Hà Văn Cầu sinh năm 1927 ở Đông Hưng, Thái Bình. Ông được mệnh danh là “chìa khóa của kho chèo cổ”, bởi vốn kiến thức, với nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu có giá trị.
Năm 1957, ông cùng Trần Huyền Trân, Lộng Chương, Lưu Quang Thuận, Nguyễn Đình Hàm lập nên Đoàn chèo Cổ Phong – tiền thân của Đoàn chèo Hà Tây, sau này sáp nhập với Đoàn chèo Hà Nội thành Nhà hát chèo Hà Nội.
 |
|
Giáo sư Hà Văn Cầu . |
Từ khi mới thành lập Đoàn chèo Cổ Phong, Hà Văn Cầu cùng các bạn hữu đã tìm kiếm, sưu tầm các tích chèo cổ. Chính ông đã nghiên cứu, chỉnh lý, bổ sung những tích này trước khi dàn dựng. Đoàn mời các nghệ nhân chèo nổi danh như Cả Tam, Trùm Thịnh, Hoa Tâm… truyền thụ nghệ thuật cho các diễn viên.
Các công trình nghiên cứu của Hà Văn Cầu được tuyển chọn, in thành sách, trở thành nguồn kiến thức quý báu về chèo như: Tìm hiểu phương pháp viết chèo (1969), Tấu thơ và Tấu chèo (viết năm 1972 cùng Thanh Tịnh), Mấy vấn đề Kịch bản chèo (1979), Bình diện kỹ thuật trong diễn xuất chèo (2000)…
 |
|
GS Hà Văn Cầu (áo dài, khăn đóng) tham gia một vai nhỏ trong phim truyền hình Số đỏ 1990. |
Không chỉ là nhà nghiên cứu, Hà Văn Cầu còn là tác giả kịch bản chèo, tuồng, cải lương. Gia tài của ông có gần 30 tác phẩm như: Nên vợ nên chồng, Giấc mơ của ông Cò, Từ Thức, Tống Trân – Cúc Hoa, Thạch Sanh, Người công dân số 1, Sang sông, Quán ba cô…
Cùng với sự nghiệp nghiên cứu chèo, Giáo sư Hà Văn Cầu còn hiểu biết sâu sắc trong nhiều lĩnh vực như lịch sử, văn học, triết học, thiên văn, địa lý…
