Vui dù thơ mình... mang tên người khác
"Đừng tưởng cứ núi là cao/ Cứ sông là chảy, cứ ao là tù/ Đừng tưởng cứ dưới là ngu/ Cứ trên là sáng cứ tu là hiền..." - Với những câu từ rất giản dị, cô đọng mang đến bài học sâu sắc về cuộc sống, bài thơ Đừng tưởng từng gây xôn xao dư luận với lượt chia sẻ cực "khủng" trên các diễn đàn và mạng xã hội kèm theo tên tác giả là nhà thơ Bùi Giáng.
Vì độ nổi tiếng của thi sĩ này nên sau nhiều năm phổ biến, khi bỗng có một người tự nhận mình là tác giả bài thơ trên thì nhiều người không khỏi sững sờ, ngờ vực.
"Năm 1992, tôi sáng tác bài thơ khi mới 29 tuổi và đang sống tại Pháp. Bài thơ được nhiều người đọc qua như các nhà văn Mai Thảo, Trần Vũ... và từng được một người bạn xin mượn tập bản thảo (cùng với 50 bài thơ khác) để phổ nhạc. Bẵng một thời gian sau đó, tôi có nhiều thay đổi trong công việc và đời sống gia đình... nên quên luôn việc đòi lại tập bản thảo thơ đó. Hậu quả cuối cùng là người cầm tập bản thảo ấy không biết đã ở đâu trên cõi đời này mà tôi chẳng có cách nào liên lạc được. Tôi buồn bã suốt thời gian dài vì tiếc đứa con tinh thần của mình bị mất tích oan uổng", tác giả Sỹ Liêm - người nhận là tác giả bài thơ Đừng tưởng chia sẻ.
 |
|
Bản nháp tác giả Sỹ Liêm cung cấp cho PV . |
Cũng theo tác giả Sỹ Liêm, hy vọng suốt bao năm tìm kiếm bản thảo của ông đã lóe lên khi bỗng một ngày kia thấy bài thơ mình viết xuất hiện tràn ngập trên các trang mạng gắn với tên của thi sĩ Bùi Giáng.
Ông tin rằng người giữ tập bản thảo của mình chính là người đăng tải bài thơ. Nghĩ vậy, ông đã viết thư kêu gọi gửi khắp nơi mong mỏi vận may đến vì ngoài bài thơ Đừng tưởng còn có nhiều bài thơ khác đã bị mất tích theo tập bản thảo này.
"Người nhà Bùi Giáng bảo không phải thơ cụ!"
Không tìm thấy bản thảo nhưng may mắn còn giữ được bản nháp bài thơ gây tranh cãi, tác giả Sỹ Liêm nghe theo lời khuyên của những người bạn văn chương lên Cục Bản quyền tác giả, Bộ Văn hóa, thể thao & Du lịch đăng ký bản quyền tác phẩm và chờ đợi 2 tháng sau để được cấp chứng nhận.
Tác giả này chia sẻ, ngay cả khi ông đã sở hữu chứng nhận quyền tác phẩm thì nhiều trang vẫn đăng tải bài thơ với tên nhà thơ Bùi Giáng.
Trao đổi với chúng tôi, ông Sỹ Liêm cho biết, nhiều bạn bè văn chương của ông đã đến tận nhà từ đường của thi sĩ Bùi Giáng để tìm hiểu và được người nhà thi sĩ họ Bùi khẳng định đây không phải thơ của cụ vì Bùi Giáng không bao giờ làm thơ lục bát mà dùng vần trắc ở chữ thứ hai câu sau.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho rằng,thơ của nhà thơ tài hoa này luôn huyền ảo, rắc rối và tinh tế kiểu như: "Tạ từ tháng chạp quay nghiêng/ Âm trang sử lịch thu triền miên trôi" chứ không đúng đắn, sắc bén như lối thơ trong bài Đừng tưởng.
 |
|
Chứng nhận tác quyền bài thơ Đừng tưởng . |
Trao đổi với chúng tôi, ông cho biết nhiều năm qua vẫn không ngừng tìm kiếm tập bản thảo 50 bài thơ bị thất lạc. Trong số đó, Sỹ Liêm chỉ còn giữ bản nháp và phục hồi được hơn 20 bài và có nguy cơ "mất vĩnh viễn" hơn một nửa tác phẩm còn lại vì cái "tật" rất quen của nhiều người sáng tác thơ là không bao giờ nhớ nổi thơ mình!
Hỏi tác giả Sỹ Liêm, trước hiện trạng có quá nhiều tư liệu đăng tải bài thơ với tên tác giả là Bùi Giáng, ông có ý định yêu cầu đính chính hoặc khởi kiện không, chúng tôi nhận được câu trả lời: "Khi tôi đưa bằng chứng ra là thơ của tôi thì có người tin, người nghi vì nhiều lý do, người lại đùa: Đừng tưởng có tác quyền mà bài thơ đã là của ông đâu. Nhưng theo các bạn bè văn chương của tôi thì họ nói bài này giống như... vè nên không phải của Bùi Giáng! Biết tác phẩm được gắn với tên người khác nhưng tôi tỉnh bơ vì với người viết con đường văn chương đâu phải chỉ có một tác phẩm, huống hồ thi sĩ Bùi Giáng là tài năng đích thực, nếu ông còn sống, ông sẽ thẳng thắn khước từ một đứa con tinh thần không phải của mình".
 |
|
Tác giả Sỹ Liêm . |
Kết thúc câu chuyện oái oăm về quyền tác giả bài thơ gây nhiều tranh cãi, nghi ngờ, tác giả Sỹ Liêm đọc những câu thơ: "Đừng tưởng cứ trời là xanh/ Cứ đất và nước là thành quê hương". Ông bảo, chỉ hai câu này thôi, nếu người đọc tinh biết chỉ người xa xứ như ông mới viết ra như thế.
Và trong bản thảo, nguyên gốc bài thơ có tên là "Vọng tưởng". "Bài thơ càng được phổ biến nhiều thì càng này sinh nhiều dị bản. Người ta chế nhiều câu thơ từ bài thơ gốc nên tôi chỉ xin... bốn câu đầu là của mình thôi cũng được", tác giả này nói.
