Theo Guardian, Anh vừa đạt được thỏa thuận về các điều khoản liên quan đến giai đoạn chuyển tiếp Brexit sau khi nhượng bộ Brussels và chấp nhận kế hoạch an toàn "tạm thời" là giữ Bắc Ireland đặt dưới luật của Liên minh châu Âu (EU) để tránh cho biên giới cứng được dựng lên với Cộng hòa Ireland.
Sau vài ngày đêm thương lượng căng thẳng, thư ký Brexit, David Davis, cho rằng thỏa thuận về các điều khoản trong giai đoạn 21 tháng, kết thúc vào 31/12/2020, là khoảnh khắc trọng đại. Điều này tạo cho các doanh nghiệp và công dân sự an tâm mà họ cần.
 |
| Ông David Davis, Bộ trưởng phụ trách Brexit, bắt tay Michael Barnier, người đàm phán EU, trong cuộc họp ngày 19/3. Ảnh: Reuters. |
Anh sẽ giữ các lợi ích của thị trường đơn nhất và liên minh thuế quan “trong gần 2 năm mà chúng tôi yêu cầu”, Guardian dẫn lời ông Davis, mặc dù nước này sẽ mất vai trò của mình trong các cơ quan ra quyết định.
Liam Fox, Bộ trưởng Thương mại quốc tế, sẽ được phép ký các thỏa thuận thương mại mới có hiệu lực vào năm 2021.
Anh phải nhượng bộ để đạt được thỏa thuận
Tuy nhiên, chính phủ Anh đã phải chấp nhận thất bại trong một loạt yêu cầu, bao gồm cả yêu cầu kiên định của thủ tướng về việc công dân đến Anh trong giai đoạn chuyển tiếp sẽ được đối xử khác với những người vốn ở Anh.
“Công dân Anh và công dân của 27 nước trong khối EU đến trong thời kỳ chuyển tiếp sẽ nhận được quyền và sự bảo đảm giống những người đã đến đó trước ngày Brexit diễn ra”, Michel Barnier, người đứng đầu nhóm đàm phán EU, thông báo tại họp báo về bản dự thảo thỏa thuận rút khỏi EU mới nhất.
Thủ tướng Theresa May đã luôn kiên quyết cho rằng những người “đến Anh khi Anh đã ra khỏi Liên minh châu Âu” phải được cung cấp những quyền “khác biệt”.
 |
| Thủ tướng Anh Theresa May tại Brussels. Ảnh: Hội đồng Liên minh châu Âu. |
Về vấn đề Bắc Ireland, ông Barnier nói rằng Anh đã đồng ý thỏa thuận rút lui sẽ duy trì một giải pháp mặc định để tránh đường biên giới cứng được thiết lập. Theo đó, phía bắc và nam của Ireland sẽ vẫn nằm trong sự điều chỉnh của luật pháp.
Sau khi bản thỏa thuận 53.000 từ được công bố, bao gồm cả điểm dừng trong vấn đề Bắc Ireland, bà May nhận định rằng không có thủ tướng Anh nào có thể ký vào văn bản đưa ra đề xuất có thể “đe dọa tính toàn vẹn hiến pháp của Anh bằng cách đặt ra một hàng rào thuế quan và điều lệ xuống biển Ireland”.
Trong khi đó, EU và Ireland nhấn mạnh rằng lựa chọn này chỉ đơn giản là sự viết lại của một thỏa thuận đạt được trong báo cáo chung giữa Anh và EU vào tháng 12.
Báo cáo này đề xuất rằng việc điều chỉnh luật pháp sẽ là cần thiết nếu một thỏa thuận thương mại trong tương lai hoặc một giải pháp công nghệ không đưa ra được lợi ích bằng việc tránh một biên giới cứng.
Điểm dừng tạm thời trong vấn đề Bắc Ireland
Ông Barnier nói với phóng viên rằng dù vấn đề này đe dọa trì hoãn thỏa thuận về giai đoạn chuyển tiếp thì thỏa thuận cũng đã được tiến hành.“Hôm nay, chúng tôi đồng ý rằng giải pháp tạm thời này phải trở thành một phần của văn bản pháp luật liên quan đến thỏa thuận rút lui”.
Theo ông Davis, “Anh và EU đều có cam kết trong toàn bộ báo cáo và đồng ý rằng cần có một văn bản pháp luật chi tiết về giải pháp tạm thời cho vấn đề biên giới Bắc Ireland và Ireland trong thỏa thuận rút lui mà cả hai bên đều có thể chấp thuận”.
“Nhưng ý định của chúng tôi là đạt được quan hệ đối tác gần gũi để không cần các biện pháp cụ thể liên quan đến Bắc Ireland và do đó, chúng tôi sẽ tập trung cụ thể vào tất cả các tình huống đặt ra trong bản báo cáo chung”.
Theo Guardian, mặc dù Anh chấp nhận biện pháp tạm thời sẽ xuất hiện trong bản thỏa thuận rút lui cuối cùng, nhưng sẽ kiên quyết không chấp thuận cách viết điều khoản hiện tại được đề xuất bởi EU.
Phố Downing muốn trong văn bản phải bao gồm lời hứa tránh việc kiểm tra biên giới giữa Bắc Ireland và Vương quốc Anh, trong khi Brussels cho rằng đây hoàn toàn là vấn đề đối nội.
 |
| Ông Davis và ông Barnier thông báo về điều khoản thỏa thuận vào ngày 19/3. Ảnh: EPA. |
Một số thỏa thuận khác
Trong một dấu hiệu cho thấy sự cần thiết xoa dịu EU về vấn đề này, bà May dự kiến sẽ viết một bức thư tới Donald Tusk, Chủ tịch hội đồng châu Âu.
Anh cũng đã đưa ra yêu cầu của Bộ trưởng Môi trường Michael Gove thương lượng hạn ngạch khai thác cá trong năm cuối của giai đoạn chuyển tiếp. Brussels chỉ đảm bảo rằng Anh được tư vấn về tổng sản lượng khai thác.
Hy vọng của phố Downing vào việc phủ quyết luật mới của EU có thể gây tổn hại cho nền kinh tế Anh cũng đã bị dập tắt. Một ủy ban chung sẽ được thành lập nhằm "giải quyết các mối quan tâm" và sẽ có điều khoản yêu cầu cả hai bên cư xử "với thiện chí".
Nước Anh đã có được quyền tham gia vào việc ban hành luật về tư pháp và nội vụ, và không tham gia vào các quyết định về chính sách đối ngoại.
Ông Barnier khẳng định rằng Gibraltar, vùng lãnh thổ của Anh tại Tây Ban Nha, sẽ không bị ảnh hưởng bởi thỏa thuận chuyển tiếp trừ khi Tây Ban Nha đi tới thỏa thuận với Anh về tương lai của hòn đảo này.
