Cơ quan công an đã ra quyết định khởi tố bị can, ra lệnh bắt tạm giam hàng loạt cán bộ, lãnh đạo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
Ba thế hệ lãnh đạo cấp cao cũ của PVN như ông Đinh La Thăng - nguyên Chủ tịch HĐTV (2009-2011), ông Nguyễn Quốc Khánh - nguyên Chủ tịch HĐTV (2010-2015), ông Nguyễn Xuân Sơn - nguyên Chủ tịch HĐTV (2010- 2015) đã lần lượt vướng vào lao lý.
Các sai phạm được cơ quan điều tra chỉ ra liên quan tới hoạt động sản xuất - kinh doanh tại Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC); đầu tư loạt nhà máy nhiên liệu sinh học; dự án Nhiệt điện Thái Bình 2; nhà máy xơ sợi Đình Vũ hay góp vốn vào Ngân hàng Đại Dương (OceanBank).
Đinh La Thăng - 'châm ngòi' hàng loạt sai phạm
Ngày 8/12, Cơ quan cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã có lệnh khởi tố, bắt tạm giam với ông Đinh La Thăng để điều tra tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, ông Thăng đã vi phạm quy chế ký ban hành Nghị quyết số 233 dẫn đến việc ban tổng giám đốc tập đoàn và các đơn vị thành viên chỉ định nhiều gói thầu trái pháp luật.
Ông Thăng cũng vi phạm quy chế làm việc khi ký thỏa thuận tham gia góp vốn tại văn bản số 6934 ngày 18/9/2008 giữa ông Đinh La Thăng, Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN và Chủ tịch Hội đồng quản trị OceanBank. Nội dung văn bản thể hiện tập đoàn tham gia góp vốn 20% trở lên; cử cán bộ tham gia quản trị, điều hành; đề nghị các đơn vị thành viên sử dụng dịch vụ của OceanBank, trước khi HĐQT tập đoàn họp thống nhất nội dung trên.
Bắt đầu giữ vị trí Chủ tịch HĐQT PVN từ năm 2005, trong thời gian lãnh đạo, ông Đinh La Thăng đã có một số quyết định đầu tư gây thất thoát vốn và ban hành một số văn bản trái pháp luật, vi phạm quy chế làm việc. Là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN từ 2009 đến 2011, ông Thăng phải chịu trách nhiệm người đứng đầu về những sai phạm của PVN trong giai đoạn này.
 |
| Ông Đinh La Thăng. Ảnh: Hoàng Hà. |
Ông Đinh La Thăng còn chịu trách nhiệm trong việc ban hành Nghị quyết số 4266 góp vốn vượt mức quy định vào OceanBank, trái quy định của Luật các tổ chức tín dụng, gây thiệt hại rất nghiêm trọng cho PVN. Việc góp vốn này gây thiệt hại 800 tỷ đồng của Nhà nước.
Cựu chủ tịch PVN cũng chịu trách nhiệm trong việc ban hành một số nghị quyết, quyết định chỉ định nhiều gói thầu với tổng giá trị lớn, vi phạm các nghị định của Chính phủ; tham mưu Thủ tướng cho chỉ định nhiều gói thầu không đảm bảo quy định của pháp luật.
Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 được giao cho Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam - PVC, công ty con của PVN, triển khai. Tại dự án này, thua lỗ bắt nguồn từ năm 2011, khi PVN giao cho PVC làm chủ thầu dự án với tổng vốn lên tới 34.295 tỷ đồng, xấp xỉ 1,7 tỷ USD. Chính việc chỉ định gói thầu này đã gây hậu quả cho dự án.
Ngoài ra, theo cơ quan điều tra, ông Đinh La Thăng đã chấp thuận cho PVC được miễn bảo lãnh thực hiện hợp đồng với công trình, dự án do tập đoàn chỉ định và chấp thuận cho tổng công ty cổ phần dịch vụ kỹ thuật dầu khí (PTSC) được miễn bảo lãnh thực hiện hợp đồng thiết kế, mua sắm, xây dựng (EPC) Nhà máy nhiên liệu sinh học Dung Quất, vi phạm Luật đấu thầu năm 2005.
Ông Thăng có trách nhiệm trong việc ban hành chủ trương, quyết định đầu tư phân tán, dàn trải; thiếu kiểm tra, giám sát quá trình triển khai các dự án ở thời kỳ ông làm lãnh đạo tập đoàn.
Điều này dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp; một số dự án phải dừng, giãn, hoãn tiến độ, thua lỗ kéo dài, gây thất thoát, lãng phí, mất vốn đầu tư, gây hậu quả rất nghiêm trọng (trong đó có Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ và các dự án nhiên liệu sinh học như ethanol Dung Quất, ethanol Phú Thọ và ethanol Bình Phước).
Nguyễn Xuân Sơn – án tử từ sai phạm ở ngân hàng Đại Dương
Ông Nguyễn Xuân Sơn được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN từ ngày 8/7/2014. Tuy nhiên, sai phạm khiến ông vướng vào lao lý lại bắt nguồn ở thời điểm ông được PVN cử sang giữ chức vụ Tổng giám đốc OceanBank từ ngày vào cuối năm 2008. Tại đây, ông Sơn làm Ủy viên HĐQT OceanBank và đại diện phần vốn góp của PVN tại OceanBank.
Trong quá trình công tác tại OceanBank, lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao và sự phụ thuộc của OceanBank và nguồn tiền gửi huy động từ PVN, ông Nguyễn Xuân Sơn đặt vấn đề với ông Hà Văn Thắm - Chủ tịch OceanBank - về việc để huy động được nguồn tiền gửi từ PVN, ngân hàng cần chi thêm tiền “chăm sóc khách hàng” ngoài lãi suất tiền gửi quy định.
 |
| Ông Nguyễn Xuân Sơn đã bị tuyên án tử hình vì sai phạm ở OceanBank. Ảnh: Việt Hùng |
Hoạt động chi lãi ngoài để thu hút khách hàng của ông Nguyễn Xuân Sơn thực hiện từ cuối năm 2010 tới 2014, tổng số hơn 1.500 tỷ đồng. Hệ lụy của việc chi lãi suất vượt trần còn khiến OceanBank không kiểm soát nguồn vốn, đầu tư tràn lan dẫn đến nợ xấu khó thu hồi lên tới 35.700 tỷ đồng, lỗ hơn 10.000 tỷ.
Ngân hàng này bị âm gần 2,5 lần vốn sở hữu, mất khả năng thanh khoản. Ngân hàng Nhà nước phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, phải mua với giá 0 đồng. Ông Sơn dù khi đã về PVN vẫn chỉ đạo chi lãi ngoài tại OceanBank. Ông Sơn phải chịu trách nhiệm về 101 tỷ và 196 tỷ chi lãi ngoài, tổng cộng 297 tỷ.
Ngày 21/7, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tống đạt Quyết định khởi tố bị can và thi hành lệnh bắt, đối với Nguyễn Xuân Sơn. Đến ngày 29/9 Tòa tuyên án tử hình đối với ông Nguyễn Xuân sơn.
Nguyễn Quốc Khánh – sai phạm ở hai dự án Nhà máy nhiệt điện
Sau khi ông Nguyễn Xuân Sơn, nguyên chủ tịch PVN, bị bắt giam, ông Nguyễn Quốc Khánh được giao nhiệm vụ Chủ tịch PVN.
Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 và Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 là hai dự án tồn tại nhiều sai phạm nghiêm trọng đã được cơ quan chức năng chỉ ra có liên quan đến ông Nguyễn Quốc Khánh.
Năm 2016, Kiểm toán Nhà nước đã có kết luận về một số sai phạm tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2. Dự án do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm chủ đầu tư và ký Hợp đồng tổng thầu với Tổng công ty CP Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC), hiện đã chậm 2 năm so với kế hoạch và đội giá thêm hơn 6.000 tỷ đồng.
 |
| Ông Nguyễn Quốc Khánh. Ảnh: Lê Trúc. |
Theo Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, ông Nguyễn Quốc Khánh, nguyên Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, nguyên Phó tổng giám đốc cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn nhiệm kỳ 2010-2015; chịu trách nhiệm trong việc tham mưu quyết định chỉ định gói thầu EPC Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1, Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 vi phạm pháp luật, gây hậu quả nghiêm trọng.
Ông cũng có trách nhiệm liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm tại Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Polyeste Đình Vũ và các dự án Nhiên liệu sinh học.
Ngày 9/3, ông Khánh thôi giữ chức chủ tịch PVN và được điều động phụ trách Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhà nước các dự án điện - Đây là Văn phòng thường trực (đặt ở Bộ Công Thương).
Ngày 9/12 Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” đối với ông Nguyễn Quốc Khánh.
Cùng ngày Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã ký quyết định đình chỉ công tác đối với ông Nguyễn Quốc Khánh trong thời gian chờ kết luận làm rõ của cơ quan có thẩm quyền.
