong số những điều tôi thấy rất đặc biệt ở người Việt Nam. Có thể là trẻ em Thụy Điển lười hơn chăng, nhưng tôi có ấn tượng là trẻ em Việt Nam dành thời gian cho việc học nhiều quá. Học xong ở trường thì trẻ em lại đến lớp học thêm, học gia sư dạy kèm ngoại ngữ.
Thụy Điển là một người bạn quan trọng của Việt Nam, nó giống như một cuộc hôn nhân lâu năm vậy. Chúng ta cởi mở và chân thật với nhau. Đôi bên có thể không đồng tình về mọi thứ, nhưng không sao cả, bởi chúng ta là những người bạn tốt. Tôi cho rằng cả hai đều có lợi ích chung khi tiếp tục đưa quan hệ này tiến tới tương lai.
Đại sứ Thụy Điển Pereric Hogberg
Nói về giáo dục Thụy Điển, tôi phải thành thực, không có gì là hoàn hảo cả. Thụy Điển không phải là thiên đường hay xã hội lý tưởng nơi mọi thứ đều tốt đẹp. Chúng tôi cũng có rất nhiều thách thức đặc biệt trong giáo dục. Nhưng chúng tôi nói, tranh luận về nó. Đây là vấn đề nóng và thường xuyên được đề cập trong các cuộc bầu cử.
Tôi nghĩ rằng Thụy Điển hiện đại tập trung nhiều vào chuyện hãy để trẻ em được là trẻ em. Ở trường học, chúng tôi lắng nghe trẻ xem chúng muốn làm gì, chúng quan tâm tới điều gì, những thứ chúng yêu thích, nhưng tất nhiên vẫn đảm bảo nội dung chương trình học.
Bên cạnh đó, chúng tôi khuyến khích trẻ hãy giơ tay và nói với giáo viên rằng “Em không đồng ý”, hay “Theo em thì thế này…”. Chúng tôi cố gắng tạo ra không khí cởi mở trong lớp học để các em có thể tranh luận.
Cũng chẳng có gì là sai nếu giáo viên không thể biết mọi thứ, họ có thể tìm hiểu. Tôi nghĩ điểm mấu chốt đó chính là để trẻ được là trẻ, nhưng cũng hãy giúp chúng can đảm trong học tập.
Ở trường, chúng tôi dạy trẻ em ngay từ khi còn nhỏ rằng hãy theo đuổi ước mơ của chúng, đừng bao giờ ngại đưa ra bất kỳ câu hỏi nào. Đây cũng là một phần văn hóa của chúng tôi khi chấp nhận sự thất bại. Thử những ý tưởng mới đôi khi không có tác dụng, nhưng rồi chúng tôi tiếp tục thử lại. Nhờ đó mà Thụy Điển đã chứng kiến rất nhiều sự đổi mới và phát minh quan trọng, từ đó tạo ra những công ty đa quốc gia lớn như bây giờ.
- Đúng là Thụy Điển là nước nhỏ nhưng lại sở hữu những công ty đa quốc gia tên tuổi lâu đời như Volvo, Ericsson, Sony Ericsson, Electrolux, IKEA... và cả các doanh nghiệp mới như Skype. Bí quyết của Thụy Điển là gì, thưa đại sứ?
- 100 năm trước, chúng tôi là một nước nghèo. Làm thế nào Thụy Điển thành công được như vậy? Tôi nghĩ có rất nhiều yếu tố lý giải điều này, nhưng một trong những điều thú vị nhất có lẽ là người Thụy Điển luôn ham hiểu biết.
Từ thời đại Viking, người Thụy Điển đã khám phá thế giới. Thụy Điển còn là quốc gia có khả năng ứng dụng vào cuộc sống của mình những ý tưởng tốt nhất mà chúng tôi thu được trên thế giới.
Bên cạnh đó, rõ ràng Thụy Điển cũng rất yên bình. Chúng tôi khá may mắn nhưng cũng khéo léo về mặt chính trị để có thể đứng ngoài các cuộc chiến tranh trong 700 năm qua.
Đương nhiên điều này tạo nên trong đất nước tâm lý an toàn, có thể suy nghĩ về những dự định, tập trung cho tương lai, những ý tưởng và cơ hội.
Một lý do nữa khiến các công ty lớn của Thụy Điển đạt được thành công, đó là nhờ sự sáng tạo. Thụy Điển là nơi mọi người thực sự được khuyến khích và thử thách để trở nên sáng tạo. Những phát minh, đổi mới, như tôi đã nói, là nền tảng tạo nên những công ty lớn.
Cuối 2017, H&M sẽ mở cửa tại TP.HCM
- Trước khi gặp đại sứ, tôi thực hiện một khảo sát nhỏ với các bạn trẻ Việt Nam về Thụy Điển và các doanh nghiệp lớn của các bạn. Nhiều người chia sẻ sự nuối tiếc khi một số thương hiệu như Ikea chưa mở cửa tại Việt Nam, còn H&M chỉ mới trong kế hoạch...
- Nhiều công ty lớn của Thụy Điển cũng đang hoạt động rất tốt ở đây. Họ thấy thị trường Việt Nam hết sức năng động và thú vị, đặc biệt là sự phát triển của tầng lớp trung lưu cũng như sự tận tâm, năng lực, kỹ năng quản lý ở người Việt Nam.
Để thúc đẩy thương mại hai bên, hiện Thụy Điển chưa có dự án quy mô nào, mà chỉ là một số dự án nhỏ đang được thảo luận và triển khai trong thời gian tới.
Công ty Ericsson của Thụy Điển đang giúp các nhà mạng Việt Nam triển khai mạng 4G và 5G trong tương lai.
Chúng tôi đã mở đường bay trực tiếp từ Stockholm tới Phú Quốc hàng tuần. Tôi tin rằng người Thụy Điển rất thích hòn đảo này và họ chắc chắn sẽ quay lại.
Hãng xe Volvo cũng đã có chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Hãng nội thất IKEA nữa, tôi nghĩ sớm muộn họ sẽ xuất hiện tại Việt Nam.
 |
| Đại sứ Pereric Högberg cho biết Thụy Điển là một người bạn quan trọng của Việt Nam
và cả hai đều có lợi ích chung khi tiếp tục đưa quan hệ này tiến tới tương lai.
Ảnh: Việt Hùng.
|
- Kim ngạch thương mại hai chiều của hai nước mới chỉ đạt mức hơn 1 tỷ USD. Theo ông, hai nước nên tập trung phát triển hợp tác trên lĩnh vực nào để thúc đẩy hơn nữa quan hệ kinh tế thương mại song phương?
- Con số 1 tỷ đúng là có thể lớn hơn nữa. Những lĩnh vực tiềm năng mà các công ty Thụy Điển đang rất mong muốn được hợp tác là viễn thông, chế tạo. Chúng tôi có một số công ty mạnh đang hoạt động trong các dự án cơ sở hạ tầng, xây dựng đường sá, sân bay và nhiều lĩnh vực khác. Và quan trọng hơn là tạo ra các thành phố thông minh với cách quản lý ưu việt để làm sao đối phó được với số lượng cư dân ngày càng tăng. Tôi cho rằng Thụy Điển có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Một lĩnh vực khác là bán lẻ. Thị trường Việt Nam đang ngày càng phát triển và Thụy Điển có rất nhiều sản phẩm có thể đáp ứng nhu cầu này.
Tôi rất vui vì thương hiệu quần áo H&M sẽ mở cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam vào khoảng cuối năm nay. H&M sản xuất hàng may mặc ở Việt Nam nhưng vẫn chưa mở cửa hàng ở đây. Cửa hàng đầu tiên của họ sẽ mở tại TP. Hồ Chí Minh.
Không lo chuyện đóng cửa đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam
- Nhìn lại quan hệ Việt Nam - Thụy Điển, như Đại sứ chia sẻ, đó là quan hệ tốt đẹp và bền vững. Thế nhưng, mối quan hệ ấy cũng từng đối mặt thời điểm buồn khi năm 2010, có thông tin rằng Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam phải đóng cửa do tình trạng ngân sách. Trong bối cảnh kinh tế châu Âu hiện tại, liệu điều đó có lặp lại?
- Nói về kinh tế châu Âu, tôi có thể tự hào khẳng định rằng Thụy Điển hiện là một trong những nước đang làm rất tốt.
Năm 2010, chính phủ Thụy Điển quyết định đóng cửa một số đại sứ quán trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nhưng sau đó chúng tôi đã rút lại quyết định này. Tôi không thể nói trước điều gì, nhưng hiện tại tôi cảm thấy chẳng có lý do gì để đóng cửa đại sứ quán.
Cùng với đó, vai trò của Việt Nam ở khu vực đang ngày càng được củng cố, ở cả khía cạnh kinh tế và chính trị. Chính phủ Thụy Điển sẽ tiếp tục duy trì quan hệ với chính phủ Việt Nam nhằm chia sẻ mối quan tâm về tình hình thế giới.
Cá nhân tôi nghĩ sẽ không cần lo chuyện đóng cửa đại sứ quán, ngược lại, mối quan hệ song phương này sẽ phát triển tốt đẹp hơn nữa.
 |
| Ông Pereric Högberg cho rằng vai trò của Việt Nam ở khu vực đang ngày càng được củng cố, ở cả khía cạnh kinh tế và chính trị, đồng thời Stockholm sẽ tiếp tục duy trì quan hệ với Hà Nội nhằm chia sẻ mối quan tâm về tình hình thế giới. Ảnh: Việt Hùng.
|
- Khoảng 2-3 năm sau quyết định đóng cửa đại sứ quán, cơ quan này vẫn hoạt động bình thường và thậm chí Thụy Điển còn mở văn phòng thương mại tại Việt Nam. Đây được coi là một dấu hiệu tích cực. Ông cũng vừa nói về vai trò của Việt Nam trong khu vực, ông có thể nói thêm về những gì Thụy Điển đang làm để tận dụng điều này?
- Việc Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam tập trung vào thương mại và kinh tế là hoàn toàn chính xác. Chúng tôi có văn phòng thương mại và 4 nhân viên chuyên trách trong lĩnh vực này. Điều này đem lại lợi ích cho cả Thụy Điển và Việt Nam.
Đại sứ Pereric Högberg sinh ngày 17/9/1967. Hiện ông đã có vợ và hai con. Ông Pereric Högberg Tốt nghiệp Khoa Khoa học Chính trị, Trường đại học Uppsala, Thụy Điển vào năm 1992.
Trước khi trở thành Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Thuỵ Điển tại Việt Nam, ông Pereric Högberg là Phó Vụ trưởng, Phụ trách Vụ Châu Phi, Bộ Ngoại giao Thụy Điển.
Chúng tôi đã và đang cố gắng chia sẻ kinh nghiệm, đưa ra lời khuyên với Việt Nam. Thụy Điển có đường bờ biển dài và nằm gần Nga là một nước lớn, Việt Nam cũng vậy, đây chính là điểm chung giữa hai nước.
Đặc biệt, Thụy Điển có nhiều kinh nghiệm trong việc phát triển kinh tế song hành cùng bảo vệ môi trường. Những năm 1970, bạn thậm chí không thể bơi ở Stockholm vì tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Hiện nay, tình hình đã được cải thiện, người ta có thể bơi ở bất cứ ao hồ nào trong thành phố. Ngoài ra, chúng tôi cũng có kinh nghiệm trong lĩnh vực năng lực năng lượng, sử dụng năng lương tái tạo và phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
Cá nhân tôi cũng rất thích ASEAN và sự phát triển của tổ chức này. Tôi đang cố gắng tìm hiểm, tham dự và hiểu biết nhiều hơn về ASEAN thông qua các cuộc họp, hội thảo và gặp gỡ đại diện các quốc gia thành viên của ASEAN tại Việt Nam.
- Triển vọng về phê chuẩn hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa EU và Việt Nam thì sao, thưa đại sứ?
- Như bạn biết, nền kinh tế Thụy Điển phụ thuộc nhiều vào tự do thương mại, bởi chúng tôi tin vào toàn cầu hóa cũng như những lợi ích mà nó đem lại cho mọi người. Về việc phê chuẩn FTA với Việt Nam, Nghị viện châu Âu sẽ là cơ quan đưa ra quyết định.
Tôi nghĩ việc phê chuẩn FTA là hoàn toàn khả thi và sẽ diễn ra sớm nhất có thể. Tôi thích hiệp định này bởi nó đề cập nhiều vấn đề quan trọng liên quan tới môi trường cũng như quyền lợi của người lao động. Đây là một trong những vấn đề luôn được đề cao tại Thụy Điển.
Vì vậy, tôi hy vọng FTA sớm được phê chuẩn nhằm đem tới nhiều lợi ích hơn về mặt kinh tế cũng như tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa Việt Nam và EU.
- Theo ông, có những thách thức nào trong việc phê chuẩn hiệp định tự do thương mại giữa EU và Việt Nam?
- Đương nhiên sẽ có rất nhiều thách thức. Nếu để ý, bạn sẽ thấy Nghị viện Châu Âu là một cơ quan quan trọng trong việc đưa ra các quyết định của khối.
Để đạt được thỏa thuận thương mại giữa EU cùng một quốc gia khác là một việc không hề dễ dàng, những gì diễn ra giữa EU và Canada chính là một ví dụ điển hình.
Tôi biết điều này không đơn giản, nhưng nó hoàn toàn khả thi. Cả hai phía sẽ cần phải cởi mở và thẳng thắn, sẵn sàng đối thoại dựa trên những nguyên tắc và nền tảng sẵn có. Cởi mở và thẳng thắn chính là chiếc chìa khóa để giải quyết khó khăn.
