An Lý tiếp tục nhận giải thưởng dịch thuật của Anh

Ảnh: Hiệp hội Tác giả Anh.

Chín dịch giả văn học và một biên tập viên đã được trao Giải thưởng Dịch thuật năm 2023 của Hiệp hội Tác giả Anh. Họ cùng với các á quân đã chia nhau tổng giải thưởng trị giá 28.000 bảng Anh.

Các tác phẩm được vinh danh là bản dịch sang tiếng Anh từ tiếng Nhật, tiếng Thụy Điển, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ả Rập, tiếng Đức, tiếng Hà Lan và tiếng Việt.

Bản dịch sang tiếng Anh tiểu thuyết Chinatown của Nguyễn An Lý từ nguyên tác tiếng Việt của tác giả Thuận về nhì trong hạng mục Giải dịch thuật cho bản dịch tiếng Anh đầu tay TA.

Trước đó vào tháng 11/2023, với tác phẩm dịch này, An Lý đã được vinh danh tại Giải thưởng Dịch thuật Quốc gia của Hiệp hội Dịch giả Văn học Mỹ ở hạng mục Văn xuôi.

Sau đây là danh sách người chiến thắng các giải thưởng.

Giải thưởng Bernard Shaw

Giải thưởng do Quỹ văn học Anh-Thụy Điển tài trợ, được trao hai năm một lần cho các bản dịch đầy đủ sang tiếng Anh của các tác phẩm bằng tiếng Thụy Điển có giá trị văn học và được công chúng quan tâm. Người chiến thắng nhận được 3.000 bảng Anh và á quân được 1.000 bảng Anh. Ban giám khảo năm nay là Alison Flood, Nichola Smalley và Amanda Svensson.

Bản dịch Strega (trái) và Euphoria (phải). Ảnh: Lolli Editions & Canongate Books.

Người chiến thắng: Saskia Vogel cho bản dịch Strega của Johanne Lykke Holm (Lolli Editions).

Giám khảo Alison Flood nhận xét:

Câu chuyện của Johanne Lykke Holm về cô gái đến làm việc trong một khách sạn trống ở một thị trấn Alpine xa xôi rất sâu sắc và mộng mơ, sau đó bộc lộ những mặt tối trong hành trình trưởng thành của một phụ nữ trẻ ở một xã hội bạo lực. Saskia Vogel đã nắm bắt được hương vị thần thoại trong câu chuyện của Holm và truyền tải vào bản dịch minh xác của cuốn tiểu thuyết kỳ lạ, nhức nhối này.

Á quân: Jennifer Hayashida cho bản dịch Euphoria của Elin Cullhed (Canongate Books)

Premio Valle Inclán

Ấn bản Trilce. Dịch và Chú thích in song ngữ kèm chú thích. Ảnh: Jèssica Pujol Duran, English Studies in Latin America, No. 24 (January 2023)

Giải thưởng thường niên dành cho bản dịch sang tiếng Anh các tác phẩm dài bằng tiếng Tây Ban Nha có giá trị văn học và được quan tâm. Người chiến thắng được thưởng 3.000 bảng Anh và á quân được thưởng 1.000 bảng Anh. Ban giám khảo năm nay là Juana Adcock, Tiến sĩ Valentina Aparicio và Gerard Woodward.

Người chiến thắng: William Rowe và Helen Dimos cho bản dịch Trilce. Dịch và Chú thích. của César Vallejo (Veer Books, Crater Press).

Giám khảo Tiến sĩ Valentina Aparicio: Nhờ bản dịch này, tác phẩm thơ Nam Mỹ kinh điển sẽ có thể tiếp cận với đông đảo độc giả dưới hình thức sẽ mở ra một cánh cửa mới cho việc diễn giải. Định dạng song ngữ kèm chú giải giới thiệu văn bản ở ba cấp độ, để độc giả có thể đọc theo nhiều cách khác nhau và cung cấp cái nhìn thấu triệt mới cho những ai đã quen thuộc với tác phẩm của Vallejo.

Á quân: Rosalind Harvey với bản dịch Still Born của Guadalupe Nettel (Fitzcarraldo Editions).

Giải thưởng Saif Ghobash Banipal

Bản dịch Mister N. Ảnh: Amazon.

Giải thưởng thường niên do Tạp chí Banipal và Quỹ Văn học Ả Rập Banipal thành lập, dành cho các bản dịch từ tiếng Ả Rập các tác phẩm sáng tạo, giàu giá trị văn học và được chú ý.

Người thắng giải nhận được 3.000 bảng Anh. Ban giám khảo năm nay gồm có Ros Schwartz (trưởng ban), Tony Calderbank, Sarah Enany và Barbara Schwepcke.

Người chiến thắng: Luke Leafgren cho bản dịch Mister N của Najwa Barakat (And Other Stories).

Ban giám khảo nhận xét: Bằng lối văn xuôi mượt mà, tự nhiên, giàu có nhờ vốn từ vựng đa dạng, Luke Leafgren dẫn dắt người đọc vào thế giới mê cung của Najwa Barakat, nơi tàng ẩn những điều không giống với vẻ ngoài. Thời gian và điểm nhìn thay đổi uyển chuyển, tổng thể tạo nên câu chuyện tâm lý kinh dị hấp dẫn bằng văn phong tiếng Anh dồi dào và phong phú đầy thú vị. Nắm bắt được tinh thần và câu chữ của nguyên bản đầy chiều sâu với bút pháp điêu luyện, Mister N là ví dụ điển hình cho nghệ thuật của dịch giả.

Giải thưởng được tài trợ bởi gia đình Saif Ghobash để tưởng nhớ người chồng và người cha Saif Ghobash quá cố (21 tháng 10 năm 1932 - 25 tháng 10 năm 1977), một người đam mê sách, Tạp chí Banipal và Quỹ Văn học Ả Rập Banipal.

Giải thưởng dịch thuật của Quỹ Sasakawa Vương quốc Anh

Năm nay đánh dấu lần đầu trao Giải thưởng Quỹ Sasakawa của Vương quốc Anh, dành riêng cho bản dịch từ tiếng Nhật. Đây sẽ là giải thưởng thường niên dành cho bản dịch sang tiếng Anh của các tác phẩm tiếng Nhật dài giàu giá trị văn học và được chú ý. Người thắng giải nhận được 3.000 bảng Anh và á quân được 1.000 bảng Anh. Ban giám khảo năm nay là Nozomi Abe, Nick Bradley và Maya Jaggi.

Người chiến thắng: Alison Watts với bản dịch The Boy and the Dog của Seishu Hase (Scribner, Simon và Schuster)

Giám khảo Nozomi Abe: Thử thách lớn nhất khi dịch một tác phẩm hay như cuốn sách này là phải chuyển tải được năng lượng, động lực và sức hút văn hóa để khiến độc giả tò mò. Bản dịch tiếng Anh này đã thành công trên thảy những phương diện trên. Có những phân đoạn buồn đến mức khiến ta cứ thế rơi một hai giọt lệ. Mọi người hãy đọc bản dịch tiếng Anh này và nhớ cầm sẵn theo một chiếc khăn tay.

Lần lượt từ trái qua các bản dịch The Boy and the Dog, Weasels in the Attic, All The Lovers In The Night. Ảnh: Goodreads.

Á quân: David Boyd với bản dịch Weasels in the Attic của Hiroko Oyamada (Granta) và Sam Bett và David Boyd với bản dịch All The Lovers In The Night của Mieko Kawakami (Picador, Pan Macmillan).

Giải thưởng Schlegel-Tieck

Giải thưởng thường niên dành cho các bản dịch sang tiếng Anh các tác phẩm tiếng Đức có giá trị văn học và được chú ý. Người chiến thắng được thưởng 3.000 bảng Anh và á quân được thưởng 1.000 bảng Anh. Ban giám khảo năm nay là Ayisha Malik, Anju Okhandiar và Florian Stadtler.

Người chiến thắng: Jamie Bulloch cho bản dịch Hinterland của Arno Geiger (Picador, Pan Macmillan)

Giám khảo Anju Okhandiar nhận xét: Văn phong dịch tác phẩm Hinterland của Arno Geiger của Jamie Bulloch đầy tinh tế và ấn tượng. Bản dịch đào sâu vào mối liên hệ giữa ngôn ngữ, trí nhớ và lịch sử bằng cách chuyển thể trọn vẹn tiểu thuyết gốc về Thế chiến thứ hai.

Bản dịch Hinterland (trái) và Siblings (phải).

Á quân: Lucy Jones với bản dịch Siblings của Brigitte Reimann (Penguin Modern Classics).

Giải thưởng Scott Moncrieff

Giải thưởng thường niên do Viện Pháp Royaume-Uni tài trợ, dành cho các bản dịch sang tiếng Anh các tác phẩm tiếng Pháp giàu giá trị văn học và được chú ý. Người chiến thắng nhận được 3.000 bảng Anh và á quân được 1.000 bảng Anh. Ban giám khảo năm nay là Constance Bantman, Jane MacKenzie và David Mills.

Người chiến thắng: Frank Wynne cho bản dịch Standing Heavy của GauZ' (MacLehose Press).

Giám khảo Jane MacKenzie nhận xét: Tác phẩm vô cùng dí dỏm, sắc bén, sống động và Frank Wynne đã dịch rất xuất sắc, không làm mất đi nét hài hước, năng lượng và khung cảnh đường phố chân thực. Trong cả hai ngôn ngữ cuốn sách này đều là tuyệt tác, so với tiếng Pháp thì đọc bằng tiếng Anh không kém phần vui vẻ và sắc sảo.

Từ trái qua: các bản dịch Standing Heavy, The Anomaly và Yell, Sam, If You Still Can.

Á quân: Adriana Hunter với bản dịch The Anomaly của Hervé Le Tellier (Michael Joseph, Penguin Random House) và Clíona Ní Ríordáin với bản dịch Yell, Sam, If You Still Can của Maylis Besserie (Lilliput Press).

Giải dịch thuật cho bản dịch tiếng Anh đầu tay TA

Giải thưởng thường niên dành cho bản dịch văn học đầu tay sang tiếng Anh được xuất bản ở Anh và Ireland. Giải thưởng do Daniel Hahn và Jo Heinrich tài trợ. Người chiến thắng nhận được 3.000 bảng Anh và á quân được 1.000 bảng Anh. Dịch giả và biên tập viên sẽ chia sẻ giải thưởng. Ban giám khảo năm nay gồm Will Forrester, Carolina Orloff và Mui Poopoksakul.

Người chiến thắng: Sophie Collins và biên tập viên Marigold Atkey cho bản dịch từ tiếng Hà Lan cuốn The Opposite of a Person của Lieke Marsman (Daunt Books).

Ban giám khảo nhận xét: Đây là không phải một cuốn sách dĩ hòa vi quý - mà đối chất các vấn đề thảm họa khí hậu, mô tả cuộc sống hiện đại trong biểu đạt văn học trực tiếp và hình thức của biểu đạt đó. Cuốn sách mượt mà đan quyện các ý tưởng, nhân vật, thể loại, phong cách và tốc độ; chỉ dịch giả và biên tập viên đặc biệt uyên bác, thiên tài và điêu luyện mới có thể khiến bản tiếng Anh trở thành một kiệt tác. Và bản dịch này đã làm được như thế.

Bản dịch The Opposite of a Person và Chinatown.

Á quân: Nguyễn An Lý với bản dịch từ tiếng Việt tiểu thuyết Chinatown của Thuận (Tilted Axis Press).

Giải thưởng Viện Goethe

Giải thưởng do Viện Goethe London tài trợ, trao hai năm một lần dành cho các dịch giả mới tại Vương quốc Anh và Ireland chưa có tác phẩm dịch văn học xuất bản. Người chiến thắng nhận được 1.000 euro và được mời tham dự Hội chợ sách Leipzig, bao gồm cả suất tham dự cuộc họp của các Dịch giả Quốc tế do Literary Colloquium Berlin (Hội thảo Chuyên đề Văn học Berlin) tổ chức. Giải thưởng này được trao cho bản dịch hay nhất trích đoạn Hund, Wolf, Schakal của Behzad Karim Khani (Hanser Berlin, 2022). Ban giám khảo năm nay là Rebecca DeWald và Tiến sĩ Christophe Fricker.

Người chiến thắng: Rob Myatt

Ban giám khảo nhận xét: Chúng tôi quyết định trao giải thưởng cho một tác phẩm đã tài tình thể hiện dịch thuật là phương pháp thực hành sáng tạo và thiết lập cách ngôn riêng biệt về tính cách các nhân vật chính, mỗi quan hệ giữa họ và hành trình vật lộn tìm kiếm cảm giác quê hương ở những nơi khác nhau trên thế giới. Chúng tôi tin rằng bản dịch này đạt đến tầm xuất sắc của một bản dịch: viết chương tiếp theo cho cuộc đời của một cuốn sách xuất bản lần đầu ở nơi khác.

Á quân: Fiona Graham