Việc Tổng thống Trump ân xá cho Michael Flynn, cựu cố vấn an ninh quốc gia, trước lễ Tạ ơn đặt ra câu hỏi ai có thể là người tiếp theo được hưởng khoan hồng trong những tuần cuối cùng của ông tại Nhà Trắng.
Suy đoán về việc liệu ông Trump có ân xá một số đồng minh và người ủng hộ đã bị kết án hoặc phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý nghiêm trọng hay không từ lâu đã trở thành chủ đề ở Washington.
Quyết định ân xá gây tranh cãi đối với tướng Flynn, người đã nhận tội tại tòa án liên bang, nhanh chóng dấy lên bàn luận rằng sẽ có thêm nhiều người khác sắp được tổng thống ân xá trong thời gian ông Trump là "vịt què" ở Nhà Trắng.
 |
| Cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn được ông Trump ân xá. Ảnh: Getty. |
Ông Trump đã thường xuyên chỉ trích các cuộc điều tra về ông và chính quyền là "cuộc săn phù thủy". Ông cho rằng tướng Flynn, cố vấn an ninh quốc gia có thời gian giữ chức ngắn nhất lịch sử, đã bị đối xử bất công.
Không có gì lạ khi một tổng thống sắp mãn nhiệm ban hành nhiều lệnh ân xá dù điều này có thể gây tranh cãi. Cựu tổng thống Bill Clinton bị chỉ trích nặng nề sau khi ông thông qua 140 lệnh ân xá trong ngày cuối cùng tại vị, bao gồm cả cho anh trai mình và một nhà tài trợ có quan hệ tốt với đảng Dân chủ.
  |
Ngay cả trước khi tin tức về tướng Flynn xuất hiện hôm 25/11, ông Trump đã cho thấy ông sẵn sàng ân xá hoặc giảm án cho những người ủng hộ ông.
Vào tháng 7, ông đã giảm án tù cho Roger Stone, người chuẩn bị thụ án hơn 3 năm tù vì tội nói dối quốc hội và làm chứng giả mạo. Ông bị truy tố trong cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller về cáo buộc phe Trump cấu kết với Nga.
Dưới đây là một số nhân vật có thể sẽ được tổng thống ân xá.
Paul Manafort
Paul Manafort, người đã có khoảng hai tháng làm chủ tịch chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump, đang thụ án hơn 7 năm tù vì nhiều tội danh liên bang và gian lận thuế. Ông cũng là người bị điều tra và truy tố bởi công tố viên Mueller.
Kể từ khi ông bị tuyên án vào năm 2018, việc liệu ông Trump có ân xá cho ông hay không vẫn đang để ngỏ.
 |
| Paul Manafort tại tòa án ở New York vào tháng 6/2019. Ảnh: AP. |
Vài phút sau khi ông Manafort bị tuyên án lần thứ hai bởi thẩm phán liên bang ở Washington D.C., công tố viên quận Manhattan đã đệ trình các cáo buộc hình sự tương tự của tiểu bang chống lại ông. Nỗ lực này được nhiều người xem là cách để loại bỏ bất kỳ sự ân xá nào mà cựu chủ tịch chiến dịch của ông Trump nhận được đối với các tội liên bang.
Năm 2018, ông Trump nói trong phỏng vấn rằng việc ân xá Manafort không được nêu ra trong các thảo luận của Nhà Trắng nhưng ông không loại trừ việc này.
Steve Bannon
Trước khi bị Nhà Trắng ghẻ lạnh, ông Bannon từng là giám đốc điều hành chiến dịch tranh cử của ông Trump vào năm 2016 và sau đó là chiến lược gia trưởng trong những ngày đầu của chính quyền.
Vào tháng 8, ông Bannon và ba người khác bị truy tố tội lừa đảo các nhà tài trợ đã đưa tiền cho một tổ chức phi lợi nhuận để tài trợ cho một bức tường do tư nhân xây dựng dọc theo biên giới phía nam.
Các công tố viên cáo buộc rằng ông Bannon đã đút túi riêng số tiền đáng kể để xây tường.
 |
| Cựu chiến lược gia trưởng của ông Trump, Steve Bannon. Ảnh: Reuters. |
Ông Trump đã tránh xa cựu cố vấn này trong hai năm qua. Khi cáo trạng được công bố vào tháng 8, tổng thống đã nói giảm về dự án phi lợi nhuận vốn là tâm điểm của chương trình.
"Tôi không thích dự án đó. Tôi nghĩ nó được thực hiện vì những lý do phô trương,” ông Trump nói với các phóng viên vào thời điểm đó.
Tuy nhiên, Bannon vẫn là một người ủng hộ thẳng thắn của ông chủ cũ của mình, người đã thưởng cho những người ủng hộ trung thành khác bằng sự ân xá hoặc giảm nhẹ, như Stone và Cảnh sát trưởng Joe Arpaio.
George Papadopoulos
Papadopoulos là nhân vật nhỏ trong chiến dịch tranh cử của ông Trump năm 2016 và nhận được bản án tương đối khoan hồng vì vai trò của ông trong việc Nga can thiệp bầu cử Mỹ.
Song sự ủng hộ thẳng thắn của ông dành cho ông Trump và việc ông là mục tiêu ban đầu trong cuộc điều tra của ông Mueller có thể thúc đẩy tổng thống ban hành ân xá trong giai đoạn "vịt què".
 |
| George Papadopoulos tại tòa án ở Washington, D.C. Ảnh: Getty. |
Papadopoulos là một trong các cố vấn chính sách đối ngoại của chiến dịch của ông Trump vào năm 2016. Năm 2018, ông nhận tội và bị kết án 14 ngày tù vì nói dối FBI về các mối liên hệ của ông với những người trung gian của Nga trong thời gian tham gia chiến dịch. Ông là người đầu tiên trong chiến dịch này bị tuyên án sau cuộc điều tra của ông Mueller.
Ngoài 14 ngày tù, ông Papadopoulos còn phải chịu 12 tháng tù treo có giám sát.
Ông Trump không đưa ra nhiều dấu hiệu về việc liệu ông có xem xét ân xá cho Papadopoulos, người đã mãn hạn tù hay không. Cố vấn một thời có thể là người thẳng thắn nhất trong danh sách này trong nỗ lực tìm kiếm sự ân xá từ tổng thống.
Tự ân xá
Việc ông Joe Biden đắc cử đã khiến nhiều người tự hỏi liệu ông Trump có thể thực hiện động thái chưa từng có và có khả năng vi hiến - tự ân xá cho bản thân - hay không.
Các chuyên gia pháp lý thường tin rằng một trong số ít hạn chế về quyền lực ân xá của tổng thống là ông không thể tự ân xá cho chính mình, nhưng vấn đề này chưa bao giờ được đưa ra trước tòa.
 |
| Ông Trump cũng có thể tự ân xá cho mình. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, đó là một câu hỏi mở nếu xét đến trách nhiệm pháp lý quan trọng mà ông Trump sẽ phải chịu khi ông mất quyền miễn trừ khi rời Phòng Bầu dục. Các công tố viên liên bang trong chính quyền Biden sẽ phải quyết định có theo đuổi các cuộc điều tra đối với tổng thống sắp mãn nhiệm hay không.
Không có tổng thống nào từng bị chính quyền kế tiếp buộc tội sau khi rời nhiệm sở, nhưng nhiều người chỉ trích ông Trump đã vận động điều tra ông ở cả hai vai trò chủ nhân Nhà Trắng và doanh nhân.
Hơn một nghìn cựu công tố viên liên bang đã ký vào lá thư năm ngoái lập luận rằng hành vi của tổng thống được nêu trong báo cáo của ông Mueller đủ để cấu thành tội cản trở công lý.
Bộ Tư pháp của chính quyền Biden cũng sẽ phải quyết định xem có tiếp tục các cuộc điều tra của tiểu bang và các hạt ở New York về tài chính của ông Trump hay không.
Ngay cả khi tòa án quyết định rằng ông Trump có thể tự ân xá, điều đó sẽ không giúp ông hoàn toàn thoát được trách nhiệm pháp lý tiềm tàng, vì lệnh ân xá sẽ không áp dụng cho các cuộc điều tra đang được thực hiện tại bang nhà của ông.
Ông Trump đã ngụ ý rằng ông có quyền tự ban cho mình sự khoan hồng.
"Như nhiều học giả luật từng nói, bản thân tôi có quyền tuyệt đối trong việc ân xá cho bản thân, nhưng tại sao tôi phải làm điều đó khi tôi không làm gì sai?”, ông Trump từng nói trên Twitter vào năm 2018.
