Giữa bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành cơn sốt mới, Thế vận hội Olympic Paris cũng không nằm ngoài xu hướng. Năm nay, AI không chỉ được dùng để xác định người thắng - kẻ thua trong các trận thi đấu, mà còn để đo lường, phân tích thành tích của các vận động viên. Cho dù họ đang chạy, nhảy, ném, bơi, giao bóng, đạp xe hay xoay tròn, sự kết hợp giữa công nghệ cảm biến và thị giác máy tính (computer vision) sẽ chuyển chuyển động của vận động viên thành dữ liệu. Công nghệ này giúp ban giám khảo và khán giả theo dõi từng tích tắc một của cuộc đua. Ảnh: Hanswesterbeek. |
Thường được biết đến là nhà sản xuất đồng hồ xa xỉ của Thụy Sĩ, nhưng OMEGA đồng thời là nhà sản xuất đồng hồ bấm giờ chính thức của Thế vận hội Olympic kể từ năm 1932. Năm nay, hãng cử 550 nhân viên và 350 tấn thiết bị đến Paris để tham gia mọi môn thể thao trong chương trình. CEO Alain Zobrist đã vạch ra một loạt cải tiến cho phép khán giả trải nghiệm “những thăng trầm của cuộc thi”, cho dù là ở hồ bơi hay trên bãi cát dưới Tháp Eiffel trong các cuộc thi đấu bóng chuyền. Ảnh: Instagram. |
Trong đó, thay đổi đáng chú ý nhất nằm ở Olympic Aquatic Center (Trung tâm Thể thao dưới nước Olympic). Omega đã thiết lập 4 camera để ghi lại mọi quá trình diễn ra dưới nước. Hệ thống camera “Computervision” này được đào tạo để nhận biết và phân tích các chuyển động. Nhờ đó, chúng có thể tính toán tốc độ sải bơi của từng vận động viên, quãng đường bơi được, so sánh khoảng cách, quãng đường còn lại với 7 vận động viên khác trong cuộc đua. Không chỉ tính toán chính xác tốc độ, Computervision còn có thể dự đoán ai sẽ bứt lên hay tụt lại, so sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa người về nhất với những người xếp sau. “Những dữ liệu chúng nhận được bao gồm toàn bộ phân tích cơ sinh học của vận động viên”, Zobrist cho biết. Ảnh: UOA. |
Theo New York Times, một trong những hình ảnh nổi tiếng nhất trong môn lặn Olympic là cảnh nhà vô địch Greg Louganis đập đầu vào ván trong Thế vận hội 1988 ở Seoul. Số vụ chấn thương ngày càng tăng nên môn thể thao này cố gắng ưu tiên giữ đầu vận động viên cách xa ván càng tốt. Trọng tài có thể trừ 2 điểm nếu phần đầu vượt qua khoảng cách không an toàn với tấm ván. Song, ở Paris, AI sẽ thay thế nhiệm vụ của trọng tài bởi camera có thể tự động đo khoảng cách giữa đầu và bảng để giúp ban giám khảo biết họ có nên trừ điểm hay không. Ảnh: Globe and Mail. |
Trong bộ môn điền kinh, việc xác định ai là nhà vô định sẽ phức tạp hơn các môn thi khác, vì ban giám khảo phải xác định phần thân trên của ai vượt qua vạch trước. Trước đây, ban tổ chức thường dùng một chiếc máy ảnh có thể quay 10.000 khung hình/giây. Năm nay, Olympics được trang bị một máy ảnh tốt hơn có thể quay 40.000 khung hình/giây, cùng mật độ điểm ảnh cao hơn nên chất lượng cũng sẽ tốt hơn. Ảnh: Strongs. |
Trên thực tế, bib (số báo danh thi đấu của mỗi vận động viên) trong bộ môn điền kinh đã được xem một thiết bị khá lỗi thời. Song năm nay, các vận động viên Olympics sẽ đeo một mảnh giấy công nghệ cao vào trước ngực thay vì một tờ giấy in mã truyền thống như trước đây. Theo New York Times, bib đóng vai trò khá quan trọng trong cách người xem trải nghiệm một cuộc đua marathon. Bên trong bib là một cảm biến có kích thước gần bằng một chiếc thẻ ngân hàng, liên tục chuyển tiếp dữ liệu về người chạy tương tự như dữ liệu camera thu thập trong bể bơi. Một loạt ăng-ten liên tục gửi thông tin đến các máy tính xử lý tốc độ cao để tính toán tất cả vị trí của các vận động viên trên đường đua, bước chạy, tốc độ sải chân và hướng họ sẽ chạy. Các ăng-ten gửi khoảng 2.000 điểm dữ liệu mỗi giây đến bộ phận tính giờ tự động. Đây là cách ban tổ chức biết ai đang dẫn đầu, đang tụt lại hoặc xuất phát muộn hơn các đối thủ. Ảnh: Kevin Morris. |
Một trong những khó khăn những người chơi bóng chuyền bãi biển là sân thi đấu rất rộng với tiêu chuẩn là 16 m x 8m. Do đó, để tiết kiệm sức người, Olympics 2024 sẽ sử dụng các camera thông minh ghi lại và lập bảng chi tiết từng chuyển động của các vận động viên, tính toán khoảng cách họ đi được trong mỗi trận đấu, tốc độ của quả bóng và phân tích về chiến thuật dựa trên chuyển động của vận động viên trên sân. Ảnh: IntaData Labs. |
Trên các sân tennis của Roland Garros, công nghệ trọng tài dây điện tử (Electronic Line Calling) sẽ không được sử dụng. Các tay vợt sẽ phải dựa vào các trọng tài truyền thống và vạch sân để xác định tình huống bóng, điểm số. Nhưng một hệ thống mới tại Olympics sẽ tập trung nhiều vào 2 cú đánh quan trọng nhất trong trò chơi - cú giao bóng và cú trả bóng - xảy ra ở mọi lần ghi điểm. Các camera tại Roland Garros sẽ đo thời gian phản ứng của người trả giao bóng và so sánh với chất lượng của cú giao bóng ban đầu. Điều này giúp xác định xem liệu phản xạ nhanh kết hợp cùng khả năng đọc giao bóng giúp tạo ra những cú trả giao bóng chất lượng cao hay không. Ảnh: CompuTools. |
CEO Zobrist cho biết chiến lược của Omega Timing là đo lường sự cạnh tranh mà không làm phiền các vận động viên. Nhờ đó, họ không gặp khó khăn trong việc thuyết phục các vận động viên chấp nhận phương pháp của mình. “Đây là lý do Computervision và AI rất hữu ích, đặc biệt là với các kỹ sư tập trung nhiều vào cơ sinh học hơn là sinh trắc học. Đây là một cách khác để đo thời gian và bình luận về phần thi đấu của mỗi tuyển thủ”, Zobrist nói với New York Times. Ảnh: CompuTools. |
Những nhà khoa học tiên phong
"Những nhà khoa học tiên phong" là một cuốn sách thú vị về lịch sử của những phát minh nổi tiếng. Để có được những đóng góp vĩ đại cho nhân loại, các nhà khoa học nổi tiếng đã làm việc với lòng say mê và tinh thần học hỏi không ngừng.