Theo The Guardian, Facebook nếm trải bài học cay đắng trong việc thay đổi quyền riêng tư trên WhatsApp. Hàng triệu người dùng không cho phép công ty này theo dõi sở thích của họ.
Vào đầu tháng 1, WhatsApp cập nhật điều khoản sử dụng, thông báo sẽ chia sẻ dữ liệu người dùng với Facebook. Điều này làm dấy lên lo ngại về quyền riêng tư.
 |
| Facebook và Apple bất đồng sâu sắc về vấn đề thu thập dữ liệu người dùng. Ảnh: AP. |
Khi xuất hiện làn sóng “chuyển nhà” từ ứng dụng này sang một số phần mềm nhắn tin mã hóa khác như Signal, Facebook buộc phải hoãn lại ý định của mình.
Giờ đây, một thách thức khác lại đến với Facebook. Apple sắp sửa cho phép người dùng iPhone lựa chọn chia sẻ dữ liệu với các ứng dụng hay không.
Điều gì sắp diễn ra?
Trong vài tháng tới, người dùng iPhone sẽ được quyền chọn cho phép ứng dụng Facebook thu thập dữ liệu hay không. Nếu người dùng từ chối, Apple sẽ ngăn Facebook làm như vậy. Đây sẽ là một cú đâm chí mạng đối với một công ty sống nhờ vào quảng cáo như Facebook. Không có dữ liệu khách hàng, đồng nghĩa với "cái chết".
Không chỉ Facebook, thông báo tương tự cũng xuất hiện khi có bất kỳ ứng dụng nào khác muốn lấy dữ liệu người dùng trên thiết bị của Apple để phục vụ mục đích quảng cáo.
Đáp lại, Facebook cũng chuẩn bị gửi thông báo, theo kiểu "van nài" người dùng cho phép họ thu thập dữ liệu để “mang đến trải nghiệm tốt hơn”.
 |
| Apple cho người dùng chọn lựa chia sẻ dữ liệu với ứng dụng khác hay không. Ảnh: Apple. |
“Đồng ý với những lời nhắc này không dẫn đến việc Facebook thu thập thêm loại dữ liệu mới; nó chỉ có nghĩa là Facebook tiếp tục mang lại trải nghiệm tốt hơn”, một phát ngôn viên của Facebook cho biết.
Họ lấy dữ liệu nào?
Khi bạn tìm mua một đôi giày trên Internet, ngay lập tức xuất hiện hàng loạt quảng cáo về giày từ nhiều trang web khác nhau hoặc News Feed của Facebook. Nếu bạn ghé mua một cửa hàng ở bên ngoài, sau khi trở về có thể thấy sản phẩm tương tự xuất hiện trong quảng cáo trên ứng dụng di động.
Bạn sẽ ngạc nhiên về điều này. Các công ty quảng cáo sẽ cố gắng thu thập hoạt động của bạn, từ những thứ tìm kiếm, những nơi ghé qua để hiển thị nội dung gần với nhu cầu nhất.
Apple đang làm gì?
Apple đã và đang dần kéo giảm lượng dữ liệu ứng dụng có thể thu thập. Họ cung cấp cho người dùng tùy chọn tắt theo dõi vị trí và công khai về việc ứng dụng theo dõi khi đang chạy trong nền.
“Ngay bây giờ, mọi người không biết ứng dụng đang dùng hàng ngày có thể lấy thông tin từ những bức ảnh họ chụp, danh sách liên lạc, vị trí ăn, ngủ hay cầu nguyện”, Tim Cook phát biểu vào tháng 1 tại hội nghị Máy tính, Quyền riêng tư và Bảo vệ dữ liệu.
 |
| Tim Cook muốn người dùng kiểm soát việc các ứng dụng thu thập dữ liệu của họ. Ảnh: Getty Images. |
Cuối năm ngoái, họ đã buộc các nhà cung cấp ứng dụng trên iOS phải liệt kê công khai loại dữ liệu thu thập, thông qua Nutrition labels trong App Store.
Tính năng này phơi bày chính xác những gì Facebook Messenger lấy, cùng với thông báo của Facebook về việc dùng dữ liệu WhatsApp để quảng cáo, đã dẫn đến tình trạng người dùng chuyển sang các ứng dụng nhắn tin mã hóa như Signal.
Bước tiếp theo, Apple cho phép người dùng từ chối hoàn toàn việc thu thập dữ liệu. Trong bản cập nhật iOS 14 mới, người dùng có thể kiểm soát dữ liệu mà mỗi ứng dụng thu thập và bật tắt tùy ý.
Facebook phản ứng ra sao?
Động thái từ Apple được các tổ chức bảo vệ quyền riêng tư hoan nghênh, nhưng Facebook coi đó là một cuộc tấn công trực tiếp vào hoạt động kinh doanh của họ.
Thay vì nói thẳng mình cần thu thập mọi dữ liệu của người dùng, Facebook lập luận rằng chính sách mới của Apple ngăn cản các doanh nghiệp nhỏ xác định đối tượng người dùng để quảng cáo, đồng thời tố gã khổng lồ xứ Cupertino tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng.
 |
| Facebook tố Apple tạo ra cạnh tranh không công bằng. Ảnh: AFP. |
“Lời nhắc của Apple được thiết kế để đánh đồng, tạo ra sự nhầm lẫn giữa quảng cáo cá nhân hóa và quyền riêng tư; trong khi thực tế chúng tôi có thể cung cấp cả hai”, phát ngôn viên của Facebook cho biết. “Apple làm điều này để tự ưu tiên các dịch vụ của riêng họ”.
Cuộc chiến bắt nguồn từ đâu?
Màn khẩu chiến giữa Apple và Facebook đã diễn ra từ vài năm nay, kể từ sau bê bối Cambridge Analytica và lùm xùm với Epic Games. Hai ông lớn đã liên tục bôi nhọ mô hình kinh doanh của nhau. Độc giả có thêm tham khảo toàn cảnh màn khẩu chiến này tại đây.
Tim Cook đã ám chỉ việc thu thập dữ liệu của các công ty như Facebook dẫn đến vấn nạn thông tin sai lệch và thuyết âm mưu tràn lan trên mạng.
“Chúng ta không thể tiếp tục nhắm mắt làm ngơ trước một lý thuyết công nghệ nói rằng tất cả tương tác đều tốt - càng lâu càng tốt - và tất cả đều với mục tiêu thu thập càng nhiều dữ liệu càng tốt”, CEO Apple cho biết.
Ông cho rằng quảng cáo đã tồn tại hàng thập kỷ trước khi công nghệ bắt đầu thu thập lượng lớn dữ liệu trên các trang web và ứng dụng.
 |
| Tim Cook cho rằng vấn nạn tin giả và thuyết âm mưu lan truyền rộng rãi là lỗi của các mạng xã hội. Ảnh: AFP. |
Một ngày trước bài phát biểu của Tim Cook, CEO Facebook Mark Zuckerberg cáo buộc Apple tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng, thay vì bảo vệ quyền riêng tư.
“Chúng tôi thấy hoạt động kinh doanh của Apple ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào việc giành thị phần ứng dụng và dịch vụ cạnh tranh với chúng tôi cùng các nhà phát triển khác”, Mark Zuckerberg nhận định.
“Vì vậy, Apple có động cơ để can thiệp vào cách ứng dụng của chúng tôi và các ứng dụng khác hoạt động, tạo ra ưu thế riêng cho mình”, CEO Facebook nói.
Google đứng về phía nào?
Google không phản ứng quyết liệt như Facebook trước những thay đổi này. Trong bài viết trên blog, gã khổng lồ tìm kiếm cho biết họ đang điều chỉnh nhằm tuân thủ chính sách mới, đồng thời khuyến cáo khách hàng về những “tác động đáng kể đến doanh thu quảng cáo Google của họ trên iOS” sau khi thay đổi được áp dụng.
Apple cũng có thể nhắm vào hoạt động kinh doanh của Google. Thanh tìm kiếm trong iOS 14 đã lặng lẽ thay thế kết quả từ Google bằng dịch vụ của chính họ.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu Táo khuyết ưu tiên dùng ứng dụng của mình thay cho bên thứ 3. Từ 2012, hãng đã cố gắng thay thế hoàn toàn Google Maps bằng Apple Maps.
